บทบาทพระคิลานุปัฏฐาก สุขภาวะพระสงฆ์ สังคมชีวิตวิถีใหม่

Main Article Content

พระมหาจำนงค์ สิริวณฺโณ (ผมไผ)
พระครูภาวนาธรรมโฆสิต (เดชศักดิ์ โพธิ์ชัย)
พระครูปริยัติรัตนาลงกรณ์ (สิงหา มุ่งหมาย)

บทคัดย่อ

 คิลานุปัฏฐาก เป็นคำที่บัญญัติขึ้นใหม่ เป็นคำเรียกที่ใช้แทนพระสงฆ์ผู้ที่มีหน้าที่ในการสนองงานคณะสงฆ์ด้านการแพทย์และพยาบาล รวมถึงการปฏิบัติหน้าที่ร่วมกับสาธารณสุข
จากการศึกษาในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนานั้นมิได้มีกล่าวไว้โดยตรง แต่มีเรื่องของการอุปปัฏฐากและการดูแลผู้ป่วยของพระอริยสาวก โดยมีพระพุทธเจ้าเป็นต้นแบบ ในปัจจุบันพระคิลานุปัฏฐากเป็นพระอาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพประจำวัด จัดตั้งขึ้นเพื่อเป็นการส่งเสริมให้พระสงฆ์เข้ามามีบทบาทในการดูแลสุขภาพตนเอง ชุมชน สังคม และส่งเสริมการดูแลสุขภาวะพระสงฆ์ให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี สมบูรณ์ทั้งทางกาย ทางจิต ทางปัญญา และทางสังคม ตลอดจนการจัดสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพ โดยก่อให้เกิดการเชื่อมโยงวัดกับชุมชน ซึ่งพระคิลานุปัฏฐากเป็นผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการดูแลอุปัฏฐากพระสงฆ์อาพาธในพระพุทธศาสนาภายใต้ข้อบัญญัติของพระธรรมวินัย เพื่อให้พระสงฆ์อาพาธเหล่านั้นสามารถฟื้นจากการเจ็บป่วยโดยเร็วที่สุด อย่างไรก็ตาม ภาครัฐควรให้ความสนับสนุนและพัฒนาด้านองค์ความรู้และเทคโนโลยีทางการแพทย์ที่เหมาะสม และจัดกิจกรรมอบรมพัฒนาศักยภาพพระคิลานุปัฏฐาก อย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะทำให้เกิดการขับเคลื่อนด้านการแพทย์และการพยาบาลที่เหมาะสมในหมู่คณะสงฆ์ สนองตอบแนวทางปฏิบัติของมหาเถรสมาคม และมีการพัฒนานวัตกรรมในการสร้างการเรียนรู้ด้านสุขภาวะเชิงพุทธที่เหมาะสมและสามารถถ่ายทอดองค์ความรู้ให้แก่พระสงฆ์ ส่งผลให้เกิดความตระหนักในเรื่องของสุขภาพ และสามารถประยุกต์ใช้องค์ความรู้ในการดูแลสุขภาวะพระสงฆ์ในสังคมชีวิตวิถีใหม่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
สิริวณฺโณ (ผมไผ) พ. ., (เดชศักดิ์ โพธิ์ชัย) พ. ., & (สิงหา มุ่งหมาย) พ. . (2023). บทบาทพระคิลานุปัฏฐาก สุขภาวะพระสงฆ์ สังคมชีวิตวิถีใหม่. วารสารศิลปศาสตร์ราชมงคลสุวรรณภูมิ, 5(2), 491–504. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/art/article/view/267497
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กรมการศาสนา. (2560). แนวทางการดำเนินงานชุมชนคุณธรรมและขับเคลื่อนด้วยพลัง “บวร”.กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

เกษฎา ผาทอง และ ธีรภัทร์ เสรีรังสรรค์. (2561). พระพุทธศาสนากับการเมืองในสังคมไทย. วารสาร วไลยอลงกรณ์ปริทัศน์ มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 8(1), 196.

บุญชัย พิริยกิจกำจร และนิรชร ชูติพัฒนะ. (2561). แนวทางการป้องกัน และลด ละ เลิกบุหรี่ของเยาวชน จังหวัดสงขลา. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 5(1), 108-123.

พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสน์ฉบับประมวลศัพท์. (พิมพ์ครั้งที่ 10).กรุงเทพมหานคร: เอส.อาร์.พริ้นท์ติ้งแมสโปรดักชั่น จำกัด

พระใบฎีกาอรรถพล เตชพโล (ปานกลิ่น), พระศักดิธัช สํวโร และ รวีโรจน์ ศรีคำภา. (2564). พุทธวิธีส่งเสริมสุขภาวะของพระสงฆ์ในเขตอำเภอพิชัยจังหวัดอุตรดิตถ์. ใน การประชุมวิชาการระดับชาติและนานาชาติครั้งที่ 3 (น.139-151). อยุธยา: มหาวิทยาลัยมหามจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระราชสิทธิเวที และคณะ. (2562). สุขภาวะพระสงฆ์:การป้องกันและควบคุมโรค. นนทบุรี: นิติธรรมการพิมพ์.

พระวิชิต ธมฺมชิโต. (2560). คู่มือดูแลพระภิกษุอาพาธในโรงพยาบาล. กรุงเทพมหานคร: ญาณภาวัน.

พระศักดิธัช สํวโร. (2561). รูปแบบและกระบวนการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายตามแนวพระพุทธศาสนาของประชาชนในจังหวัดแพร่ (วิทยานิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระสมุห์วศิน วิสุทฺโธ. (2564). พระสงฆ์กับการจัดการตนเองในสังคมยุคใหม่. วารสารศิลปศาสตร์ราชมงคลสุวรรณภูมิ, 3(2),204.

ภูเบศ ด้วงสงกา. (ม.ป.ป.). พระคิลานุปัฏฐากต้นแบบดูแลสุขภาวะพระสงฆ์. พิษณุโลก: โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ศูนย์อนามัยที่ 2 พิษณุโลก.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ศิริพร สว่างจิตร, วลัยพร ศิริภิรมณ์ และพฤทธิ์ ศิริบรรณพิทักษ์. (2560). การพัฒนากลยุทธ์การบริหารวิทยาลัยพยาบาลสังกัดกระทรวงกลาโหมตามแนวคิดการเป็นองค์การสมรรถนะสูง.วารสารพยาบาลทหารบก, 18(3), 180-191.

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2555). การสำรวจสภาวะทางสังคมและวัฒนธรรม พ.ศ. 2554. กรุงเทพมหานคร: คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา.

สำนักนโยบายและแผนสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข. (2544). คำและความหมายในงานนโยบายและแผนสาธารณสุข. กรุงเทพมหานคร: สามเจริญพาณิชย์.

อุทัย สุดสุข. (2552). โครงการศึกษาสถานการณ์ความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันความต้องการ และคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ. ใน รายงานการวิจัย. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)