รูปแบบการพัฒนาความสามารถและความร่วมมือด้านซัพพลายเชนเพื่อสร้างขีดความสามารถทางการแข่งขันของเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดในเขตพื้นที่จังหวัดเลย
คำสำคัญ:
ความสามารถด้านซัพพลายเชน, ความร่วมมือ, ความสามารถทางการแข่งขัน, สินค้าเกษตรบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบการพัฒนาความสามารถและความร่วมมือด้านซัพพลายเชน 2) ศึกษาอิทธิพลทางตรง อิทธิพลทางอ้อมของความสามารถและความร่วมมือด้านซัพพลายเชนที่มีอิทธิพลต่อขีดความสามารถทางการแข่งขัน และ 3) นำเสนอรูปแบบของความสามารถและความร่วมมือด้านซัพพลายเชนที่มีผลต่อการสร้างขีดความสามารถทางการแข่งขันของเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดในเขตพื้นที่จังหวัดเลย ประชากรที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ เกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดจังหวัดเลย จำนวน 1,243 ราย กำหนดกลุ่มตัวอย่าง 362 ราย เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสอบถาม สถิติที่ใช้ได้แก่ ความถี่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และใช้การวิเคราะห์อิทธิพลเชิงสาเหตุของปัจจัยเพื่อตรวจสอบความสอดคล้องกลมกลืนของโมเดลกับข้อมูลเชิงประจักษ์ ผลการวิจัยพบว่า ความสามารถและความร่วมมือด้านซัพพลายเชนมีอิทธิพลทางตรงเชิงบวกต่อการสร้างขีดความสามารถทางการแข่งขันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และมีความสัมพันธ์กันเชิงบวก โดยมีค่า Chi-Square = 52.063, df = 39, p-value = .079, Relative Chi-square = 1.335, GFI = .978, AGFI = .949, RMR = .008, RMSEA = .030 และยังพบว่าเกษตรกรต้องบริหารจัดการพื้นที่เพาะปลูกให้เหมาะสมกับคุณภาพของดิน คาดการณ์ความต้องการล่วงหน้า ซื้อปัจจัยการผลิตที่มีคุณภาพ การคัดเกรดสับปะรดก่อนส่งมอบให้กับลูกค้าและส่งมอบตรงตามเวลาที่นัดหมาย มีแผนรองรับกรณีลูกค้าไม่รับตามเวลาที่กำหนด ค้นหาวิธีการประหยัดต้นทุนและมองหาวิธีการใหม่เพื่อปรับปรุงให้ดียิ่งขึ้น ซึ่งจะช่วยพัฒนาและเพิ่มขีดความสามารถทางการแข่งขัน
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมการเกษตร. (2564). ผลการขึ้นทะเบียนเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรด ตามที่ตั้งแปลง ปี 2563/64 ระบบฐานข้อมูลเกษตรกรกลาง (ทบก.). กรมส่งเสริมการเกษตร.
ปณิตา แจ้ดนาลาว และธรินี มณีศรี. (2563). รูปแบบการจัดการโซ่อุปทานวิสาหกิจชุมชนกลุ่มสินค้าเกษตรอย่างยั่งยืน. วารสารชุมชนวิจัย มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา, 14(1), 133-145.
ชาญชัย พรมมิ และสวัสดิ วรรณรัตน์. (2558). โมเดลสมการโครงสร้างของการจัดการซัพพลายเชนและพันธมิตรทางการค้าต่อความได้เปรียบทางการแข่งขันของผู้ประกอบการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP). วารสารบริหารธุรกิจเทคโนโลยีมหานคร, 12(2), 35-53.
วสันต์ สกุลกิจกาญจน์ และจิตอุษา ขันทอง. (2563). การพัฒนาแบบจำลองความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความร่วมมือห่วงโซ่อุปทานของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมไทย. วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา (สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 12(24), 91-102.
เสริมศิริ นิลดำ, กษิดิศ ใจผาวัง และดรัณภพ อุดแน่น. (2562). การยกระดับเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดนางแลสู่การเป็นเกษตรกรปราดเปรื่อง. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 22(2), 328-347.
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ. (2561). แผนแม่บทการพัฒนาโลจิสติกส์และโซ่อุปทานภาคการเกษตร (พ.ศ.2560-2564). ค้นเมื่อ 12 มีนาคม 2565, จาก: https://www.oae.go.th/view/1/เอกสารเผยแพร่/TH-TH/?page=3.
สำนักงานเกษตรและสหกรณ์จังหวัดเลย. (2561). แผนพัฒนาการเกษตรและสหกรณ์ของจังหวัดเลย (พ.ศ. 2561– 2565). ค้นเมื่อ 12 มีนาคม 2565, จาก: https://www.opsmoac.go.th/loei-strategic-preview-422791791806.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). แผนยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบโลจิสติกส์ของประเทศไทย ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2560 – 2564). ค้นเมื่อ 12 มีนาคม 2565, จาก: https://www.nesdc.go.th › logistic › plan3.
สำนักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2561). การศึกษาโซ่อุปทานและโลจิสติกส์สินค้าสับปะรดโรงงาน. เอกสารวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร เลขที่ 113. ค้นเมื่อ 12 มีนาคม 2565, จาก: http://www.oae.go.th/assets/portals/1/fileups/baerdata/files/การศึกษาโซ่อุปทานและโลจิสติกส์สินค้าสับปะรดโรงงาน.pdf.
Ploenhad, J., Laoprawatchai, P., Thongrawd, C., & Jermsittiparsert, K. (2019). Mediating role of competitive advantage on the relationship of supply chain management and organizational performance on the food industry of Thailand. International Journal of Supply Chain Management, 8(4), 216-226.
Supply Chain Council. (2017). Supply Chain Operation Reference Model: SCOR Version 12.0. Pittsburgh. PA: Supply Chain Council, Inc.
