บทสนทนากับการวิเคราะห์การสนทนาและการพัฒนาอย่างยั่งยืน

Abstract

บทความนี้เป็นการประมวลและสังเคราะห์ผลการศึกษาบทสนทนาจากวิทยานิพนธ์ของนักศึกษาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ซึ่งใช้แนวคิดการวิเคราะห์การสนทนา (Sacks, Schegloff & Jefferson, 1974) ผลงานทั้ง 3 ผลงานมีจุดร่วมที่เหมือนกันในเรื่องระบบโครงสร้างและองค์ประกอบการสนทนา อาทิ การผลัดกันพูด คู่วัจนกรรม และการปรับแก้ แต่ก็มีข้อแตกต่างกันในรายละเอียด แม้ว่าการวิเคราะห์โครงสร้างการสนทนาพัฒนามาจาก การศึกษาระเบียบวิธีชาติพันธุ์ (ethnomethodology) ที่ให้ความสาคัญทั้งสังคมและบริบท แต่เมื่อ “การวิเคราะห์การสนทนา” ได้พัฒนาแนวคิดที่เป็นระบบของตนเองก็ไม่ได้ให้ความสาคัญเรื่องสังคมและบริบทมากนัก คงเน้นแต่เรื่องของระบบและโครงสร้างการสนทนาเท่านั้น อย่างไรก็ดี ผลจากการศึกษาทั้ง 3 ผลงานที่ใช้ข้อมูลการสนทนาจาก 3 แวดวงการสนทนา ทาให้บทสังเคราะห์นี้เสนอว่า บริบทขององค์กร/สถาบันและบริบททางวัฒนธรรมควรต้องนามาเป็นส่วนสาคัญในการวิเคราะห์โครงสร้างการสนทนาด้วย กล่าวคือ การวิเคราะห์บทสนทนาด้วยการใช้แนวคิด “การวิเคราะห์การสนทนา – CA” น่าจะต้องเสริมด้วยแนวคิด “การวิเคราะห์การสนทนา เชิงประยุกต์ – Applied CA” ทั้งนี้เพื่อให้ผลการศึกษานั้นๆ นาไปสู่การใช้บทสนทนาเพื่อ การพัฒนาที่ยั่งยืนมากยิ่งขึ้น