การใช้หลักธรรมาภิบาลในการบริหารสถานศึกษาของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดอาชีวศึกษาจังหวัดชลบุรี

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: ผู้บริหารถือเป็นบุคคลที่มีบทบาทสำคัญที่สุดในการส่งเสริมและพัฒนาวัฒนธรรมประชาธิปไตยและธรรมาภิบาลในสถานศึกษา ความสามารถในการบริหารจัดการของผู้บริหารมีผลต่อการดำเนินงานต่าง ๆ ในสถานศึกษา เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลอย่างสูงสุด การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและเปรียบเทียบการใช้หลักธรรมาภิบาล รวมถึงแนวทางในการบริหารสถานศึกษาในสังกัดอาชีวศึกษาจังหวัดชลบุรี โดยพิจารณาตามเพศ ตำแหน่ง และประสบการณ์ในการทำงานของผู้บริหารในแต่ละด้าน

ระเบียบวิธีการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยประกอบด้วยผู้บริหารและครูผู้สอนในสถานศึกษาที่สังกัดอาชีวศึกษาจังหวัดชลบุรี จำนวน 269 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามที่มีลักษณะเป็นมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ ซึ่งมีค่าความเชื่อมั่นอยู่ที่ 0.97 และค่าความสอดคล้อง (IOC) อยู่ระหว่าง 0.8 ถึง 1.00 โดยมีการสอบถามเกี่ยวกับการใช้หลักธรรมาภิบาลในการบริหารสถานศึกษาในกลุ่มผู้บริหารดังกล่าว สำหรับการวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติพื้นฐาน ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน รวมถึงการทดสอบด้วย t-test และ F-test เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ถูกต้องและมีความน่าเชื่อถือ

ผลการศึกษา:  (1) ผลการศึกษาพบว่าความคิดเห็นเกี่ยวกับการใช้หลักธรรมาภิบาลในการบริหารสถานศึกษาของผู้บริหารในสังกัดอาชีวศึกษาจังหวัดชลบุรี โดยรวมอยู่ในระดับมาก (2) เมื่อจำแนกการใช้หลักธรรมาภิบาลตามเพศ พบว่าโดยรวมไม่แตกต่างกัน แต่เมื่อพิจารณาในแต่ละด้าน พบว่าด้านคุณธรรม ด้านความโปร่งใส และด้านความรับผิดชอบมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ส่วนด้านอื่น ๆ ไม่มีความแตกต่าง (3) สำหรับการจำแนกตามสถานะ พบว่าผู้บริหารสถานศึกษาและครูผู้สอนมีการใช้หลักธรรมาภิบาลในการบริหารสถานศึกษาโดยรวมไม่แตกต่างกัน แต่เมื่อพิจารณาในแต่ละด้าน พบว่าด้านหลักการมีส่วนร่วม ด้านความรับผิดชอบ และด้านความคุ้มค่ามีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ส่วนด้านอื่น ๆ ไม่มีความแตกต่าง (4) การจำแนกตามประสบการณ์ในการทำงาน พบว่าการใช้หลักธรรมาภิบาลโดยรวมไม่แตกต่างกัน แต่เมื่อพิจารณาในด้านความโปร่งใสพบว่ามีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ขณะที่ด้านหลักนิติธรรม ด้านคุณธรรม ด้านความคุ้มค่า ด้านความรับผิดชอบ และด้านการมีส่วนร่วมไม่มีความแตกต่างกัน

สรุป:  การบริหารสถานศึกษาตามหลักธรรมาภิบาลประกอบด้วยบุคคลสำคัญ 2 กลุ่ม ได้แก่ 1) ผู้บริหาร ซึ่งมีหน้าที่ในการกำหนดวิสัยทัศน์ กลยุทธ์ และนโยบายการบริหารสถานศึกษาอย่างชัดเจน 2) ครู ซึ่งมีบทบาทในการปฏิบัติหน้าที่สอนและส่งเสริมการเรียนรู้ของนักเรียนและนักศึกษา โดยใช้วิธีการสอนที่หลากหลายเพื่อพัฒนาศักยภาพของผู้เรียนอย่างเต็มที่