อิริยาบถในการปฏิบัติกรรมฐานเพื่อการดับทุกข์
Main Article Content
บทคัดย่อ
อิริยาบถในการปฏิบัติกรรมฐานเพื่อการดับทุกข์ มีเป็นแนวทางการใช้อิริยาบถในการปฏิบัติกรรมฐานมาเป็นแนวทางในการดับทุกข์ โดยผู้ศึกษาได้ศึกษาค้นคว้าข้อมูลจากเอกสาร ตำรา งานวิจัย รวมถึงสื่อเทคโนโลยีต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการนำแนวทางอิริยาบถในการปฏิบัติกรรมฐานมาใช้เพื่อให้เกิดปัญญารู้เท่าทันสภาวะตามที่เป็นจริงของธรรมชาติที่ก่อให้เกิดทุกข์ คือ ขันธ์ 5 และแนวทางที่สามารถนำมาใช้ในการดับทุกข์ ก็คือ การปฏิบัติกรรมฐาน ส่วนหนึ่งของการปฏิบัติกรรมฐาน ก็คือ การฝึกอิริยาบถ ซึ่งอิริยาบถในการปฏิบัติกรรมฐานจะประกอบด้วย อิริยาบถใหญ่และอิริยาบถย่อย อิริยาบถใหญ่หรืออิริยาบถหลัก คือ การยืน การเดิน การนั่ง และการนอน ในส่วนของอิริยาบถย่อย จะประกอบด้วยอาการ 22 ท่วงท่า โดยใช้สติพิจารณากำหนดรับรู้ทันอาการความเคลื่อนไหวของกาย ซึ่งผู้ปฏิบัติกรรมฐานสามารถที่จะนำอิริยาบถดังกล่าวไปใช้ในการฝึกปฏิบัติกรรมฐาน เพื่อฝึกอิริยาบถของกายให้มีความสัมพันธ์กันกับวาจา และใจ รวมเป็นหนึ่งเดียวโดยมีศีลเป็นพื้นฐาน อิริยาบถในการปฏิบัติกรรมฐานจึงเป็นวิธีปฏิบัติที่ส่งผลให้ผู้ปฏิบัติกรรมฐานเกิดจิตที่มีสมาธิบังเกิดความสงบ ในการพิจารณาเหตุแห่งทุกข์ของขันธ์ 5 ยังผลให้ผู้ปฏิบัติพ้นจากทุกข์และนำไปสู่การดับทุกข์การมองทุกข์ในพระพุทธศาสนา พระพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ในธรรมเทศนาครั้งแรก ธัมมจักรกัปปวัตตนสูตร ทุกข์และวิธีดับทุกข์เป็นที่มาของหลักคำสอนสามารถนำไปปฏิบัติเพื่อที่จะดับทุกข์ ธรรมเบื้องต้นที่ครอบคลุมสรรพสิ่งทั้งหมดเรียกไตรลักษณ์ อธิบายสภาวธรรมชาติว่าสิ่งต่าง ๆ นั้น มีความไม่เที่ยง เป็นทุกข์ในตัวเองและไม่มีตัวตนที่แท้จริง ต่อไป
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
ชัยชาญ ศรีหานู. (2563). การปฏิบัติและการสอบอารมณ์กรรมฐานตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาทในประเทศลาว. วารสาร มจร บาฬีศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์, 6(1), 15-23.
ตะวัน วาทกิจ. (2557). ความทุกข์ทางใจในบริบทพุทธธรรม. วารสารวิจัยราชภัฎเชียงใหม่, 15(1), 114 – 119.
ธัญญลักษณ์ เพ็งเจริญ. (2562). ผลของโปรแกรมการจัดการความทุกข์ทรมานทางจิตใจต่อการเผชิญปัญหาของวัยรุ่นที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ความไม่สงบในภาคใต้. ใน ดุษฎีนิพนธ์พยาบาลศาสตร์มหาบัญฑิต สาขาการพยาบาลศัลยศาสตร์. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
บุญมี แก้วต และคณะ . (2562). ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างหลักไตรลักษณ์กับหลักความผาสุกทางจิตวิญญาณ. วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา, 10(2), 17 – 29.
