ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาของเด็กนักเรียนไร้สัญชาติในตำบลช่องแคบ อำเภอพบพระ จังหวัดตาก: สถานการณ์ ปัญหา และแนวทางแก้ไข

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงคุณภาพครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์ ปัญหาและอุปสรรค และแนวทางการส่งเสริมการเข้าถึงโอกาสทางการศึกษาของเด็กไร้สัญชาติในพื้นที่ตำบลช่องแคบ อำเภอพบพระ จังหวัดตาก หลังจบการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยมีกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ ผู้บริหารและครู นักเรียนไร้สัญชาติและผู้ปกครองของเด็กนักเรียนไร้สัญชาติในโรงเรียน 3 โรงเรียน ได้แก่ โรงเรียนบ้านขุนห้วยช่องแคบ โรงเรียนบ้านทีกะเป่อ และโรงเรียนเซนต์ปอลคอนแวนต์พบพระ ตลอดจนผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการจัดการศึกษา จำนวนทั้งสิ้น 30 คน โดยวิธีการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงและใช้วิธีสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) ด้วยแบบสัมภาษณ์ (Interview Form) และนำผลมาวิเคราะห์ด้วยการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า 1) การเข้าถึงโอกาสทางการศึกษาของเด็กนักเรียนไร้สัญชาติในพื้นที่ดังกล่าวยังมีอุปสรรคเกิดขึ้นอยู่เป็นจำนวนมากโดยอุปสรรคดังกล่าวเกิดขึ้นจากปัจจัยทางด้านปัจเจกบุคคล อาทิ อุปสรรคทางด้านเศรษฐกิจและสังคม อุปสรรคทางด้านทัศนคติของเด็กนักเรียนไร้สัญชาติ ครอบครัวของเด็กนักเรียนรวมถึงบุคลากรที่มีความเกี่ยวข้องในการจัดการศึกษา โดยมีการเลือกปฏิบัติเกิดขึ้นจนนำไปสู่การกีดกันในการเข้าถึงโอกาสทางการศึกษาของเด็กนักเรียนไร้สัญชาติ ตลอดจนอุปสรรคอันเกิดจากความไม่รู้สิทธิและข้อมูลที่มีความเกี่ยวข้องกับการศึกษาซึ่งเป็นปัญหาในทางปฏิบัติมากกว่าในทางนโยบาย 2) ปัญหาและอุปสรรคที่เกิดขึ้นส่งผลต่อการตัดสินใจในการศึกษาต่อหลังจากจบการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ของเด็กไร้สัญชาติ โดยเฉพาะปัญหาทางด้านเศรษฐกิจและสังคมซึ่งส่งผลให้เด็กนักเรียนไร้สัญชาติบางคนเลือกที่จะเข้าสู่ระบบแรงงานและยุติการศึกษาหลังจบการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ 6