รูปแบบการบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในยุคดิจิทัลสำหรับสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1

ศศิธร  ศรีวงษ์ญาติดี; เสาวณีย์  สิกขาบัณฑิต; ปัญญา  ธีระวิทยเลิศ

doi:10.14456/iarj.2023.277

ผู้แต่ง

ศศิธร ศรีวงษ์ญาติดี นักศึกษาหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา, คณะศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ https://orcid.org/0009-0006-0455-685X
เสาวณีย์ สิกขาบัณฑิต คณะคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ https://orcid.org/0009-0005-4374-4063
ปัญญา ธีระวิทยเลิศ คณะคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ https://orcid.org/0009-0004-4110-4719

DOI:

https://doi.org/10.14456/iarj.2023.277

คำสำคัญ:

รูปแบบ; , การบริหารจัดการ; , เทคโนโลยีสารสนเทศ; , การสื่อสาร

บทคัดย่อ

เป้าหมายของการจัดการศึกษาที่สำคัญคือมีระบบการศึกษาที่สนองตอบและก้าวทันการเปลี่ยนแปลงของโลกที่เป็นพลวัตและบริบทที่เปลี่ยนแปลง ผู้เรียนทุกคน ทุกกลุ่มเป้าหมายได้รับบริการการศึกษาที่มีคุณภาพตามมาตรฐานอย่างเท่าเทียม ดังนั้นการบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารภายในสถานศึกษาจะส่งผลต่อการพัฒนาการจัดการเรียนรู้ระหว่างผู้สอนและผู้เรียนให้มีความเหมาะสมและมีคุณภาพ ซึ่งจะเป็นกลไกสำคัญในการพัฒนาคุณภาพของผู้เรียนให้มีความรู้ มีทักษะ และมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในยุคดิจิทัล สำหรับสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1 โดยดำเนินการวิจัย 3 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการจำเป็น ด้านการบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในยุคดิจิทัล สำหรับสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1 ด้วยการศึกษาเอกสาร ศึกษาสภาพและความต้องการจำเป็น โดยการสอบถามผู้เชี่ยวชาญซึ่งเป็นผู้บริหารสถานศึกษา จำนวน 20 คน 2) การสร้างและตรวจสอบรูปแบบฯ ด้วยการนำข้อมูลที่ได้มายกร่างและประเมินความถูกต้อง ความเหมาะสมของรูปแบบโดยการสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญด้วยการสนทนากลุ่ม จำนวน 5 คน 3) ประเมินรูปแบบฯ โดยการประเมินความเป็นไปได้และความเป็นประโยชน์โดยใช้แบบสอบถามกับผู้เชี่ยวชาญที่มีส่วนได้เสียในสถานศึกษา จำนวน 20 คน ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในยุคดิจิทัล สำหรับสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1 ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ องค์ประกอบที่ 1 ขอบข่ายงานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ประกอบด้วย 5 ขอบข่าย คือ โครงสร้างพื้นฐานของเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร งานข้อมูลสารสนเทศและเก็บรวบรวมข้อมูล งานพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร งานตรวจสอบและวิเคราะห์ข้อมูล และงานประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในด้านการศึกษา องค์ประกอบที่ 2 การดำเนินงานบริหารเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ประกอบด้วย 6 ขั้นตอน คือ การวางแผน, การจัดองค์กร, การลงมือปฏิบัติ, การควบคุม ติดตามและประมวลผล, การปรับปรุง, และการบูรณาการ และองค์ประกอบที่ 3 ปัจจัยที่ส่งผลต่อการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในยุคดิจิทัล ประกอบด้วย 3 ปัจจัย คือ กลยุทธ์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร บทบาทของบุคลากรที่สนับสนุน และกระบวนการพัฒนาสมรรถนะครูด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร จากผลประเมินรูปแบบที่พัฒนาขึ้น พบว่า มีความเป็นไปได้และเป็นประโยชน์อยู่ในระดับมาก

เอกสารอ้างอิง

จินตนา ศักดิ์ภู่อร่าม. (2545). การนำเสนอรูปแบบการบริหารโรงเรียนในกำกับของรัฐ สำหรับประเทศไทย. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ชฎาภรณ์ สงวนแก้ว. (2549). การศึกษาการบริหารเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของโรงเรียนต้นแบบการพัฒนาการใช้ไอซีทีเพื่อการเรียนรู้. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม.

เด่นชัย โพธิ์สว่าง. (2550). สภาพการดำเนินงานและความต้องการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการศึกษาในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาหนองคาย เขต 3. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาสารคาม: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.

ทิศานาถ ขุนนาถ, ปัญญา สังขวดี, วิทยา จันทร์ศิลา และ สำราญ มีแจ้ง. (2558). รูปแบบการบริหารงานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในโรงเรียนประถมศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร. 17(1), 14-23.

ทิศานาถ ขุนนาถ. (2558). รูปแบบการบริหารงานเทคโนโลยีและการสื่อสารในโรงเรียนประถมศึกษา. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. พิษณุโลก: บัณฑิต มหาวิทยาลัยนเรศวร.

