การพัฒนานวัตกรรมผลิตภัณฑ์อาหารแห่งอนาคตจากไข่ผำในกลุ่มผู้ผลิตอาหาร จังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

              การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา และความต้องการในการพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารจากไข่ผำในจังหวัดเชียงราย 2) พัฒนานวัตกรรมผลิตภัณฑ์อาหารแห่งอนาคตจากไข่ผำ 3) นำนวัตกรรมไปสู่การปฏิบัติ และ 4) ประเมินผลการนำนวัตกรรมไปสู่การปฏิบัติในกลุ่มผู้ผลิตอาหารในชุมชน จังหวัดเชียงราย กลุ่มเป้าหมายประกอบด้วยผู้ผลิตอาหารพื้นบ้านในจังหวัดเชียงราย รวมทั้งผู้นำชุมชน กลุ่มแม่บ้าน อสม. ปราชญ์ชาวบ้าน กลุ่มสมุนไพร และผู้แทนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในพื้นที่ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย การสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม และการประชุมระดมความคิดเห็น โดยตรวจสอบข้อมูลด้วยเทคนิคสามเส้า และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา

             ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพปัจจุบัน การนำไข่ผำมาใช้ในครัวเรือนและร้านอาหารส่วนใหญ่ยังจำกัดเฉพาะเมนูพื้นบ้านเพื่อบริโภคเอง ไม่ได้พัฒนาเชิงพาณิชย์ ปัญหาสำคัญคือขั้นตอนการทำความสะอาดที่ยุ่งยาก และขาดความรู้ด้านการแปรรูปอย่างเป็นระบบ ขณะที่ความต้องการของกลุ่มเป้าหมาย คือ การพัฒนาอาหารคาว อาหารว่าง เครื่องดื่ม และบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสม เช่น ถุงใส กล่องใส และบรรจุภัณฑ์สำหรับของฝาก ต้องการประเภทถุงใสใส่อาหาร หรือกล่องพลาสติกใสเพื่อเห็นผลิตภัณฑ์ข้างใน และกระป่อง / ขวด สำหรับจัดทำเป็นของฝาก ของขวัญ 2) ผลการการพัฒนานวัตกรรมผลิตภัณฑ์อาหารจากไข่ผำ ได้ 2 นวัตกรรม คือ 1. นวัตกรรมผลิตภัณฑ์ประกอบด้วยนวัตกรรมอาหารคาว ของว่างและเครื่องดื่ม และ 2. นวัตกรรมบรรจุภัณฑ์  3) ผลการนำนวัตกรรมอาหารแห่งอนาคตจากไข่ผำไปสู่การปฏิบัติ พบว่า ได้ผลิตภัณฑ์ต้นแบบ ได้แก่ ขนมจีนไข่ผำอบแห้ง ผงโรยข้าวสาหร่ายไข่ผำ ลูกชิ้นไก่ไข่ผำ เยลลี่ไข่ผำ ข้าวเกรียบไข่ผำ และเครื่องดื่มธัญญาหารเสริมไข่ผำสำเร็จรูป รวมถึงบรรจุภัณฑ์ที่หลากหลายและเหมาะสมกับผลิตภัณฑ์ และ 4) ผลการประเมินผลการนำนวัตกรรมฯ ไปสู่การปฏิบัติ พบว่า  ผลิตภัณฑ์สามารถสร้างรายได้ สร้างประโยชน์ต่อผู้เข้าร่วมกิจกรรม และได้รับความพึงพอใจจากผู้บริโภคอย่างชัดเจน