ข้อต่อสู้ของรัฐเรื่องการกระทำของนักลงทุนต่างชาติที่ขัดต่อกฎหมาย ของรัฐผู้รับการลงทุนในอนุญาโตตุลาการระหว่างรัฐกับนักลงทุน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาถึงปัญหาความไม่สม่ำเสมอของคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการในประเด็นเกี่ยวกับการกระทำของนักลงทุนต่างชาติที่ขัดต่อกฎหมายของรัฐผู้รับการลงทุนในอนุญาโตตุลาการระหว่างรัฐกับนักลงทุน และ 2) เพื่อวิเคราะห์รวมถึงกำหนดแนวทางในการนำปัจจัยที่มีผลต่อการพิจารณาและ
การทำคำชี้ขาดคดีมาปรับใช้กับข้อพิพาทที่เกิดขึ้นกับประเด็นดังกล่าว โดยวิจัยนี้เป็นวิจัยเชิงคุณภาพและใช้วิธีวิจัยเชิงเอกสาร ซึ่งศึกษาค้นคว้าจากเอกสารภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ ทั้งนี้ ผลการวิจัยพบว่า ข้อหนึ่ง คำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการในประเด็นดังกล่าวมีความไม่สม่ำเสมอกัน กล่าวคือ โดยทั่วไปแล้วเมื่อนักลงทุนต่างชาติได้กระทำการอันขัดต่อกฎหมายของรัฐผู้รับการลงทุน อนุญาโตตุลาการควรจะปฏิเสธการคุ้มครองแก่การลงทุนดังกล่าว ในชั้นของขอบอำนาจอนุญาโตตุลาการตามหลักความยินยอมและหลักมือสะอาด แต่ถึงกระนั้นกลับปรากฏคำชี้ขาดในลักษณะที่ว่าอนุญาโตตุลาการยังคงมีขอบอำนาจเหนือข้อพิพาทดังกล่าวอยู่ แต่ด้วยความบกพร่องของเนื้อหาจึงไม่สมควรรับไว้ในชั้นพิจารณา (Admissibility) และถึงขนาดปรากฏกรณีที่อนุญาโตตุลาการรับข้อพิพาทไว้ในชั้นพิจารณา (Merit) ต่อไปด้วย และข้อสองผู้วิจัยเห็นว่าเพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าวจากการศึกษาสามารถวิเคราะห์หาข้อสรุปและจัดทำข้อเสนอแนะได้ในลักษณะที่ว่า อนุญาโตตุลาการควรนำปัจจัยว่าด้วย ข้อกำหนดทางกฎหมาย เนื้อหาและความรุนแรงของการกระทำ ช่วงเวลาในการกระทำผิด และความผิดของรัฐผู้รับการลงทุน ซึ่งล้วนแต่เป็นปัจจัยที่มีผลต่อความไม่สม่ำเสมอมาพิจารณาเรียงตามลำดับตามที่กล่าวมา จะช่วยผสานความไม่สม่ำเสมอและสร้างบรรทัดฐานอย่างเป็นระบบต่อการทำคำชี้ขาดได้ต่อไป