บรรจง เขื่อนแก้ว กุลธิดา ท้วมสุขและดุษฎี อายุวัฒน์. (2553). การวิเคราะห์ปัจจัยที่มีต่อการบริหารเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของสถาบันอุดมศึกษาไทย. วารสารมหาวิทยาลัยขอนแก่น. 10(2), 51-55.

บุษบา เสนีย์. (2563). รูปแบบการบริหารการจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคโนโลยีสารสนเทศของสถานศึกษาสังกัดกรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ.

ปฏิญญา โกศลสิริพจน์. (2547). การวิจัยและพัฒนากิจกรรมและเทคนิคการประเมิน. ความต้องการจําเป็น สำหรับการจัดการเรียนการสอนแบบโครงงาน. วิทยานิพนธ์ ค.ม. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ประภวิษณุ์ เจียร์สุคนธ์, ศุภกร ศรเพชร,และ ชาญวิทย์ หาญรินทร์ .(2563). สภาพ ความต้องการจำเป็น และแนวทางพัฒนาภาวะผู้นำยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครพนม เขต 1.วารสารรัชต์ภาคย์.16(48), 90-104.

ปรัชญา เวสารัชช . 2545. หลักการจัดการศึกษา. กรุงเทพฯ : สำนักงานปฏิรูปการศึกษา

พิทยา บวรวัฒนา. (2556). รัฐประศาสนศาสตร์ ทฤษฎีและแนวคิดการศึกษา (ค.ศ.1887-ค.ศ.1970). กรุงเทพฯ:จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พิรดา มาลาม. (2560). การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 24. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารจัดการศึกษา. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

วิชัย สุขพันธุ์. (2552). สภาพปัจจุบัน ปัญหาและแนวทางการบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อพัฒนาการเรียนรู้ของโรงเรียนบ้านนาปราน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครศรีธรรมราช เขต 2. สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ.

ศิริ ถีอาสนา. (2557). เทคนิคการจัดการคุณภาพแนวใหม่ : แนวคิด หลักการสู่การบริหาร จัดการคุณภาพการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 2. มหาสารคาม: โรงพิมพ์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม

ศิริวรรณ เสรีรัตน์ และคณะ. (2545). องค์การและการจัดการ. กรุงเทพฯ : ธรรมสาร.

สงัด อุทรานันท์. (2532). เทคนิคการจัดการเรียนการสอนอย่างเป็นระบบ. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ : มิตรสยาม.

สร้อยตระกูล (ติวยานนท์)อรรถมานะ. (2550). พฤติกรรมองค์การ ทฤษฎีและการประยุกต์. พิมพ์ครั้งที่ 4 กรุงเทพฯ : ส านักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1. (2563). รายงานสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1. Retrieved on October 15, 2020, from: http://samutprakan1.go.th/.

สุวิมล ว่องวาณิช. (2548). การวิจัยประเมินความต้องการจำเป็น. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุวิมล ว่องวาณิช. (2549). การประเมินอภิมาน: วิธีวิทยาและการประยุกต์ใช้. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์เครือข่าย สมศ. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อรอุษา ปุณยบุรณะ; และ ประเสริฐ อินทร์รักษ์. (2560). การบริหารงานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของโรงเรียนสาธิต. Journal of Nakhonratchasima College. 11(2), 23-34.

Aral, S., & Weill, P. (2006). IT Assets, Organizational Capabilities, and Firm Performance: Do Resource Allocations and Organizational Differences Explain Performance Variation? Institute of Technology. 4632(6), 1-27.

Barrett, D. Scoot. (2001). Factors and Their Effect on the Principals’ Utilization of a Management Information System. Dissertation Abstracts International. 61, 8.

Ceric, A. (2015). An Alternative Model of The ICT Value Creation Process Based on Cross-Impact Analysis. Contemporary Management Research, 11(3), 223-248, DOI: https://doi.org/10.7903/cmr.13574

Decenzo, D.A., & Robbins, S.P. (2002). Human resource management. 7th edition. New. York: John Wiley & Sons, Inc.

Hadley, N.J. (1997). The Effects of Technology Support Systems on Achievement and Attitudes of Preserves Teachers. Retrieved from: http://wwwlib.umi.om/dissertations/fullcit/ertations/fullcit/9914276

Holt, M.D., & Thompson, J.D. (1998). Managing information technology in open and distance higher education. Distance education, 19(2), 197-227.

Likert, R. (1967). The Method of Constructing and Attitude Scale. Attitude Theory and Measurement. Fishbeic, Martin, Ed. New York: Wiley & Son.

Madaus, G.F., Scriven, M.S., & Stufflebeam, D.L. (1983). Evaluation models viewpoints on educational and human services evaluation. 8th edition. Boston: Khuwer-Nijhoff Publishing.

Morton, J. (1991) The Horseradish Tree, Moringa pterygosperma (Moringaceae): A Boon to Arid Lands? Economic Botany. 45, 318-333. https://doi.org/10.1007/BF02887070

Thompson, M.A. (2002). Actual and ideal usage of information used by educational administration public schools as perceived by members of the National Council of Professors of Educational Administration. Dissertation Abstracts International, 63(4), 141-A.

Turban, E., Ephraim, M., & James, W. (2004). Information Technology for Management: Transforming Organization in The Digital Economy. 4th edition. New York: John Wiley