พุทธจิตวิทยาสำหรับคนชายขอบ

บทคัดย่อ

บทความฉบับนี้เป็นบทความวิชาการที่มุ่งประเด็นการนำเสนอเนื้อหาสำคัญของพุทธจิตวิทยาสำหรับคนชายขอบให้มีการพัฒนาทั้งกาย จิต ปัญญา และสังคม ภายใต้หลักธรรม 5 ประการ คือ หลักทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์ หลักพละ 5 หลักสัปปุริสธรรม 7 หลักปาริสุทธิศีล 4 และหลักมรรคมีองค์ 8 เพื่อนำไปพัฒนาความเป็นอยู่ของกลุ่มคนชายขอบ ในการดำเนินชีวิตภายใต้สังคมกระแสหลัก ซึ่งกลุ่มคนเหล่านี้มีปัญหาในการดำเนินชีวิต ปัญหาทั้งทางกาย ทางจิต ทางปัญญา และทางสังคม จึงต้องนำหลักพุทธจิตวิทยาเข้าไปประยุกต์ใช้การพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดียิ่งขึ้น เพราะว่า การศึกษาวิเคราะห์จิตที่สัมพันธ์กันกับทุกข์ (ปัญหา) อันเป็นสภาพที่แท้จริงของชีวิต เข้าใจสาเหตุของทุกข์ (ปัญหา) เข้าใจถึงเป้าหมายที่แท้จริงของชีวิตคือนิโรธ(ความดับทุกข์ ดับปัญหา) รู้วิธีการปฏิบัติเพื่อเผชิญปัญหาโดยไม่ถูกบีบคั้นจากทุกข์ (ปัญหา) ไม่เกิดความท้อแท้ สิ้นหวัง ให้สู้และเผชิญกับทุกข์ (ปัญหา) อย่างมั่นคงตามหลักพุทธธรรม การที่นำหลักพุทธจิตวิทยาเข้ามาเยี่ยวยาจิตใจให้กับคนชายขอบนั้นเป็นการบำบัดทางจิตอย่างหนึ่ง เนื่องจากความเป็นชายขอบนั้น ทำให้บุคคลหรือกลุ่มคนที่สังคมไม่สนใจเหลียวแล ถูกทิ้งขว้างแปลกแยกจากสังคมกระแสหลัก เช่น ชาวเขา ชนกลุ่มน้อย ผู้หญิงขายบริการ กลุ่มรักเพศเดียวกัน หรือคนพิการ นอกจากนี้ คนชายขอบยังรวมถึงผู้ที่ถูกปฏิเสธโดยสังคมส่วนใหญ่ เช่น ในห้องเรียน ถ้าบังเอิญเราเรียนไม่เก่ง แต่เพื่อนร่วมชั้นเรียนเป็นคนเรียนเก่งแทบทั้งหมดดังนั้นจึงจำเป็นอย่างยิ่งในการที่นำหลักธรรมเหล่านี้เข้าไปพัฒนาให้เกิดความสุขและความสมบูรณ์ในชีวิต