การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน

วสุธิดา  พูนกลัด; บุญสาน  ทระทึก; สุภลัคน์  วงศ์ไพศาลลักษณ์

doi:10.14456/iarj.2023.106

ผู้แต่ง

วสุธิดา พูนกลัด มหาวิทยาลัยเกริก https://orcid.org/0009-0009-4817-6156
บุญสาน ทระทึก มหาวิทยาลัยเกริก https://orcid.org/0009-0005-7184-9436
สุภลัคน์ วงศ์ไพศาลลักษณ์ มหาวิทยาลัยเกริก https://orcid.org/0009-0009-5017-7457

DOI:

https://doi.org/10.14456/iarj.2023.106

คำสำคัญ:

การจัดการท่องเที่ยว; , การพัฒนาที่ยั่งยืน

บทคัดย่อ

การท่องเที่ยวโดยชุมชนเป็นการท่องเที่ยวทางเลือกรูปแบบหนึ่ง ยังเป็นอีกหนึ่งกระแสการท่องเที่ยวท้องถิ่นที่กำลังได้รับความนิยมในหมู่นักท่องเที่ยวที่ชื่นชอบไลฟ์สไตล์ของคนยุคใหม่ เนื่องจากเป็นเรื่องของการติดต่อระหว่างผู้มาเยือนกับเจ้าของบ้าน โดยเฉพาะในพื้นที่ชนบท นักท่องเที่ยวจะเดินทางท่องเที่ยวในพื้นที่และเรียนรู้เกี่ยวกับวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของคนในท้องถิ่น เป็นโอกาสที่จะได้เห็นลักษณะเฉพาะของท้องถิ่นเราเอง ซึ่งหากมีการท่องเที่ยวแบบนี้มากขึ้น ก็จะเป็นโอกาสในการปรับปรุงท้องถิ่นอย่างสร้างสรรค์ บทความวิชาการนี้นำเสนอแนวคิดการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน เป็นการท่องเที่ยวที่ส่งเสริมให้คนในชุมชนมีส่วนร่วมในการวางแผน ตัดสินใจและพัฒนาชุมชนของคุณเอง เพื่อเพิ่มความเป็นอยู่ที่ดีของคนในชุมชนทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อมด้วยแนวทางการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ได้แก่ (1) ชุมชนต้องบริหารจัดการการท่องเที่ยวให้ได้มาตรฐานการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนของโลก ตลอดจนสร้างเอกลักษณ์ของชุมชนที่โดดเด่นและดำรงไว้ซึ่งชุมชนท้องถิ่น (2) ชุมชนต้องจัดโปรแกรมการท่องเที่ยวที่หลากหลาย และประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวชุมชนเชื่อมโยงกับแหล่งท่องเที่ยวใกล้เคียง (3) ผู้นำชุมชนและคณะกรรมการต้องส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมในกิจกรรมสาธารณประโยชน์ของชุมชน และ (4) ผู้นำชุมชนหรือคณะกรรมการจัดการท่องเที่ยวควรสร้างเครือข่ายภายในชุมชนและนอกชุมชน

References

กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2562). แถลงข่าวสถานการณ์การท่องเที่ยวระหว่างประเทศไทย ปี พ.ศ. 2561 (28 ม.ค. 2562). Retrieved May 15, 2019, from: https://www.mots.go.th/more_news.php?cid=499&filename=index

โตมร ศุขปรีชา. (2559). Localism & Staycation ที่สุดของการเที่ยว. TAT Tourism Journal จุลสารวิชาการท่องเที่ยว. 2(3), 21-27.

พิมพ์ระวี โรจน์รุ่งสัตย์. (2556). การท่องเที่ยวชุมชน. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์.

พิมพ์ลภัส พงศกรรังศิลป์. (2547). ภาพลักษณ์ด้านการท่องเที่ยวของจังหวัดนครศรีธรรมราชในมุมมองของนักท่องเทียว. รายงานการวิจัย. สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์.

ยุทธศักดิ์ สุภสร. (2563). การนำเสนอทิศทางการส่งเสริมการท่องเที่ยวของ ททท. ปี 2563. TAT Tourism Journal จุลสารวิชาการท่องเที่ยว. 5(4): 14-21. กรุงเทพฯ : การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย.

