การจัดกิจกรรมการเล่านิทานสถานการณ์เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาของเด็กปฐมวัย

นิรมล  โชติประทุม; พีระพร  รัตนาเกียรติ์

doi:10.60027/iarj.2024.277355

ผู้แต่ง

นิรมล โชติประทุม สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0009-0006-9114-2902
พีระพร รัตนาเกียรติ์ สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0009-0008-8095-116X

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2024.277355

คำสำคัญ:

การจัดกิจกรรมการเล่านิทานสถานการณ์; , ความสามารถในการแก้ปัญหา; , เด็กปฐมวัย

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การให้เด็กๆ ร่วมกิจกรรมการเล่าเรื่องอย่างมีจินตนาการเป็นสิ่งสำคัญในการเสริมสร้างทักษะการแก้ปัญหาของพวกเขา ช่วยให้พวกเขาคิดอย่างมีวิจารณญาณและตัดสินใจไปพร้อมกับเอาชนะอุปสรรค เด็กๆ มีความฉลาดทางอารมณ์ผ่านการเล่าเรื่องด้วย เพราะมันช่วยให้พวกเขาเข้าใจมุมมองที่แตกต่างกัน และพัฒนาความเห็นอกเห็นใจต่อตัวละคร ด้วยการรวมองค์ประกอบการแก้ปัญหาไว้ในแบบฝึกหัดเหล่านี้ นักการศึกษาสามารถสร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้แบบไดนามิกที่จะทำหน้าที่เป็นพื้นฐานที่แข็งแกร่งสำหรับความสามารถทางปัญญาในอนาคตของเด็ก การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบความสามารถในการแก้ปัญหาของเด็กปฐมวัยก่อนและหลังการจัดกิจกรรมนิทานสถานการณ์ และเพื่อระดับความสามารถในการแก้ปัญหาของเด็กปฐมวัยหลังการจัดกิจกรรมนิทานสถานการณ์

ระเบียบวิธีการวิจัย: กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ได้แก่ เด็กปฐมวัย อายุ 5 – 6 ปี โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา ปีการศึกษา 2566 จำนวน 18 คน ได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ประกอบด้วย แผนการจัดกิจกรรมการเล่านิทานสถานการณ์ และแบบประเมินความสามารถในการแก้ปัญหาของเด็กปฐมวัย จำนวน 3 ด้าน ได้แก่ ด้านการระบุปัญหา ด้านการสร้างทางเลือก และด้านการลงมือแก้ปัญหา โดยใช้แบบแผนการทดลองแบบ Pre - Experimental Design สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าร้อยละความก้าวหน้า

ผลการวิจัย: ค่าเฉลี่ยของความสามารถในการแก้ปัญหาของเด็กปฐมวัยหลังการจัดกิจกรรมการเล่านิทานสถานการณ์ มีค่าเฉลี่ย = 28.44 ค่า = 1.82 สูงขึ้นกว่าก่อนการจัดกิจกรรมการเล่านิทานสถานการณ์ ซึ่งมีค่าเฉลี่ย = 19.50 ค่า = 4.97 โดยมีร้อยละของความก้าวหน้าเท่ากับ 42.73.

สรุปผล: การรวบรวมแบบฝึกหัดการเล่าเรื่องตามสถานการณ์จะช่วยเพิ่มทักษะการแก้ปัญหาในวัยเด็กได้โดยเฉลี่ย 42.73% สิ่งนี้บ่งชี้ว่ากิจกรรมประเภทนี้ส่งเสริมการพัฒนาความรู้ความเข้าใจและเตรียมเด็กๆ ให้พร้อมสำหรับความท้าทายใหม่ๆ ในอนาคตได้ดีเพียงใด

References

กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). แผนพัฒนาการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ ฉบับที่ 12 (พ.ศ.2560 – 2564). กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.

กุลยา ตันติผลาชีวะ. (2541). การเล่านิทาน, การศึกษาปฐมวัย, 2(2), 12 - 14.

จินตนา ปรีดานันต์. (2546). คำถามพัฒนาสมอง. กรุงเทพฯ: ธรรมรักษ์.

ฉันทนา ภาคบงกช. (2528), เขียนให้เด็กคิดโมเดลการพัฒนาทักษะการคิดเพื่อคุณภาพชีวิตและสังคม, กรุงเทพฯ: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร

ชาญชัย ยมดิษฐ์. (2548). เทคนิคและวิธีการสอนร่วมสมัย. กรุงเทพฯ: หลักพิมพ์.

ดวงเดือน แจ้งสว่าง. (2542). นิทานสำหรับเด็กปฐมวัย. สงขลา: คณะครุศาสตร์สถาบันราชภัฏสงขลา.

ดวงพร ผกามาศ. (2554). ความสามารถในการแก้ปัญหาของเด็กปฐมวัย ที่ได้รับการจัดกิจกรรมประกอบอาหารประเภทขนมไทย ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต : มหาวิทยาลันศรีนครินทรวิโรฒ

ทิศนา แขมมณี. (2557). ศาสตร์การสอน : องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 18. กรุงเทพฯ:ด่านสุทธาการพิมพ์.

ทิศนา แขมมณี. (2562). ศาสตร์การสอน : องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 23. กรุงเทพฯ:ด่านสุทธาการพิมพ์.

