ความท้าทายของประชาธิปไตยในยุคดิจิทัล: บทบาทของโซเชียลมีเดียในการเลือกตั้งและการสร้างความแตกแยกทางการเมือง

บทคัดย่อ

ประชาธิปไตยในยุคดิจิทัลเผชิญกับความท้าทายที่ซับซ้อนมากขึ้น โดยเฉพาะบทบาทของโซเชียลมีเดียที่ส่งผลต่อกระบวนการเลือกตั้งและสร้างความแตกแยกทางการเมือง บทความนี้วิเคราะห์ปัญหาหลักที่เกิดจากการใช้โซเชียลมีเดีย ได้แก่ การแพร่กระจายของข่าวปลอม (fake news) การบิดเบือนข้อมูล (disinformation) และการแบ่งขั้วทางการเมือง (political polarization) ซึ่งส่งผลกระทบต่อพฤติกรรมของผู้มีสิทธิเลือกตั้งและเสถียรภาพทางการเมืองผ่านกรณีศึกษาสำคัญ เช่น การเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาและกระบวนการ Brexit หนึ่งในปัญหาที่สำคัญ คือ การแพร่กระจายของข้อมูลเท็จที่รวดเร็วและกว้างขวาง โซเชียลมีเดียถูกใช้เป็นเครื่องมือในการโน้มน้าวความคิดเห็นของประชาชน ผ่านอัลกอริทึมที่เลือกนำเสนอเนื้อหาตามความสนใจของผู้ใช้ ส่งผลให้เกิดปรากฏการณ์ “echo chamber” หรือห้องเสียงสะท้อน ซึ่งทำให้แนวคิดทางการเมืองมีความสุดโต่งและลดทอนการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นอย่างเป็นกลาง นอกจากนี้ การขาดมาตรการกำกับดูแลที่เหมาะสมยังเปิดโอกาสให้กลุ่มผลประโยชน์ใช้แพลตฟอร์มเหล่านี้เพื่อชี้นำหรือบิดเบือนข้อมูลเพื่อตอบสนองวาระทางการเมืองของตนเพื่อรับมือกับปัญหานี้ จำเป็นต้องมีแนวทางแก้ไขที่ครอบคลุม ได้แก่ การพัฒนาอัลกอริทึมที่โปร่งใสและลดอคติในการนำเสนอข้อมูล การกำกับดูแลเนื้อหาบนแพลตฟอร์มดิจิทัลโดยรัฐและองค์กรอิสระ การส่งเสริมการรู้เท่าทันสื่อ (media literacy) ให้แก่ประชาชน และความร่วมมือระหว่างภาครัฐ เอกชน และองค์กรภาคประชาสังคมในการสร้างระบบนิเวศดิจิทัลที่เอื้อต่อประชาธิปไตย การรักษาสมดุลระหว่างเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นและความมั่นคงของประชาธิปไตยในยุคดิจิทัลต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน เพื่อให้เทคโนโลยีเป็นพลังบวกในการเสริมสร้างระบอบประชาธิปไตย แทนที่จะเป็นเครื่องมือบ่อนทำลายความมั่นคงทางการเมือง