การประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อเป็นฐานในการสร้างรายได้ให้กับชุมชน กรณีศึกษา บ้านมะเดื่อชุมพร หมู่ที่ 4 ตำบลโกสัมพี อำเภอโกสัมพี จังหวัดกำแพงเพชร

บทคัดย่อ

งานวิจัยแบบผสมผสานนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการใช้ประโยชน์จากพืชสมุนไพรท้องถิ่น เพื่อเป็นฐานในการสร้างรายได้ให้กับชุมชน และ เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่จากพืชสมุนไพรท้องถิ่นให้กับกลุ่มอาชีพบ้านมะเดื่อชุมพร ตำบลโกสัมพี อำเภอโกสัมพีนคร จังหวัดกำแพงเพชร โดยมีกลุ่มเป้าหมายคือ 1)กลุ่มอาชีพ บ้านมะเดื่อชุมพร จำนวน 20 คน รวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก และวิเคราะห์ด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา 2) กลุ่มผู้บริโภค จำนวน 80 คน รวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถามและวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา พบว่า 1) กลุ่มอาชีพมีความสนใจในการทำลูกประคบสมุนไพรรูปแบบทรงกลมมากที่สุด เพื่อคงความเป็นลูกประคบสมุนไพร พร้อมปรับปรุงให้เป็นพวงกุญแจลูกประคบสมุนไพรจิ๋วแบบพกพา 2) พัฒนาทักษะการใช้ประโยชน์จากพืชสมุนไพรท้องถิ่น ได้แก่ ตะไคร้ มะกรูด ไพล ขมิ้นชัน ส้มป่อย และมะขาม เป็นผลิตภัณฑ์ลูกประคบสมุนไพร พวงกุญแจลูกประคบสมุนไพรจิ๋วแบบพกพา และนำมาสร้างรายได้ให้กับกลุ่มอาชีพ คัดเลือกกล่องบรรจุภัณฑ์ ออกแบบป้ายประชาสัมพันธ์ผลิตภัณฑ์ลูกประคบสมุนไพร เพื่อใช้ในการทดลองตลาด นำผลิตผลิตภัณฑ์ไปทดลองจำหน่ายตามงานเทศกาลต่าง ๆ ในจังหวัดกำแพงเพชร 3) ความพึงพอใจของผู้บริโภคอยู่ในระดับมากที่สุด (x̅=4.71)  ได้แก่ วัสดุในการผลิตมีความเหมาะสมกับผลิตภัณฑ์ และเป็นวัสดุท้องถิ่นที่มาจากธรรมชาติเป็นหลัก  (x̅=4.93) รองลงมาลูกประคบสมุนไพรที่ออกแบบมีความแปลกใหม่จากผลิตภัณฑ์ทั่วไปในท้องตลาด (x̅=4.90) ขนาดและรูปทรงของลูกประคบสมุนไพรเหมาะสม (x̅=4.89) ตามลำดับ กลุ่มอาชีพมีความพึงพอใจกับผลการดำเนินงานเป็นอย่างมาก เนื่องจากสามารถนำภูมิปัญญาท้องถิ่นพืชสมุนไพรต่าง ๆ มาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ที่สามารถเป็นอาชีพเสริม สร้างรายได้ให้กับตนเอง ครอบครัว ก่อให้เกิดการพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน