ภูมิปัญญาอาหารชุมชนกุฎีจีน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพแบบปรากฏการณ์วิทยา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาข้อมูลภูมิปัญญาอาหารจำแนกตามเชื้อสายชุมชนกุฎีจีน และศึกษาวัฒนธรรมการบริโภคอาหารชุมชนกุฎีจีน ผู้ให้ข้อมูลคือ ผู้สืบเชื้อสายโปรตุเกส ญวน ไทย เชื้อสายละ 6 คน รวม 18 คน เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกแบบไม่มีโครงสร้าง รวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์แก่นสาระ ตรวจสอบความน่าเชื่อถือโดยใช้วิธีตรวจสอบแบบสามเส้าด้านข้อมูล
ผลการวิจัยพบว่า ภูมิปัญญาอาหารชุมชนกุฎีจีนประกอบด้วย ข้อมูลภูมิปัญญาอาหาร 3 เชื้อสาย 53 รายการ ได้แก่ เชื้อสายโปรตุเกส 20 รายการ เชื้อสายญวน 8 รายการ เชื้อสายไทย 25 รายการ วัฒนธรรมการบริโภคอาหารชุมชนกุฎีจีน แบ่งเป็น 3 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านวัฒนธรรมการทำอาหาร ในอดีตส่วนใหญ่ทำอาหารเพื่อรับประทานกันเองทุกมื้อ เนื่องจากเป็นอาหารเฉพาะของเชื้อสาย ปัจจุบันนิยมซื้อรับประทานเพราะความเร่งรีบในชีวิตประจำวัน 2) ด้านวัฒนธรรมการรับประทานอาหาร นิยมรับประทานอาหารเช้าประเภทชา กาแฟ ขนมปัง มื้อกลางวันรับประทานอาหารจานเดียว มื้อบ่ายรับประทานขนม และชา กาแฟ มื้อเย็นมักจัดเป็นสำรับ 3) ด้านวัฒนธรรมการใช้อุปกรณ์การทำอาหารและภาชนะ ในอดีตนิยมใช้เป็นเครื่องทองเหลือง ไม้ ภาชนะนิยมใช้เครื่องทองเหลือง แก้วเจียระไน กระเบื้องเคลือบ สังกะสีเคลือบ ปัจจุบันใช้ตามสมัยนิยมที่หาซื้อได้สะดวก งานวิจัยนี้มีข้อเสนอแนะให้จัดกิจกรรมส่งเสริมความรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นดั้งเดิม และสร้างความตระหนักให้คนรุ่นใหม่เห็นความสำคัญของภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่น
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กติกา กลิ่นจันทร์แดง และศิริเพ็ญ ดาบเพชร. (2564). การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมอาหารด้วยอัตลักษณ์ของอาหารท้องถิ่น. วารสารชุมชนวิจัย, 15(3). 145-157.
คณะกรรมาธิการศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรมและการท่องเที่ยว สภานิติบัญญัติแห่งชาติ. (2562). รายงานการจัดมหกรรม 6 ชุมชนย่านกะดีจีน 3 ศาสนา 4 ความเชื่อ เกื้อหนุนกันสู่สันติสุข. กรุงเทพมหานคร: สภานิติบัญญัติแห่งชาติ.
จริยา สุพรรณ, นุชนารถ รัตนสุวงศ์ชัย และรัตนพล ชื่นค้า. (2565). การจัดการความรู้เพื่อพัฒนาเรื่องเล่าและกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ จังหวัดชัยนาท จังหวัดสิงห์บุรี และจังหวัดลพบุรี. วารสารศิลปศาสตร์ราชมงคลสุวรรณภูมิ, 4(3), 560-574.
จุฬาลักษณ์ จารุจุฑารัตน์ และวงศ์ทอง เขียนวงศ์. (2560). การพัฒนารูปแบบบรรจุภัณฑ์ขนมฝรั่งกุฎีจีนด้วยการประยุกต์เอกลักษณ์ของชุมชนแขวงกัลยาณ์ เขตธนบุรี จังหวัดกรุงเทพมหานคร. วารสารสารสนเทศ, 16(1), 77-85.
ชินีเพ็ญ มะลิสุวรรณ และมีนา ระเด่นอาหมัด. (2564). การสื่อสารวัฒนธรรมอาหารพื้นบ้านชายแดนใต้ของไทย. วารสารปัญญาภิวัฒน์, 13(2). 177-189.
ณิชมน ภมร และพัชรี ตันติวิภาวิน. (2563). การจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านวัฒนธรรมอาหารพื้นบ้านภาคเหนือตอนบนของไทย. วารสารรังสิตบัณฑิตศึกษาในกลุ่มธุรกิจและสังคมศาสตร์, 6(2). 28-44.
บุษกร เชี่ยวจินดากานต์. (2561). เทคนิคการวิจัยเชิงคุณภาพแบบกรณีศึกษา. วารสารศิลปศาสตร์ปริทัศน์ คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ, 13(25), 103-118.
