การพัฒนาชุมชนชาติพันธุ์บนพื้นถิ่นวัฒนธรรมไทยทรงดำ ชุมชนเขาย้อยจังหวัดเพชรบุรี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยเรื่อง การพัฒนาชุมชนชาติพันธุ์บนพื้นถิ่นวัฒนธรรมไทยทรงดำชุมชนเขาย้อยจังหวัดเพชรบุรี เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน โดยสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 17 คน ผู้ร่วมกิจกรรมเชิงปฏิบัติการ 50 คน พบว่า 1. การสำรวจชุมชนต้นแบบชาติพันธุ์ของชุมชนไทยทรงดำ ได้แก่ 1) การสร้างจิตสำนึก การอนุรักษ์ และปลูกฝัง ทั้งอักษร การพูด การฟัง การอ่าน การเขียน 2) การจัดกิจกรรม ชาวไททรงดำจัดปีละ 1-2 ครั้ง และตามเทศกาลเฉพาะ 3) การสร้างอาชีพเสริม การเกษตร ทำเครื่องจักรสาน และการเลี้ยงหม่อนไหม การทอผ้า และ4) การแก้ไขปัญหา เปิดเวทีกิจกรรมนำเสนอต่อที่ประชุมที่เกี่ยวข้อง 2. การถอดบทเรียนการท่องเที่ยวชุมชนชาติพันธุ์ของชุมชนไทยทรงดำ ได้แก่ 1) การเรียนรู้เมื่อเริ่มต้นโครงการ เป็นการสร้างความรู้ชุมชน การจัดการความรู้ชุมชน เพื่อส่งเสริมการพัฒนากระบวนการเรียนรู้ให้กับชุมชน กลุ่ม องค์กร และเครือข่าย 2) การเรียนรู้ระหว่างโครงการ ควรนำเสนอการเรียนรู้ การสืบทอดภาษาพูด และภาษาเขียน อาชีพ การแต่งกาย ขนบธรรมเนียมประเพณี และพิธีกรรมดั้งเดิม 3) การเรียนรู้หลังสิ้นสุดโครงการ การวางแผนสืบสานประเพณีวัฒนธรรม อาทิ ภูมิปัญญาด้านอาหาร ภูมิปัญญาด้านศิลปะและงานฝีมือ ภูมิปัญญาด้านการแสดงและการแต่งกาย และภูมิปัญญาด้านการละเล่นพื้นถิ่น และ3. สร้างเครือข่ายการอนุรักษ์ ได้แก่ 1) การกำหนดภารกิจ การปลูกฝังความเชื่อ พิธีกรรม ประเพณี วัฒนธรรม และอาหารท้องถิ่น 2) การกำหนดวัตถุประสงค์ การสืบทอดภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมผ่านลักษณะโครงสร้างบ้าน อันเป็นอัตลักษณ์ของชาวไทยทรงดำ 3) การสร้างกลยุทธ์ การอนุรักษ์ภาษาพูด และภาษาเขียน อาชีพ การแต่งกาย ขนบธรรมเนียมประเพณี และ 4) การประเมินผล ต้องอาศัยความร่วมมือจากหน่วยงานภายนอก