การแพทย์ทางไกลและระบบส่งต่อผู้ป่วยปฐมภูมิ ส่วนที่ 1: บทเรียน 3 ปี ในการประสานงานระหว่างกลุ่มงานการแพทย์ฉุกเฉินและเครือข่ายการดูแลปฐมภูมิ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
ที่มา: การดูแลผู้ป่วยก่อนถึงโรงพยาบาลรวมถึงการแพทย์ฉุกเฉินนั้นมีความสำคัญในการดูแลผู้ป่วยฉุกเฉินเป็นอย่างยิ่ง การนำเทคโนโลยีการแพทย์ทางไกลมาประยุกต์ใช้เข้ากับระบบดูแลผู้ป่วยฉุกเฉินได้ช่วยเพิ่มศักยภาพในการดูแลผู้ป่วยและลดอุปสรรคในการเข้าถึงบริการสุขภาพ สำหรับพื้นที่ห่างไกล หน่วยบริการปฐมภูมิเป็นบริการสุขภาพที่ใกล้ชิดชุมชนและเป็นด่านแรกที่ผู้ป่วยนึกถึงเมื่อเจ็บป่วย ในอำเภอแม่สอดจังหวัดตาก จึงมีการจัดตั้งกลุ่มให้คำปรึกษาการแพทย์ทางไกล ซึ่งประกอบด้วยสหวิชาชีพรวมถึงแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวและเวชศาสตร์ฉุกเฉิน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการดูแลผู้ป่วย การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการใช้งานของกลุ่มให้คำปรึกษาการแพทย์ทางไกล ที่เรียกว่ากลุ่ม “FCT” (family care team) และศึกษาผลลัพธ์ของผู้ป่วยหลังได้รับคำปรึกษาและถูกส่งตัวไปยังแผนกฉุกเฉิน โรงพยาบาลแม่สอด
วัสดุและวิธีการ: เป็นการศึกษาย้อนหลังเชิงพรรณนา จากฐานข้อมูลผู้รับบริการในแผนกฉุกเฉินของโรงพยาบาลแม่สอด โดยเก็บข้อมูลผู้ป่วยที่ได้รับการปรึกษาผ่านกลุ่มแพทย์ทางไกล “FCT” และถูกส่งตัวไปยังแผนกฉุกเฉิน ในช่วงเมษายน 2565 - ธันวาคม พ.ศ. 2567 เพื่อศึกษาการให้คำปรึกษา การรักษาเบื้องต้น กระบวนการส่งต่อผู้ป่วย และผลลัพธ์ของผู้ป่วย
ผลการวิจัย: จากจำนวนผู้ป่วย 1,265 คน ที่ได้รับการปรึกษาผ่านกลุ่มการแพทย์ทางไกล “FCT” พบว่ามีผู้ป่วยร้อยละ 18.2 ได้รับการส่งต่อไปยังแผนกฉุกเฉิน ในขณะที่กลุ่มอื่นได้รับการนัดติดตามอาการ ส่งต่อไปยังหน่วยบริการปฐมภูมิ แผนกผู้ป่วยนอก หรือจำหน่ายกลับบ้าน ในผู้ป่วยที่ถูกส่งต่อไปยังแผนกฉุกเฉิน ส่วนใหญ่ได้รับการรักษาเบื้องต้นที่หน่วยบริการปฐมภูมิและเลือกใช้วิธีส่งต่อเหมาะสม ผู้ป่วยจากหน่วยปฐมภูมิที่อยู่ในพื้นที่ห่างไกลมีจำนวนมากที่สุด เวลารอคอยในการรับคำปรึกษาเฉลี่ยอยู่ที่ 9.5 นาที ผู้ป่วยส่วนมากเป็นผู้ใหญ่ สัญชาติไทย และไม่ได้เจ็บป่วยจากอุบัติเหตุ ระยะเวลาที่อยู่ในแผนกฉุกเฉินมีค่ามัธยฐานอยู่ที่ 103 นาที โดยมีผู้ป่วยเข้ารักษาเป็นผู้ป่วยในร้อยละ 58 ซึ่งมีอัตราการจำหน่ายกลับบ้านร้อยละ 93.3 และอัตราการเสียชีวิตอยู่ที่ร้อยละ 5.2
สรุป: ผลการศึกษาแสดงให้เห็นถึงประโยชน์ของการนำระบบให้คำปรึกษาการแพทย์ทางไกล มาประยุกต์ใช้กับระบบดูแลสุขภาพปฐมภูมิและระบบการดูแลผู้ป่วยฉุกเฉิน โดยเฉพาะในการปรับปรุงกระบวนการดูแลผู้ป่วยและการจัดการทรัพยากร อย่างไรก็ตามการศึกษานี้ยังมีประเด็นที่ต้องพัฒนา อาทิเช่น ขอบเขตการเก็บข้อมูลและความเป็นส่วนตัวของข้อมูล การวิจัยระยะยาวและการวิจัยเชิงคุณภาพเพิ่มเติม
คำสำคัญ: หน่วยบริการปฐมภูมิ ระบบการแพทย์ทางไกล การแพทย์ฉุกเฉิน การส่งต่อผู้ป่วย การดูแลผู้ป่วยก่อนถึงโรงพยาบาล ระบบบริการสาธารณสุข
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสาร PCFM ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยหรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ลงในวารสาร PCFM ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร PCFM หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสาร PCFM ก่อนเท่านั้น
References
Kanya Wongsri. The EMS system in Thailand. Srinagarind Med J. 2013;28(suppl):69-73. [in Thai]
Khruekarnchana P, Hatthirat S, Sirithongthaworn P, Kanchanasut S, Chakorn T, Sumetchotimaytha N, et al. Emergency Care System. In: Makornsarn C, editor. Thailand Medical Services Profile 2011–2014. Nonthaburi: Ministry of Public Health of Thailand; 2014. [in Thai]
Department of Medical Services. Guideline for ER Service Delivery. In: Klaisubun C, editor. Nonthaburi: Ministry of Public Health of Thailand; 2018. [in Thai]
Information and Communication Technology Center, Ministry of Public Health of Thailand. Q&A: Telemedicine Service [Internet]. 2023 [cited 2024 Jan 3]. Available from: https://ict.moph.go.th/th/extension/1315 [in Thai]
Information and Communication Technology Center, Ministry of Public Health of Thailand. Digital Health Strategy, Ministry of Public Health (2021–2025) [Internet]. 2021 [cited 2024 Jan 3]. Available from: https://ict.moph.go.th/upload_file/files/97c2287c8f04e13f81fec13e431e7a5e.pdf [in Thai]
Chinprasatsak S, Satthaphong S, Maporn K, Prehospi- tal Care by Telegraphic Medicine System for Advanced Emergency Medical Service at Maharat Nakhon Ratchasima Hospital. Journal of Health Science. 2016;25:714- 22. [in Thai]
Amadi-Obi A, Gilligan P, Owens N, O’Donnell C. Telemedicine in pre-hospital care: a review of telemedicine applications in the pre-hospital environment. Vol. 7, International Journal of Emergency Medicine. Springer-Verlag London Ltd; 2014.
Sharifi Kia A, Rafizadeh M, Shahmoradi L. Telemedicine in the emergency department: an overview of systematic reviews. Vol. 31, Journal of Public Health (Germany). Institute for Ionics; 2023. p. 1193–207.
Health Administrative Devision, Ministry of Public Health of Thailand. Family Care Team. In: Pawabutr P, editor. Bangkok: Printing House of the Agricultural Co-operative Federation of Thailand; 2014. [in Thai]
Libreros-Peña L, Quintero JA, Gelves A, Alarcón J, Morales S, Escobar MF, et al. Telemedicine consultation for emergency patients’ attention: a clinical experience from a high complex university hospital from Latin America. BMC Health Serv Res. BMC Health Serv Res. 2023;23:559. PubMed PMID: 37254117
Greenwood-Ericksen MB, Tipirneni R, Abir M. An Emergency Medicine–Primary Care Partnership to Improve Rural Population Health: Expanding the Role of Emergency Medicine. Ann Emerg Med. 2017;70:640-7.
Williams D, Simpson AN, King K, Kruis RD, Ford DW, Sterling SA, et al. Do Hospitals Providing Telehealth in Emergency Departments Have Lower Emergency Department Costs? Telemedicine and e-Health. 2021;27:1011–20.