ประไพพิมพ์ สุธีวสินนนท์ และประสพชัย พสุนนท์. (2559). กลยุทธ์การเลือกตัวอย่างสำหรับการวิจัยเชิงคุณภาพ. วารสารปาริชาติ มหาวิทยาลัยทักษิณ, 29(2). 32-48.
ปาจรีย์ กิจกาญจนกุล. (2566). องค์ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านอาหารพื้นถิ่นมอญลุ่มน้ำแม่กลอง จังหวัดราชบุรี. วารสารศิลปะศาสตร์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 23(1), 204-233.
ปรีชา ตั้งสุขขีย์ศิริ, ณภัทร สำราญราษฎร และหงสกุล เมสนุกูล. (2565). แนวทางส่งเสริมการท่องเที่ยวบนพื้นฐานของซอฟต์พาวเวอร์ ด้านอาหารพื้นถิ่นจังหวัดสุโขทัย. Journal of Management Science Pibulsongkram Rajabhat University, 4(2). 77-89.
ฝ่ายพัฒนาชุมชนและสวัสดิการสังคม. (2566). ค่าใช้จ่ายในการสนับสนุนการดำเนินงานของคณะกรรมการชุมชน. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานเขตธนบุรี.
รณภพ นพสุวรรณ, จันทิมา เขียวแก้ว และสุจิตรา เปลี่ยนรุ่ง. (2566). การสืบสานภูมิปัญญามรดกวัฒนธรรมอาหารท้องถิ่นลังกาสุกะบนแผ่นดินปลายด้ามขวานทองของไทย. วารสารปราชญ์ประชาคม, 1(1). 72-82.
วงศ์ระวิทย์ น้อมนำทรัพย์. (2565) การพัฒนาเส้นทางท่องเที่ยวโดยชุมชนเชิงสร้างสรรค์บนฐานภูมิปัญญาช่างศิลป์จังหวัดนครปฐม. วารสารศิลปศาสตร์ราชมงคลสุวรรณภูมิ, 4(3). 443-456.
วงศ์วิภา โถสุวรรณจินดา, ณัฐกานต์ รองทอง และสุวรีย์ ยอดฉิม. (2564). การตลาดเพื่อการท่องเที่ยวโดยชุมชนเชิงสร้างสรรค์ตามฐานอัตลักษณ์ชุมชน ในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร, 8(1), 414-431.
วิฆเนศวร ทะกอง, สุทธินันท์ โสตวิถี และพิศิษฐ์ชัย สุวรรณถาวร. (2566). ภูมิปัญญาอาหารพื้นถิ่น จันทบูร : การสร้างสรรค์ภาพถ่ายดิจิทัลจากเรื่องเล่าเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชน. วารสารสหวิทยาการสังคมศาสตร์และการสื่อสาร, 6(2), 92-102.
สโรชา ทรงสถาพร และธีระวัฒน์ จันทึก. (2560). แนวทางการสืบทอดการทําขนมฝรั่งกุฎีจีนจากผู้สูงอายุในชุมชนกุฎีจีน จังหวัดกรุงเทพมหานคร (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
สุพจน์ สุนา, ไพเลิศ โมฮัมหมัด, อาษา โมฮัมหมัด และชิตพล คุ้มสุพรรณ. (2566). แนวทางในการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นการทำน้ำตาลโตนด ตำบลเกยไชย อำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์. วารสารวิจัยและวิชาการบวรพัฒน์, 1(1). 1-12.
แสนชัย และลิขิต ธีรวุฒิ. (2016). การออกแบบเรขศิลป์สำหรับการสร้างอัตลักษณ์ และส่งเสริม ภาพลักษณ์ชุมชนกุฎีจีน. ใน รายงานการวิจัย. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี.
สำนักยุทธศาสตร์และประเมินผล กรุงเทพมหานคร. (2561). แผนพัฒนากรุงเทพมหานครระยะ 20 ปี (พ.ศ.2561-2580) ฉบับปรับปรุง. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกรุงเทพมหานคร.
Bhoophala, S., & Daengbuppha, J. (2022). THE DEVELOPMENT OF COMMUNITY-BASED CULINARY TOURISM IN THAILAND. Journal of Suvarnabhumi Institute of Technogy (Humanities and Social Sciences), 8(1), 286-304.
Jamie, T. (2022). A Guide to ,Abductive Thematic Analysis. The Qualitative Report, 27(5), 1410-1421.
Langdridge, D. (2007). Phenomenological Psychology: Theory, Research and Method. Pearson Education.
Ministry of Tourism & Sports. (2019). Tourism Situation in 2019. Retrieved June 25, 2023. from https://www.mots.go.th/download/article_20201104090605.pdf.
Serisakul, N., & Ovatvoravarunyou, T. (2022). An Analysis of Social Networks for Driving Bangkok’s Learning City Concept A Case Study of Kadeejeen-Khlongsan Neighborhood. King Prajadhipok’s Institute Journal, 20(2).
Thompson, J. (2022). A Guide to Abductive Thematic Analysis. The Qualitative Report, 27(5), 1410-1421
UNESCO. (2023). Creative Cities Network. Retrieved 1 August, 2023. from https://www. unesco.org/en/articles/preserving-heritage.
