การประเมินผลตอบแทนทางสังคมจากการลงทุน (SROI) ภายใต้โครงการวิจัย การเพิ่มขีดความสามารถของธุรกิจชุมชนและโอกาสทางสังคมภายใต้เทคโนโลยีที่เหมาะสม สำหรับกลุ่มประมงพื้นบ้านในพื้นที่จังหวัดปัตตานี

บทคัดย่อ

          การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลตอบแทนทางสังคม (SROI) จากการลงทุน ภายใต้โครงการวิจัยเรื่องการเพิ่มขีดความสามารถของธุรกิจชุมชนและโอกาสทางสังคมภายใต้เทคโนโลยีที่เหมาะสม โดยมุ่งเน้นการวิเคราะห์ผลกระทบทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ที่เกิดขึ้นกับกลุ่มเป้าหมายในพื้นที่ 3 อำเภอของจังหวัดปัตตานี ได้แก่ อำเภอยะหริ่ง อำเภอปะนาเระ และอำเภอหนองจิก ประชากรในการศึกษาใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Selection) คือ ผู้เข้าร่วมโครงการฯ ได้แก่ ชาวประมงพื้นบ้าน เจ้าของกิจการแพปลา และสมาชิกกลุ่มแปรรูปอาหารทะเลในพื้นที่ จำนวน 258 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล ได้แก่ การสนทนากลุ่ม (Focus Groups Dicussions) การสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง (Structured Interview) พร้อมทั้งใช้วิธีการวิจัยทางเศรษฐศาสตร์เพื่อคำนวณอัตราผลตอบแทนทางสังคมจากการลงทุน (SROI) ผลการศึกษาพบว่า โครงการวิจัยส่งผลกระทบเชิงบวกต่อเป้าหมายหลายมิติ โดยด้านเศรษฐกิจ พบว่า ครัวเรือนมีรายได้เพิ่มขึ้น ยอดขายเพิ่มขึ้น ต้นทุนการผลิตลดลง ด้านสังคม พบว่าผู้เข้าร่วมโครงการมีสุขภาพร่างกายและจิตใจดีขึ้น มีองค์ความรู้มากขึ้น เกิดความร่วมมือ ความรัก ความสามัคคี ในกลุ่มมากขึ้น รวมถึงลดค่าใช้จ่ายในการรักษาสุขภาพจากอาการเจ็บป่วยที่เกิดจากการทำงาน และด้านสิ่งแวดล้อม พบว่า ผู้เข้าร่วมโครงการได้ลดการใช้พลังงาน ลดอัตราค่าใช้จ่ายในการจัดการขยะจากเศษผ้าเหลือใช้ และสามารถจัดการกับปัญหาขยะส่วนนี้ได้ดีขึ้น การวิเคราะห์ผลตอบแทนจากการลงทุน (SROI) ของโครงการ พบว่า มีค่า SROI เท่ากับ 1.19 หมายความว่า ทุก ๆ เงินลงทุน 1 บาท สามารถสร้างคุณค่าทางสังคมกลับคืนมาได้ 1.19 บาท แสดงให้เห็นว่าโครงการมีความคุ้มค่าต่อการลงทุนในงบประมาณที่ดำเนินการและสามารถสร้างประโยชน์ต่อชุมชนและสังคมในระยะยาว