แนวทางการประเมินการบริหารกิจการนักเรียนของผู้บริหารสถานศึกษาเพื่อให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์โรงเรียนมัธยมศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษษเพชรบุรี

บทคัดย่อ

บทคัดย่่อ 

            สถานศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเพชรบุรี ได้ยึดแนวทางการปฏิบัติงานตามมาตรฐานการปฏิบัติงานโรงเรียนมัธยมศึกษา พ.ศ. 2560  ซึ่งมีขอบข่ายงานกิจการนักเรียน 6 ด้าน คือ  1) การวางแผนงานกิจการนักเรียน  2) การบริหารงานกิจการนักเรียน  3) การส่งเสริมพัฒนาให้นักเรียนมีวินัย คุณธรรม จริยธรรม  4) การดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน    5) การดำเนินการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน  6) การประเมินผลการดำเนินงานกิจการนักเรียนสถานการณ์ปัจจุบันโรงเรียนหลายแห่งจำเป็นต้องมีการปรับการบริหารกิจการนักเรียนเพื่อให้นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียนตามหลักสูตรแกนกลางขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ซึ่งสอดคล้องกับผลการสำรวจ การบริหารแบบมีส่วนร่วมที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของการจัดกิจการนักเรียนของสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 10 จังหวัดเพชรบุรี             ซึ่งพบว่า กิจการนักเรียนด้านการประเมินผลอยู่ในระดับต่ำสุด  จากปัญหาดังกล่าวผู้วิจัยจึงมีความสนใจเรื่อง แนวทางการประเมินการบริหารกิจการนักเรียนของผู้บริหารสถานศึกษาเพื่อให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์โรงเรียนมัธยมศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเพชรบุรี  โดยมีวัตถุประสงค์การวิจัยเพื่อ  1) ประเมินการบริหารกิจการนักเรียนของผู้บริหารสถานศึกษาเพื่อให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์โรงเรียนมัธยมศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเพชรบุรี  2) เสนอแนวทางการประเมินการบริหารกิจการนักเรียนของผู้บริหารสถานศึกษาเพื่อให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์โรงเรียนมัธยมศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเพชรบุรี

  การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ  ตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษาและครูสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเพชรบุรี จำนวน 280 คน กำหนดตัวอย่างโดยการเปิดจากตารางสำเร็จรูปของ เครจซีและมอร์แกน แล้วสุ่มอย่างง่ายเพื่อหาสัดส่วนแต่ละโรงเรียน  ได้ผู้บริหารสถานศึกษา 15 คน และครู 265 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม แบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ และแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างมีคำถามที่แน่นอน สถิติ ที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ การแจกแจงความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน  และใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูป วิเคราะห์เนื้อหา และวิเคราะห์สถิติสรุปผลการวิจัย

            ผลการวิจัยพบว่า  1)  ผลการประเมินการบริหารกิจการนักเรียนของผู้บริหารสถานศึกษาเพื่อให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์โรงเรียนมัธยมศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเพชรบุรี โดยภาพรวมมีผลการปฏิบัติอยู่ในระดับมาก และเมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า ด้านที่มีผลการปฏิบัติค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ ด้านงานกิจการนักเรียน  รองลงมา ด้านการวางแผนกิจการนักเรียน  และ   ด้านที่มีค่าเฉลี่ยต่ำสุดคือ ด้านการส่งเสริมพัฒนาให้นักเรียนมีวินัย คุณธรรม จริยธรรม                        2) จากผลการวิจัยข้อที่ 1 ผู้วิจัยพบว่า ด้านที่มีค่าเฉลี่ยต่ำสุดคือ ด้านการส่งเสริมพัฒนาให้นักเรียนมีวินัย คุณธรรม จริยธรรม จึงเสนอแนวทางการประเมินการบริหารกิจการนักเรียนของผู้บริหารสถานศึกษาเพื่อให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์โรงเรียนมัธยมศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเพชรบุรี มีแนวทางดังนี้  (1) มีการประชุมวางแผน รับฟังนักเรียนและผู้ปกครองผ่านทางการประชุมผู้ปกครองโดยมีตัวแทนผู้ปกครองและตัวแทนนักเรียนร่วมกันให้สอดคล้องกับนโยบายของโรงเรียนและกระทรวงศึกษาธิการและจัดทำคู่มือนักเรียนเพื่อแจกจ่ายกับนักเรียน  (2) แต่งตั้งครูผู้รับผิดชอบงานด้านการบริหารกิจการนักเรียนให้ชัดเจนในรูปแบบคณะกรรมการระดับชั้นเรียนบริหารกิจการนักเรียนให้สอดคล้องกับนโยบายของโรงเรียนและดูแลนักเรียนอย่างทั่วถึง  (3) ส่งเสริมให้หัวหน้าฝ่ายบริหารงานกิจการมีการประชุมวางแผนเพื่อดำเนินการจัดกิจกรรมส่งเสริมพัฒนาความประพฤติและระเบียบวินัยของนักเรียนให้เป็นไปตามระเบียบของโรงเรียน  (4) ส่งเสริมให้ครูมีการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อจัดกลุ่มนักเรียนและจำแนกนักเรียนอย่างชัดเจนและครอบคลุมกับนักเรียนทุกคนเพื่อช่วยเหลือนักเรียนได้อย่างทั่วถึง  (5) ส่งเสริมให้จัดทำหลักสูตรสถานศึกษาโดยการสอดแทรกการส่งเสริมประชาธิปไตย ในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ เพื่อเป็นการส่งเสริมความรู้ด้านประชาธิปไตยของนักเรียน  (6) ส่งเสริมครูให้มีการวิเคราะห์ผลการประเมินผลการดำเนินงานกิจการนักเรียน                  สรุปกิจกรรมโครงการต่าง ๆ ของฝ่ายบริหารกิจการนักเรียนที่ได้ดำเนินการในแต่ละปีการศึกษาตามแผนงานที่วางไว้    ประโยชน์ที่ได้รับจากการวิจัย มีดังนี้  (1) เพื่อเป็นข้อมูลสำหรับผู้บริหารสถานศึกษาและผู้เกี่ยวข้องใช้เป็นแนวทางการพัฒนาการบริหารกิจการนักเรียนในโรงเรียนมัธยมศึกษา  (2) เพื่อนำข้อมูลที่ได้จากการวิจัยมาปรับปรุงระบบการบริหารกิจการนักเรียนของผู้บริหารสถานศึกษาเพื่อให้มีคุณลักษณะ อันพึงประสงค์โรงเรียนมัธยมศึกษา

คำสำคัญ :  การบริหารกิจการนักเรียน  คุณลักษณะอันพึงประสงค์  ผู้บริหารสถานศึกษา