นโยบายเกษตรอัจฉริยะ: กรณีศึกษาแนวทางส่งเสริมพลังอำนาจกลุ่มเกษตรกรสูงวัยต้นแบบในการจัดการการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล พื้นที่ตำบลเมืองคง อำเภอคง จังหวัดนครราชสีมา
บทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพการณ์กลุ่มเกษตรกรสูงวัยในการจัดการการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล 2) เพื่อศึกษาปัญหาและอุปสรรคของกลุ่มเกษตรกรสูงวัยในการจัดการการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล 3) เพื่อศึกษาวิธีแก้ปัญหาและอุปสรรคของกลุ่มเกษตรกรสูงวัยในการจัดการการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล 4) เพื่อศึกษาแนวทางส่งเสริมพลังอำนาจกลุ่มเกษตรกรสูงวัยต้นแบบในการจัดการการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล โดยใช้พื้นที่ศึกษา คือ ตำบลเมืองคง อำเภอคง จังหวัดนครราชสีมา กลุ่มตัวอย่าง คือ เกษตรกรสูงวัย ที่มีอายุระหว่าง 60 – 75 ปี ที่สมัครใจเข้าร่วมโครงการ จำนวน 30 คน ใช้กระบวนการวิจัยปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน คือ 1) ขั้นทำความเข้าใจปัญหา 2) ขั้นกำหนดแนวคิดและวิธีการแก้ไขปัญหา 3) ขั้นปฏิบัติการแก้ไขปัญหา และ 4) ขั้นประเมินผลการ แก้ไขปัญหา
ผลการวิจัย พบว่า 1) สภาพการณ์ในการจัดการการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล คือ เกษตรกรสูงวัยส่วนใหญ่ มีความเข้าใจไม่เพียงพอกับประโยชน์และความสำคัญของการจัดการข้อมูลการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล, ขาดความรู้และทักษะในการจัดการข้อมูลการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล, ไม่นำการจัดการข้อมูลการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัลมาปรับใช้ 2) ปัญหาและอุปสรรคในการจัดการการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล คือ เกษตรกรสูงวัยส่วนใหญ่ มีปัญหาในการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตสาธารณะที่จำกัด, มีความเข้าใจไม่เพียงพอเกี่ยวกับประโยชน์และความสำคัญของการจัดการข้อมูลการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล, มองว่าการจัดการข้อมูลการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัลเป็นเรื่องที่ยุ่งยาก, มีข้อจำกัดของทรัพยากรทางการเงิน, มีความร่วมมือกับสถาบันการเกษตรในพื้นที่ไม่มาก, ไม่มีหน่วยงานราชการที่เป็นเจ้าภาพหลักในการถ่ายทอดทักษะการจัดการข้อมูลการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล 3) วิธีแก้ปัญหาและอุปสรรคในการจัดการการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล คือ เพิ่มประสิทธิภาพการจัดการฐานข้อมูลทรัพยากรทางการเกษตร ให้กับหน่วยงานราชการในพื้นที่, ส่งเสริมการรวมกลุ่มเกษตรกรสูงวัย เพื่อสร้างความเข้มแข็งและพัฒนาเครือข่าย, พัฒนาระบบข้อมูลสารสนเทศ และการเฝ้าระวังและเตือนภัยสินค้าเกษตร, ส่งเสริมศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร, พัฒนาคุณภาพมาตรฐานสินค้าและผลิตภัณฑ์เกษตร, ส่งเสริมด้านการตลาดสินค้าเกษตร 4) แนวทางส่งเสริมพลังอำนาจกลุ่มเกษตรกรสูงวัยต้นแบบในการจัดการการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล คือ ประชาสัมพันธ์องค์ความรู้และทักษะการจัดการข้อมูลการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัลในทุกช่องทางการสื่อสาร, พัฒนาและปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐานอินเทอร์เน็ต, พัฒนาศักยภาพบุคลากรของหน่วยงานราชการในพื้นที่, พัฒนาเทคโนโลยีดิจิทัลที่จำเป็นในการเพิ่มจำนวนการผลิตสินค้าเกษตร, ปรับปรุงกฎหมาย/ระเบียบ ที่ล้าสมัยและเป็นอุปสรรคในการจัดการการเกษตรด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล, พัฒนาแหล่งเงินทุนสนับสนุนดอกเบี้ยต่ำ ให้กับเครือข่ายเกษตรกรสูงวัยที่ได้รับการรับรองจากสำนักงานเกษตรอำเภอ, จัดทำฐานข้อมูลเกษตร, กำหนดเกณฑ์ในการตรวจสอบมาตรฐานสินค้าเกษตร, มีนโยบายและมาตรการลดหย่อนภาษีเงินได้นิติบุคคลเพื่อส่งเสริมให้ภาคเอกชนพัฒนาแพลตฟอร์มออนไลน์กลางในการซื้อขายสินค้าเกษตร, มีนโยบายและมาตรการที่ส่งเสริมให้ภาคเอกชน ได้สิทธิลดหย่อนภาษีเงินได้นิติบุคคล หากมีการให้ส่วนลดเป็นพิเศษสำหรับการส่งสินค้าเกษตรของเครือข่ายเกษตรกรสูงวัย
Downloads
Article Details
รูปแบบการอ้างอิง
ประเภทบทความ
บทความวิจัย (Research Articles)
Copyright & License
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารการบริหารการปกครองและนวัตกรรมท้องถิ่น

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรวิทย์ ตันศรี. (2560). แรงงานกับการเปลี่ยนแปลงของภาคการเกษตรไทย. ขอนแก่น: ธนาคารแห่งประเทศไทย สำนักงานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ.
ประสิทธิ์ ลีระพันธ์. (2566). การวิจัยเพื่อแก้ไขปัญหาสุขภาพ: แนวคิดและกระบวนการปฏิบัติการการวิจัยเชิงปฏิบัติการ. กรุงเทพฯ: เจริญดีมั่นคงการพิมพ์.
เยาวลักษณ์ วิริยะ. (2560). การยอมรับเทคโนโลยีการปลูกถั่วเหลืองของเกษตรกรในระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่. สืบค้นจาก https://ir.stou.ac.th/handle/123456789/1449
สถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย อึ๊งภากรณ์. (2566). สถานการณ์สูงวัยกับผลิตภาพและการทำเกษตรของครัวเรือนเกษตรไทย. สืบค้นจาก https://www.pier.or.th/abridged/2019/13/
สิทธิพงษ์ สถาปวิทย์ และคณะ. (2564). การเพิ่มประสิทธิภาพการเกษตรไผ่ด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล: กรณีศึกษา เกษตรไผ่กิมซุง. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มทร.สุวรรณภูมิ, 5(1), 123–131.
สุภาวิตา คล้ายสอน และสุเพชร จิรขจรกุล. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรู้ด้านเทคโนโลยีเพื่อเกษตรกรรมยุคดิจิทัลของเกษตรกรรุ่นใหม่ภาคกลาง ประเทศไทย. วารสารนวัตกรรมวิทยาศาสตร์เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน, 4(2), 13–26.
สำนักงานเกษตรอำเภอคง. (2566). ทะเบียนเกษตรกรอำเภอคง. นครราชสีมา: สำนักงานเกษตรอำเภอคง.
สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล. (2566). ไทยแลนด์ 4.0 ยุคแห่งการใช้ดิจิทัลพลิกโฉมเกษตรกรไทย. สืบค้นจาก https://www.depa.or.th/en/article-view/40-smart-farm-series-digital-transformation-agricultural-sector
อนุพงศ์ อวิรุทธา และคณะ. (2560). ความพร้อมและความต้องการในการพัฒนาทักษะของเกษตรกรในการปรับตัวสู่นโยบายประเทศไทย 4.0. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์วไลยอลงกรณ์ในพระบรมราชูปถัมภ์, 12(2), 313.
องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองคง. (2566). แผนยุทธศาสตร์การพัฒนา (พ.ศ. 2560–2565) องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองคง. นครราชสีมา: องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองคง.
อรวดี รื่นรมย์. (2561). รูปแบบการจัดการสารสนเทศการเกษตรสู่เกษตรกร. สืบค้นจาก https://buuir.buu.ac.th/handle/1234567890/8628
United Nations. (2015). World population prospects: The 2015 revision. United Nations Economic and Social Affairs, 33(2), 1–66.