พุทธธรรมกับการพัฒนาจิตอาสานักเรียนในศตวรรษที่ 21

บทคัดย่อ

          บทความวิชาการนี้ ผู้เขียนจะนำเสนอพุทธธรรมกับการพัฒนาจิตอาสาของนักเรียนในศตวรรษที่ 21 ที่ได้จากการศึกษาสังเคราะห์วรรณกรรมไทย งานวิจัย อีกทั้งนโยบายด้านการศึกษาของไทยที่มีเนื้อหาสะท้อนถึง ความสำคัญและแนวทางในการพัฒนาจิตอาสาของนักเรียนในศตวรรษที่ 21 ซึ่งเป็นทั้งผู้ได้รับผลกระทบและความหวังของสังคมในช่วงที่ประเทศไทยก้าวเข้าสู่ประเทศพัฒนา วิถีชีวิตคนไทยในศตวรรษที่ 21 มีการเปลี่ยนแปลง ที่รวดเร็วและสลับซับซ้อนมากกว่าอดีต การเคลื่อนตัวเข้าสู่ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม ครั้งที่ 4 หรือ Industry 4.0 ท่ามกลางกระแสทุนนิยมและการแข่งขันทางเศรษฐกิจ ส่งผลให้คนในสังคมมีค่านิยมทางวัตถุ มุ่งแสวงหาผลประโยชน์ให้กับตนเอง เกิดการเอารัดเอาเปรียบกัน ขาดการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมอย่างจริงจังและต่อเนื่อง ทำให้เกิดภาวะขาดสมดุลทั้งทางจิตใจและวัตถุ เป็นที่ยอมรับว่าการสร้างคนเริ่มจากการพัฒนาจิต ธรรมทั้งหลายมีใจเป็นประธานมีใจเป็นใหญ่ การปลูกฝังส่งเสริมแก่เยาวชนวัยเรียนในศตวรรษที่ 21 ให้มีจิตอาสา มีจิตแห่งการให้ความดีงามทั้งปวงแก่เพื่อนมนุษย์โดยเต็มใจจึงมีความสำคัญเป็นอันดับแรก ๆ ซึ่งต้องอาศัยความร่วมแรงร่วมใจจากสถาบันครอบครัว สถาบันการศึกษาและภาคีเครือข่ายทุกระดับเพื่อนำมาสู่เยาวชนที่มีจิตใจ ที่ดีงาม เมื่อนักเรียนจบการศึกษาจะมีคุณลักษณะจิตอาสาติดตัวแบบคงทน มีวัฒนธรรมการช่วยเหลือผู้อื่นในสังคม เกิดชุมชนที่เข้มแข็งและสร้างสรรค์เพื่อให้เกิดประโยชน์สุขแก่สังคมที่ก้าวสู่ประเทศพัฒนาต่อไป ทั้งนี้ B – LAS Model ซึ่งประกอบไปด้วย B – Buddhist, L – Learning, A – Acting, S – Sharing คือยุทธศาสตร์ที่ผู้เขียนจะนำเสนอเพื่อการพัฒนาจิตอาสาสำหรับนักเรียนในศตวรรษที่ 21 ต่อไป