การมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนารูปแบบการจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส์: กรณีศึกษา บ้านกอก อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทการจัดการในการคัดแยก ขยะอิเล็กทรอนิกส์ 2) การสร้างรูปแบบการดำเนินงานการมีส่วนร่วมในการจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส์ ในชุมชน และ 3) ศึกษาผลการดำเนินงานการมีส่วนร่วมในการจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส์ ในพื้นที่ตำบล บ้านกอก อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี จำนวนกลุ่มตัวอย่าง 82 คน ดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม และแบบประเมินความเสี่ยง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา
ผลการศึกษา พบว่า 1) บริบทการจัดการในการคัดแยกขยะขยะอิเล็กทรอนิกส์ในชุมชนผู้ประกอบการรับซื้อขยะรีไซเคิล ประกอบด้วย การเก็บรวบรวมขยะ การรื้อและคัดแยก การขนส่งและลำเลียงขยะ การกระจายโดยผู้ประกอบการ การกำจัด การดำเนินการดังกล่าวส่งผลกระทบต่อสุขภาพ ความปลอดภัย และสิ่งแวดล้อมของชุมชน และ 2) การสร้างรูปแบบการจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส์ ตามรูปแบบ CHES ได้แก่ ชุมชน (Community) สุขภาพ (Health) สิ่งแวดล้อม (Environment) และความปลอดภัย (Safety) 3) การดำเนินงานการมีส่วนร่วมในการจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส์ ส่งผลให้ความเสี่ยงต่อสุขภาพและความปลอดภัยของผู้ปฏิบัติงานลดลง และลดผลกระทบด้านกลิ่นจากการเผาขยะขยะอิเล็กทรอนิกส์ และการประเมินความพึงพอใจจากผลการดำเนินงานตามรูปแบบการจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส์ ตามหลัก CHES อยู่ในระดับมากที่สุด และมาก
การศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนสร้างรูปแบบการจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส์ตามรูปแบบ CHES สามารถลดผลกระทบทางสุขภาพและสิ่งแวดล้อมได้
Downloads
Article Details
รูปแบบการอ้างอิง
ประเภทบทความ
บทความวิจัย (Research Articles)
หมวดหมู่
Copyright & License
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารการบริหารการปกครองและนวัตกรรมท้องถิ่น
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมมลพิษ. (2664). ข่าวสารอันตรายและของเสีย (30(1)). กรุงเทพมหานคร: กองจัดการกากของเสียและสารอันตราย. https://www.pcd.go.th/wp-content/uploads/2021/03/pcdnew-2021-03-22_06-06-20_117836.pdf
บุญชม ศรีสะอาด. (2545). การวิจัยเบื้องต้น (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.
พีรนาฏ คิดดี, & สุทธิพร บุญมาก. (2559). การขับเคลื่อนและอุปสรรคของการจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส์ในประเทศไทย. วารสารวิชาการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์, 8(8), 145–158.
ระเบียบกรมโรงงานอุตสาหกรรม ว่าด้วยหลักเกณฑ์การชี้บ่งอันตราย การประเมินความเสี่ยง และการจัดทำแผนบริหารจัดการความเสี่ยง พ.ศ. 2543.
วิภาภรณ์ เครือจันทร์, & สมศักดิ์ สามัคคีธรรม. (2564). การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมในการพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชน: กรณีศึกษา ชุมชนป่าชายเลนแห่งหนึ่งในจังหวัดแถบภาคใต้. วารสารพัฒนาสังคมและยุทธศาสตร์การบริหาร, 24(1), 68–85.
วิษณุ สุมิตสวรรค์, รมณีย์ พินิจ, & กฤติกา สีกรม. (2564). แนวทางการจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส์ กรณีศึกษาตำบลหนองตอกแป้น อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 6(8), 29–39.
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. (2664). การจัดการปัญหาขยะอิเล็กทรอนิกส์ ภารกิจเพื่อสิ่งแวดล้อมและคุณภาพชีวิตชุมชน (30(1)). กรุงเทพมหานคร: กองจัดการกากของเสียและสารอันตราย. https://shorturl.asia/maz3V
สุวิทย์ อินนามมา. (2553). แรงงานนอกระบบ วิถีชีวิตการทำงาน การดูแลสุขภาพและสังคม: กรณีศึกษากลุ่มเย็บผ้า ตำบลบ้านเม็ง อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์, 4(3), 379–392.
Amphalop, N., Suwantarat, N., Prueksasit, T., Yachusri, C., & Srithongouthai, S. (2020). Ecological risk assessment of arsenic, cadmium, copper, and lead contamination in soil in e-waste separating household area, Buriram province, Thailand. Environmental Science and Pollution Research, 27(35), 44396–44411. https://doi.org/10.1007/s11356-020-10325-x
Baldé, C. P., Forti, V., Gray, V., Kuehr, R., & Stegmann, P. (2017). The Global E-waste Monitor 2017: Quantities, Flows, and Resources. United Nations University, International Telecommunication Union, and International Solid Waste Association.
Bradbury, H., & Reason, P. (2008). Issues and choice points for improving the quality of action research. In M. Minkler & N. Wallerstein (Eds.), Community-based participatory research for health: From process to outcomes (pp. 225–242).
Forti, V., Baldé, C. P., Kuehr, R., & Bel, G. (2020). The Global E-waste Monitor 2020: Quantities, flows and the circular economy potential.
Grant, K., Goldizen, F. C., Sly, P. D., Brune, M.-N., Neira, M., van den Berg, M., & Norman, R. E. (2013). Health consequences of exposure to e-waste: A systematic review. The Lancet Global Health, 1(6), e350–e361.
Hameed, H. B., Ali, Y., & Petrillo, A. (2020). Environmental risk assessment of E-waste in developing countries by using the modified-SIRA method. Science of The Total Environment, 733, 138525.
Henry, M., Hoogenstrijd, T., & Kirchherr, J. (2023). Motivations and identities of “grassroots” circular entrepreneurs: An initial exploration. Business Strategy and the Environment, 32(3), 1122–1141.
Reason, P., & Bradbury, H. (2008). 49 Concluding Reflections: Whither Action Research? In The Sage handbook of action research (pp. 695–707). SAGE Publications Ltd.
Robinson, W. S. (2009). Ecological correlations and the behavior of individuals. International Journal of Epidemiology, 38(2), 337–341.
Sepúlveda, A., Schluep, M., Renaud, F. G., Streicher, M., Kuehr, R., Hagelüken, C., & Gerecke, A. C. (2010). A review of the environmental fate and effects of hazardous substances released from electrical and electronic equipment during recycling: Examples from China and India. Environmental Impact Assessment Review, 30(1), 28–41.
Song, Q., & Li, J. (2015). A review on human health consequences of metals exposure to e-waste in China. Environmental Pollution, 196, 450–461.
Stephen Kemmis, & Robin McTaggart. (2014). The action research planner: Doing critical participatory action research. Springer.
Zeng, F., Huang, Y., Guo, Y., Yin, M., Chen, X., Xiao, L., & Deng, G. (2020). Association of inflammatory markers with the severity of COVID-19: A meta-analysis. International Journal of Infectious Diseases, 96, 467–474.