ธีรภรณ ภักดี.(2550). ผลของการจัดกิจกรรมเสริมประสบการณ์เรื่องน้ำ ตามโครงการพระราชดําริที่มีต่อการแก้ปัญหาของเด็กปฐมวัย. ปริญญานิพนธ กศ.ม. (การศึกษาปฐมวัย). บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, เทคโนโลยีราชมงคลธัญญบุรี

นภเนตร ธรรมบวร. (2544). การพัฒนากระบวนการคิดในเด็กปฐมวัย. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ มหาวิทยาลัย.

นภาปย สิริกรกาญจนา (2558). ผลของการจัดกิจกรรมนิทานคํากลอนที่มีต่อความสามารถในการแก้ปัญหาของเด็กปฐมวัย. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต : มหาวิทยาลันศรีนครินทรวิโรฒ

บุญทัน อยู่ชมบุญ (2533). หลักการสอน, เชียงราย : คณะครุศาสตร์ วิทยาลัยครูเชียงราย

ประสาท อิศรปรีดา. (2538). การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ด้วยกระบวนการฝึก. มหาสารคาม:มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

พรรณทิพา มีสาวงษ์. (2554). ผลของการจัดกิจกรรมการเล่านิทานประกอบการใช้คำถามที่มีผลต่อทักษะการคิดวิเคราะห์ของเด็กปฐมวัย, วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต (การศึกษาปฐมวัย): บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

พัชรี คุ้มชาติ (2553). การคิดเชิงเหตุผลของเด็กปฐมวัยที่ฟังนิทานประกอบการปั้น, ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต (การศึกษาปฐมวัย) : บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

เยาวพา เดชะคุปต์. (2542). การบริหารและการนิเทศการศึกษาปฐมวัย. กรุงเทพ ฯ : เจ้าพระยาระบบการพิมพ์.

วัฒนา มัคคสมัน, 2544. รูปแบบการเรียนการสอนแบบโครงการสําหรับเด็ก. กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช จํากัด.

ศิรินาถ บัวคลี่ (2549). การพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหาของเด็กปฐมวัย โยใช้การจัดประสบการณ์แบบโครงการ. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต : มหาวิทยาลัยศิลปากร

ศิรินาถ บัวคลี่. (2549). การพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหาของเด็กปฐมวัยโดยใช้การจัดประสบการณ์แบบโครงงาน. วิทยานิพนธ์ กศ.ม.: มหาวิทยาลัยศิลปากร

ศิรินาถ บัวคลี่. (2549). การพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหาของเด็กปฐมวัยโดยใช้การจัดประสบการณ์แบบโครงงาน. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยศิลปากร

สมจิต สวธนไพบูลย์. (2541). เอกสารคําสอนวิชา กว. 571 ประชุมปฏิบัติการสอนวิทยาศาสตร์. กรุงเทพฯ: ภาควิชาหลักสูตรและการสอน คณะศึกษาศาสตร์ วิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

สาวิตรี รุญเจริญ. (2549). นิทานทำให้เด็กฉลาด. วารสารศูนย์บริการวิชาการ, 14 (2), 29-32.

สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). คู่มือหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560. กรุงเทพฯ: สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ.

สิริมา ภิญโญอนันตพงษ์. (2549). การพัฒนาคุณธรรมของเด็กปฐมวัยด้วยวิธีสอนโดยใชชุดนิทานชาดก. กรุงเพทฯ: คณะศึกษาศาสตรมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

สุขสม สิวะอมรรัตน์. (2552). ผลของการใช้สถานการณ์จำลองที่มีต่อความสามารถในการทางานกลุ่มของเด็กชั้นประถมศึกษาปีที่ 5. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาจิตวิทยาการศึกษา : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

สุทัตตา จรัสกำจรกูล (2565). การพัฒนาหนังสือนิทานเพื่อเสริมสร้างความสามารถด้านจังหวะสำหรับเด็กเปียโนระดับต้น. หลักสูตรปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิตคณะครุศาสตร์ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

อรกช อุดมสาลี. (2555). พฤติกรรมการแก้ปัญหาของเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดกิจกรรมการใช้สถานการณ์จำลอง. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาการศึกษาปฐมวัย มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ

อารี พันธ์มณี. (2546). จิตวิทยาสร้างสรรค์การเรียนการสอน. กรุงเทพฯ : ใยใหม ครีเอทีฟ กรุ๊ป.

Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191–215. https://doi.org/10.1037/0033-295X.84.2.191

Bitter, G.G., Hatfield, M.M., & Edwards., N.T. (1989). Mathematics methods for the elementary and middle school: a comprehensive approach. Boston: Allyn and Bacon.

Bourne, L.E., Ekstrand, B.R., & Dominowski, R.L. (1971). The Psychology of Thinking. Englewood Cliffs, N.J., Prentice-Hall

Bruner, J. (1971). The relevance of education. New York, NY: Norton & Co.

Dewey, J. (1976). How We Thing. Massachusetts: D.C. Health and Company.

Piaget, J. (2004). Introduction to Early Childhood Education: Preschool Through Primary Grades. 5th ed. Boston: Pearson. Allen Lane the Penguin Press.

Tannenbaum, R., Weschler, I.R. and Massarik, F. (1961). Leadership Organization: A Behavioural Approach. McGraw-Hill: New York.

Tomporowski, P.D., Davis, C.L., Miller, P.H., Naglieri, J.A. (2008). Exercise and Children's Intelligence, Cognition, and Academic Achievement. Educ Psychol Rev. 20(2),111-131. doi: 10.1007/s10648-007-9057-0.

Vygotsky, L.S. (1994). The problem of environment. In R. van der Veer, & J. Valsiner (Eds.), The Vygotsky reader. Cambridge: Blackwell.