การพัฒนานวัตกรรมชุมชนแบบมีส่วนร่วมบนฐานปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียงจังหวัดนครปฐม

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนานวัตกรรมชุมชนแบบมี   ส่วนร่วมบนฐานปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และ 2) ขับเคลื่อนนวัตกรรมสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิต ดำเนินการในพื้นที่ 2 ตำบล คือ ตำบลหนองกระทุ่ม อำเภอกำแพงแสน และตำบลวังตะกู อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม โดยใช้กระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม กลุ่มผู้ร่วมวิจัยรวม 34 คน ประกอบด้วย ผู้นำชุมชน ผู้บริหารท้องถิ่น และอาสาสมัครภาคประชาชน รวบรวมข้อมูลโดยการจัดเวทีประชาคม การสำรวจความคิดเห็น การสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่มและการถอดบทเรียน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การวิเคราะห์เนื้อหาและการสกัดองค์ความรู้ที่เกิดจากภาคปฏิบัติการ

          ผลการวิจัย พบว่า ประชากรส่วนใหญ่เจ็บป่วยด้วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง สาเหตุหลักเนื่องมาจากพฤติกรรมการบริโภค การออกกำลังกายและวิถีชีวิต ชุมชนทั้งสองแห่งจึงร่วมกันออกแบบโจทย์วิจัยในประเด็นการบริโภคผักปลอดภัย ลดการใช้สารเคมีและกำจัดขยะอินทรีย์ในครัวเรือน อันนำมาสู่        การพัฒนานวัตกรรมแปลงผัก “สวนรูกุญแจ” กระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาและขับเคลื่อนนวัตกรรมมี 7 ขั้นตอน คือ 1) เวทีประชาคม 2) ศึกษาดูงานและถอดบทเรียน 3) พัฒนาคู่มือการทำแปลงผักสวนรูกุญแจ 4) ปฏิบัติการทดลองแปลงตัวอย่าง 5) สรุปผลการทดลอง 6) ถ่ายทอดองค์ความรู้และเทคโนโลยี และ 7) อาสาสมัครร่วมพัฒนาแปลงให้แก่ผู้เปราะบาง ทั้งนี้การขับเคลื่อนได้ก่อให้เกิดแปลงผักสวนรูกุญแจ รวม 37 แปลง การรับรู้ของชุมชนต่อนวัตกรรมด้านประโยชน์เชิงเทียบอยู่ในระดับปานกลาง ด้านความเข้ากันได้อยู่ในระดับมาก ส่วนความพึงพอใจต่อการพัฒนา และการใช้งานโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก