การศึกษาระดับศักยภาพการท่องเที่ยวเชิงอาหารท้องถิ่นภาคเหนือตอนล่าง

Main Article Content

เตือนใจ ศรีชะฎา

บทคัดย่อ

การศึกษาระดับศักยภาพการท่องเที่ยวเชิงอาหารท้องถิ่นกลุ่มภาคเหนือตอนล่าง วัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาระดับความสนใจของนักท่องเที่ยวต่อการท่องเที่ยวเชิงอาหารท้องถิ่นของกลุ่มภาคเหนือตอนล่าง 2) เพื่อยืนยันองค์ประกอบของการวัดระดับความสนใจต่อการท่องเที่ยวเชิงอาหารท้องถิ่นภาคเหนือตอนล่าง งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปริมาณ โดยเก็บรวบรวมข้อมูล จำนวน 385 ตัวอย่างและทำการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ (Exploratory Factor Analysis: EFA) เพื่อจัดกลุ่มตัวชี้วัด โดยใช้การยืนยันจากค่าสถิติของระดับการท่องเที่ยวเชิงอาหาร และการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน (Confirmatory Factor Analysis) เพื่อใช้สถิติตรวจสอบเครื่องมือที่ได้มาจากการวิเคราะห์องประกอบ
เชิงสำรวจ (Exploratory Factor Analysis)


การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจความสนใจของนักท่องเที่ยวต่อระดับการท่องเที่ยว
เชิงอาหารท้องถิ่นภาคเหนือตอนล่าง ทั้งหมด 38 ตัวแปรสังเกต โดยใช้ค่าน้ำหนัก (Factor Loading)
ที่มีค่าความสัมพันธ์กับกลุ่มที่มีค่า ≥ 0.30 ถือว่าเป็นค่า Loading ขั้นต่ำที่พอใช้ได้ เพื่อนำไปวิเคราะห์หาความสัมพันธ์ในกระบวนการถัดไปและได้องค์ประกอบทั้งหมด 5 องค์ประกอบ ได้แก่
การท่องเที่ยวที่มองอาหารในภาพรวม (Culinary) การท่องเที่ยวแบบชนบท (Rural) การท่องเที่ยว
เชิงอาหารที่เป็นการเดินทางถึงจุดหมายปลายทาง (Cuisine) การท่องเที่ยวเชิงอาหาร (Gourmet) และการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมอาหาร (Heritage) เมื่อพิจารณาค่าน้ำหนักขององค์ประกอบ พบว่านักท่องเที่ยวให้ความสำคัญกับการท่องเที่ยวเชิงอาหารที่เป็นการเดินทางถึงจุดหมายปลายทาง (Cuisine) มากที่สุด รองลงมา ได้แก่ การท่องเที่ยวทางด้านอาหารในภาพรวม (Culinary)
การท่องเที่ยวเชิงอาหาร (Gourmet) การท่องเที่ยวแบบชนบท (Rural) และการท่องเที่ยว
เชิงวัฒนธรรมอาหาร (Heritage) ตามลำดับ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ศรีชะฎา เ. . . (2025). การศึกษาระดับศักยภาพการท่องเที่ยวเชิงอาหารท้องถิ่นภาคเหนือตอนล่าง . วิทยาการจัดการวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์, 6(3), 1–22. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/MSVAR/article/view/287945
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กชกร จุลศิลป์. (2561). กลยุทธ์การจัดการการตลาดเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอาหารของนักท่องเที่ยวชาวไทยในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ. สถาบันพัฒนบริหารศาสตร์.

กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2566). สถิติของจังหวัดที่มีรายได้จากนักท่องเที่ยวต่างชาติสูงสุดในแต่ละภาคปี 2565. สืบค้น 9 สิงหาคม 2568, จาก https://www.thailand.go.th/issue-focus-detail/001_02_026?hl=th.

การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2561). รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาพฤติกรรมนักท่องเที่ยวชาวไทยที่มีศักยภาพในการใช้จ่าย (รายงานผลการวิจัย). กรุงเทพฯ: การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย.

กัลยา สว่างคง. (2558). การประเมินศักยภาพแหล่งท่องเที่ยวประเภทน้ำตกในจังหวัดสระบุรี. วารสารสุทธิปริทัศน์, 29(89), 179–194.

เบญจมาภรณ์ ชำนาญฉา. (2561). การท่องเที่ยวเชิงอาหาร: ศักยภาพและความได้เปรียบของประเทศไทย. วารสารวิชาการสมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทย, 24(1), 103-116.

พิมพ์ระวี โรจน์รุ่งสัตย์. (2554). บทบาทของอาหารในการสร้างประสบการณ์การท่องเที่ยว. วารสารการท่องเที่ยวไทยและนานาชาติ, 7(2), 45-60.

วรรณภา อุดมผล. (2565). การศึกษาระดับศักยภาพการท่องเที่ยวเชิงอาหารของชุมชนท่องเที่ยวในเขตพื้นที่ภาคตะวันออก (รายงานผลการวิจัย). ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.

องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน). (2561). การท่องเที่ยวโดยชุมชน. กรุงเทพฯ: บริษัท โคคูน แอนด์โค.

อภิไทย แก้วจรัส, ชวลีย์ ณ ถลาง และเสรี วงษ์มณฑา. (2566). พฤติกรรมและความต้องการของนักท่องเที่ยวชาวไทยที่มีต่ออาหารท้องถิ่นภาคเหนือของจังหวัดเชียงใหม่. วารสารวิทยาการจัดการวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์, 4(3), 1–15.

Cohen, E. (1979). A phenomenology of tourist experiences. Sociology, 13(2), 179–201.

Cronbach, L. J. (1974). Essentials of psychological testing (3rd ed). New York: Harper & Row.

Du Rand, G. E. and Heath, E. (2006). Towards a framework for food tourism as an element of destination marketing. Current Issues in Tourism, 9(3), 206-234.

Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., and Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis (7th ed.). New York: Pearson Education.

Hall, C. M., Sharples, L., Mitchell R., Macionis N. and Cambourne B. (2003). Food tourism around the world: Development, management and markets Book. Oxford: Butterworth- Heinemann.

Hjalager, A. M., and Richards, G. (Eds.). (2002). Tourism and gastronomy (Vol. 11). London: Routledge.

Long, L. M. (1998). Culinary tourism: A folkloristic perspective on eating and otherness. Southern Folklore, 55(3), 181-204.

McKercher, B., and du Cros, H. (2002). Cultural tourism: The partnership between tourism and cultural heritage management. London: Routledge.

Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370–396.

Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2009). The impact of culture on tourism. Paris: OECD Publishing.

Pine, B. J. and Gilmore, J. H. (1999). The experience economy: Work is theatre & every business a stage. Boston: Harvard Business Press.

Richards, G. (2012). Food and the tourism experience: The OECD-Korea workshop. OECD Publishing.

UNESCO. (2019). Tucson: UNESCO Creative City of Gastronomy Monitoring Report 2015–2019. Paris: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.

World Food Travel Association (WFTA). (2020). The economic impact of food tourism. Retrieved 1 January 2025, from https://www.worldfoodtravel.org/news-the-economic-impact-of-food-tourism.