เบญจวรรณ ชยางกูร ณ อยุธยา. (2562). แนวทางกำหนดรู้ขันธ์ 5 ในยุคนิวนอร์มอล. วารสารพุทธนวัตกรรมปริทรรศน์, 2(2), 98 – 106.
ปิยะพัชร เครือเขื่อนเพชร และผจญ คำชูสังข์. (25607). การศึกษาเชิงเปรียบเทียบตัณหาในพุทธศาสนาเถรวาทกับแนวคิดเรื่องความต้องการในทฤษฎีลำดับขั้นความต้องการของมาสโลว์. วารสาร สังคมศาสตร์และมนุษย์ศาสตร์, 43(1), 126 – 132.
พระครูสมุห์วรวิทย์ ผาสุโก และคณะ. (2562). ทุกข์และการดับทุกข์ในคัมภีร์อรรถกถาธรรมบท. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 6(9), 41 – 54.
พระครูสุตจินดาภรณ์ (ยงยุทธ ญาณสมฺปนฺโน). (2560). การศึกษาแนวทางการประยุกต์ใช้หลักไตรลักษณ์เพื่อบรรเทาทุกข์ของคนในสังคมปัจจุบัน. ใน ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระครูสุพรชัย อานนฺโท และพระสัญชัย ญาณวีโร. (2558, กรกฎาคม-ธันวาคม). ศึกษาเปรียบเทียบแนวคิดเรื่องทุกข์ในพุทธปรัชญาเถรวาทกับแนวคิดทุกขนิยมของโชเป็นเฮาเออร์. วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา, 6(2), 58 - 63.
พระครูสุพัฒนกาญจนกิจ. (2559, กรกฎาคม-ธันวาคม). กัมมัฏฐานสายพุทโธในสังคมไทย. วารสารพุทธจิตวิทยา, 1(2,. 42 - 51.
พระเจนฑ์จันทร์ จนฺทปญฺโญ. (แสงคำ). (2560). ศึกษาวิเคราะห์วิธีการดับทุกข์ตามแนวทางพระพุทธศาสนาเถรวาท. ใน ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาพระพุทธสาสนา . มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระชัยรักษ์ ผาสุกวิหาโร (พรหมตัน). (2560). ศึกษาปัจจัยความสำเร็จการปฏิบัติธรรมของศูนย์ปฏิบัติธรรม ตาณัง เลณัง เฉลิมราช. วารสาร มมร วิชาการล้านนา, 8(2), 14 – 27.
พระพยุงเมธาวี (สืบสำราญ). (2560). การประยุกต์ใช้วิปัสสนากรรมฐานของวัดราษฎร์บำรุงหนองลี ตำบลโพทะเล อำเภอค่ายบางระจัน จังหวัดสิงห์บุรี. ใน ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาพระพุทธสาสนา . มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาชิต ฐานชิโต และพระครูพิพิธวรกิจจานุการ. (2561). การปฏิบัติและการสอบ อารมณ์กรรมฐานตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาทในประเทศไทย. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 6(3), 1176 – 1178.
พระมหาบุญเลิศ ธมฺมทสฺสี และคณะ. (2548). ศึกษาปรากฎการณ์วิธีการสอนวิปัสสนากัมมัฏฐานตามหลักสติปัฏฐานสี่ในปัจจุบัน. วารสาร มมร วิชาการล้านนา, 9(1), 24 - 33.
พระราชปริยัติกวี. ศ.ดร. (2560). กรรมฐานในพระพุทธศาสนา : บทเรียนจากมหาสติปัฏฐานสูตรและความนิยมในสังคมไทย. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, 4(2), 89 – 97.
พระอนันตชัย อภินนฺโท (ขันโพธิ์น้อย). (2017, July-December). ความทุกข์ในอริยสัจ 4. วารสารพุทธจิตวิทยา, 2(2), 109 – 127.
พูลศิริ โคตรชมภู. (2558). การศึกษากายานุปัสสนาในมหาสติปัฎฐานสูตร. ใน ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตร์ดุษฎีบัณฑิต สาขาพระพุทธสาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.