ศึกษาคติธรรมที่ปรากฏในพิธีกรรมการบำเพ็ญกุศลศพของชาวพุทธ อำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาพิธีกรรมการบำเพ็ญกุศลศพในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท 2) ศึกษาพิธีกรรมการบำเพ็ญกุศลศพของชาวพุทธ อำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช และ 3) ศึกษาคติธรรมที่ปรากฏในพิธีกรรมการบำเพ็ญกุศลศพของชาวพุทธ อำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ประกอบด้วย การศึกษาข้อมูลจากเอกสาร และสัมภาษณ์เชิงลึกจากกลุ่มตัวอย่างทั้งสิ้น 20 รูป/คน ผลการวิจัยพบว่า 1) ความตายเป็นเรื่องปกติ สาระแห่งการตายสามารถนำมาสร้างสิ่งดีงาม เพื่อเตือนสติไม่ให้ประมาท ใช้สอนธรรมและนำไปปฏิบัติจนบรรลุผลสำเร็จ และทำให้บรรลุมรรคผลต่อไป 2) พิธีกรรมการบำเพ็ญกุศลศพในชุมชนอำเภอท่าศาลา มีประเพณีการปฏิบัติต่อศพ ทำบุญอุทิศให้แก่ผู้ตาย เป็นอัตลักษณ์ของชุมชน ปัจจุบันประเพณีการจัดงานบำเพ็ญกุศลศพของชุมชนเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย 3) คติธรรมที่ได้จากประเพณีดังกล่าว คือ การมีสติ ไม่ประมาท เห็นสัจธรรมในขันธ์ 5 ประเพณีดังกล่าวได้คติธรรม คือ ความกตัญญูกตเวที ความเคารพนับถือ หลักไตรลักษณ์ ประเพณีการสวดศพ ได้คติธรรม คือ การอุทิศส่วนกุศล การมีน้ำใจต่อกัน ประเพณีการบวชหน้าศพและจูงศพได้คติธรรม คือ ความกตัญญู การสร้างอริยทรัพย์ คือ คุณความดีต่าง ๆ ประเพณีการเผาศพได้คติธรรม คือ สัจธรรมของชีวิต ได้แก่ กฎไตรลักษณ์ ความไม่ประมาทในชีวิต และประเพณีการเก็บอัฐิ การทำบุญอุทิศให้แก่ผู้ตาย ให้คติธรรมด้านความกตัญญูกตเวที และการเกิดใหม่ ด้วยอาศัยอำนาจของบุญกุศลที่ทำอุทิศให้แก่ผู้ตายจะทำให้ผู้ตายได้ไปเกิดในภพภูมิที่ดีสืบไป
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
ขนิษฐา จิตชินะกุล. (2545). คติชนวิทยา. กรุงเทพมหานคร: โอเดียนสโตร์.
พระครูกันตธรรมาภิวัฒน์ (คุ้มบัวลา). (2555). การศึกษาความเชื่อในพิธีกรรมการฌาปนกิจของชาวบ้านขอนแก่นเหนือ ตำบลขอนแก่น อำเภอเมือง จังหวัดร้อยเอ็ด. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระครูโกศลอรรถกิจ และพระครูอภิชาตปัญญาภรณ์. (2560). ศึกษาประเพณีงานศพของชาวไทยพุทธท้องถิ่น อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 4(2), 65-66.
พระครูพิพิธธรรมจักร (ทองอินทร์ รุ่งเรือง). (2559). ศึกษาหลักปริศนาธรรมในพิธีบำเพ็ญกุศลศพของชาวตำบลน้ำแคม อำเภอท่าลี่ จังหวัดเลย. วารสารธรรมทรรศน์, 15(3), 67-68.
พระครูสุตภัทรธรรม (สำเรียง). (2563). พิธีกรรมงานศพของไทยตามคติพุทธรรม. วารสารสังคมศึกษามหาวิทยาลัยมหามกุฎราชวิทยาลัย, 1(1), 50-51.
พระครูอรรถธรรมโสภิต (ตึด อคฺควํโส/เอี่ยมสะอาด). (2557). การศึกษาคติธรรมจากพิธีกรรมงานฌาปนกิจศพของชุมชนตาบลเทพรักษา อำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์. วารสารวนัมฎองแหรกพุทธศาสตรปริทรรศน์, 1(1), 219-228.
พระฐตรฐ อธิปัญโญ (ศิลาศิลป์). (2555). การศึกษาหลักความเชื่อในพิธีศพของชาวพุทธตำบลคูคำที่สอดคล้องกับหลักพุทธธรรม. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระประพันธ์ กตคุโณ (สันทาลุนัย). (2557). วิเคราะห์คติธรรมจากประเพณีการบำเพ็ญกุศลศพของชุมชนตำบลกลันทา อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาวิเชียร พูลมนัส. (2555). หลักธรรมและความเชื่อเกี่ยวกับพิธีกรรมในการทำศพของพุทธศาสนิกชนกรณีศึกษาวัดประยุรวงศาวางวรวิหาร. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาไทยศึกษา. มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี.
วิมล จิโรจพันธุ์ และคณะ. (2548). ศิลปะและวัฒนธรรมไทย. กรุงเทพมหานคร: แสงดาว.
สุนทร สุทรัพย์ทวีผล. (2562). การศึกษาวิธีจัดงานศพที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนา. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์ วิทยาลัยสงฆ์นครสวรรค์, 7(2), 287-288.
สุเมธ เมธาวิทยกุล. (2532). สังกัปพิธีกรรม. กรุงเทพมหานคร: โอเดียนสโตร์.