ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน อำเภอหนองกี่ จังหวัดบุรีรัมย์

พรพิสุทธิ์  ประทุม; ธัญญรัตน์  พุุฑฒิพงษ์ชัยชาญ; สถาพร  วิชัยรัมย์

doi:10.60027/iarj.2025.280837

ผู้แต่ง

พรพิสุทธิ์ ประทุม คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ https://orcid.org/0009-0006-5136-4084
ธัญญรัตน์ พุุฑฒิพงษ์ชัยชาญ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ https://orcid.org/0009-0002-1122-6227
สถาพร วิชัยรัมย์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ https://orcid.org/0009-0009-0103-0758

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2025.280837

คำสำคัญ:

ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์, กำนัน, ผู้ใหญ่บ้าน

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: ความเป็นผู้นำที่มีความคิดสร้างสรรค์มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการขับเคลื่อนการสร้างสรรค์นวัตกรรมและปลูกฝังวัฒนธรรมแห่งความสามารถในการปรับตัวภายในองค์กร โดยส่งเสริมให้ทีมงานคิดนอกกรอบ ช่วยให้สามารถแก้ไขปัญหาที่ซับซ้อนได้ในขณะที่ยังคงสามารถแข่งขันได้ในสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว การวิจัยครั้งนี้มีจุดประสงค์ 1) เพื่อศึกษาระดับภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน อำเภอหนองกี่ จังหวัดบุรีรัมย์ 2) เพื่อศึกษาความคิดเห็นและข้อเสนอแนะภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน อำเภอหนองกี่ จังหวัดบุรีรัมย์ เพื่อนำไปเสนอแนะให้กับกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ใน 3 ด้าน คือ ด้านวิสัยทัศน์ ด้านความยืดหยุ่น และด้านการแก้ปัญหา

ระเบียบวิธีการวิจัย: ประชากระเป็นประชาชนในเขตพื้นที่อำเภอหนองกี่ จังหวัดบุรีรัมย์ จำนวน 70,483 คน กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 382 คน โดยกำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่างตามตารางของ เครจซี่และมอร์แกน แล้วทำการสุ่มให้กระจายไปตามหมู่บ้านต่าง ๆ ตามสัดส่วนโดยวิธีสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถาม สถิติพื้นฐานนี่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการศึกษาวิจัย: ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน อำเภอหนองกี่ จังหวัดบุรีรัมย์ โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ทุกด้านอยู่ในระดับมาก โดยเรียงลำดับจากด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงไปหาต่ำ ดังนี้ ด้านวิสัยทัศน์ ด้านความยืดหยุ่น และด้านการแก้ปัญหา ตามลำดับ ส่วนความคิดเห็นและข้อเสนอแนะอื่น ๆ ที่มีจำนวนมากที่สุด คือกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ควรมีวิสัยทัศน์ในการทำงานที่กว้างไกล ในการที่จะพัฒนาหมู่บ้าน และยอมรับฟังความคิดเห็นของประชาชน ตั้งเป้าหมายการพัฒนาที่ชัดเจน สามารถจัดการหมู่บ้านพัฒนาวิธีการทำงานให้ประสบผลสำเร็จตามวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่กำหนดไว้อย่างมีประสิทธิภาพ ควรสามารถปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์ที่มีการเปลี่ยนแปลงได้อย่างเหมาะสม มีการปรับปรุง แก้ไข กฎระเบียบการทำงานตามสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป โดยไม่ยึดติดกับวิธีการทำงานรูปแบบเดิม ๆ ควรมีการคิดพิจารณาในการแสวงหาวิธีการให้สามารถแก้ไขสถานการณ์ที่เป็นปัญหาใช้เหตุผลในการแก้ปัญหา โดยปราศจากอคติส่วนตัว รับฟังความคิดเห็นของประชาชน ก่อนจะตัดสินใจแก้ปัญหา ตามลำดับ

สรุปผล: ผลการศึกษาสรุปได้ว่า ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน และกำนัน ในอำเภอหนองกี่ มีประสิทธิภาพสูง มีจุดแข็งด้านวิสัยทัศน์ ความยืดหยุ่น และการแก้ไขปัญหา เน้นย้ำถึงความสำคัญของการมีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล ปรับตัวได้ และแก้ไขปัญหาอย่างเป็นกลาง เพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาหมู่บ้านและตอบสนองความต้องการของชุมชน

References

กรมการปกครอง. (2550). คู่มือปฏิบัติงาน สำหรับกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ปี 2550. พิมพ์ครั้งที่ 7 กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์ : อาสารักษาดินแดน.

กรมการปกครอง. (2559).กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2559. ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 133 ตอนที่ 6 ก ลงวันที่ 18 มกราคม 2559.

กรองทิพย์ นาควิเชตร. (2552). ภาวะผู้นำสร้างสรรค์เพื่อการศึกษา. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์ : ธีรสาส์น พับ ลิชเชอร์จำกัด.

กฤตกร น้ำทิพย์. (2560). ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษา กลุ่มสหวิทยาเขตบ้านบึง 1 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 1 (งานนิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา). ชลบุรี : มหาวิทยาลัยบูรพา.

คติพงษ์ อ่อนไชย, สถิรพร เชาวน์ชัย และ วิทยา จันทร์ศิลา. (2565). แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษา ในอาชีวศึกษา จังหวัดพิจิตร สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา. Journal of Modern Learning Development. 7 (2), 65-76.

นนทวรรณ นามะยอม. (2560). ภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา : มหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์น.

นพพล ศุภวิทยาเจริญกุลม. (2560). ภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา : มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

บงกชมาศ เอกเอี่ยม. (2557). กํานัน-ผู้ใหญ่บ้าน: บทบาทและภาวะความเป็นผู้นํากับความคาดหวังของประชาชนที่มีต่อผู้นำชุมชนท้องถิ่นในจังหวัดเชียงใหม่. ในการประชุมวิชาการการพัฒนาชนบทที่ยั่งยืน ครั้งที่ 4 ประจำปี 2557, วันที่11-13 มิถุนายน 2557, ณ วิทยาลัยบริหารศาสตร์มหาวิทยาลัยแม่โจ้ อําเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่.

พจน์ เจริญสันเทียะ, พรหมินทร์ ศรีหมื่นไวย, วิรัลพัชร วงศ์วัฒน์เกษม, วิมาน วรรณคำ และ สมัคร ไวยขุนทด. (2566). ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมาเขต 1. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ. 23 (1),156-163.

ศุภิสรา ธารประเสริฐ. (2563). ประสิทธิผลการปฏิบัติหน้าที่ของกำนัน ผู้ใหญ่บ้านในเขตอำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม. วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

สมหวัง อาลัยญาติ. (2551). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษากับผลการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1 และเขต 2. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา.

สัมฤทธิ์ กางเพ็ง. (2557). ภาวะผู้นำแบบโลกาภิวัตน์: แนวคิดและการวิจัย. พิมพ์ครั้งที่ 2. ขอนแก่น : สำนักพิมพ์ : คลังนานาวิทยา.

สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอหนองกี่ จังหวัดบุรีรัมย์. (2559). ประวัติความเป็นมาและสภาพทั่วไป. Retrieved July 18, 2024, from: https://district.cdd.go.th/nongki/about-us/ประวัติความเป็นมา/ออนไลน์

เสาวนีย์ สมบูรณ์ศิโรรัตน์. (2562). การศึกษาภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต 2. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี.

Parker, J. P., & Begnaud, L.G. (2004). Developing Creative Leadership. Portsmouth, New Hampshire: Teacher Ideas Press.