วีรพล ทองมา. (2560). การท่องเที่ยวโดยชุมชนสำหรับการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชนในเขตที่ดินป่าไม้. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยแม่โจ้.

สถาบันการท่องเที่ยวโดยชุมชน. (2559). การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน. Retrieved September 1, 2019, from: http://www.cbt-i.or.th

สมบัติ กาญจนกิจ. (2557). นันทนาการและอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย. (2551). การบริหารและการจัดการท่องเที่ยว. กรุงเทพฯ : กระทรวงมหาดไทย.

สินธุ์ สโรบล, อุดร วงศ์ทับทิม และสุภาวณี ทรงพรวาณิชย์. (2546). การท่องเที่ยวโดยชุมชน : แนวคิดและประสบการณ์. เชียงใหม่ : มิ่งเมืองนวรัตน์.

สินธุ์ สโรบล. (2551). การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน. ประชาคมวิจัย. 57, 15-21.

สุดถนอม ตังเจริญ. (2559). การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนกับการพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนของชุมชนบางขันแตก จังหวัดสมุทรสงคราม. วารสารวิชาการการท่องเที่ยวไทยนานาชาติ. 13(2), 1-24.

องค์การบริหารและพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน). (2559). เกณฑ์การพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนของประเทศไทย. กรุงเทพฯ: อ.พ.ท.

อัญชลี ศรีเกตุ และปิยะนุช เงินคล้าย. (2564). การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนในภาคตะวันออกของประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

อุษาวดี พลพิพัฒน์. (2545). การท่องเที่ยวแบบยั่งยืน : กรณีศึกษาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศโดยชุมชนในประเทศไทย. จุลสารการท่องเที่ยว. 21(4), 38-48.

Adhikary, Mc.Kinsey. (1995). Management of Ecotourism, Ecotourism: Concept, Design, and Strategy. Bangkok : Srinakharinwirot.

Asker, S., Boronyak, L., Carrard, N., & Paddon, M. (2010). Effective community-based tourism. A best practice manual. APEC tourism working group. Journal of Management, 17(1), 99-120.

Dowling, R. K. (1995). Ecotourism development: regional planning and strategies. A paper presented at the International Conference on Ecotourism: Concept, Design, and Strategy. February 6-8, 1995. Bangkok, Thailand.

Fannell A. David, (1999). Ecotourism: An introduction. London: Routledge.

Goeldner, C. R., & Ritchie, J. R. B. (2006). Tourism: Principles, practices, philosophies. 10th edition. New York: John Wiley & Sons.

Goodwin, H and Santilli, R. (2009). Community-based tourism: A success? ICRT Occasional Paper 11. Retrieved September 10, 2020, from http://www.icrtourism.org/documents/OP11merged.pdf

Mintzberg, H. (2009). Rebuilding companies as communities. Harvard Business Review. 87(July-August), 140-143.

Shirley, Eber. (1993). Beyond the Green Horizon: Principles for Sustainable Tourism. UK: Heinemann.The Global Sustainable Tourism Council [GSTC]. (2011). Annual report 2010. Retrieved April 2, 2019, from http://www.gstcouncil.org/images/stories /SupportDocs/Document/GSTC_Annual_Report_Final.pdf.

Tourism Western Australia. (2009). Five A’s of tourism. Retrieved from http://www.tourism.wa.gov.au/jumpstartguide/pdf/Quickstart_five%20A's%20of%20Tourism LOW.pdf

United Nations World Tourism Organization [UNWTO]. (2005). Sustainable development of tourism. Retrieved April 2, 2019, from http://sdt.unwto.org/en/content/ about-us-d.

World Bank. (2000). Environment Matters An Annual Review of the Bank’s Environmental Work. London: University of Bath.

World Tourism Organization. (2004). Indicators of Sustainable Development for Tourism Destinations A Guidebook (English version). Retired 10 May 2020, from https://www.e-unwto.org/doi/book/10.18111/9789284407262.

World Tourism Organization. (2016). Tourism, a factor of sustainable development. World Tourism Organization. Retrieved August 15, 2019, from: http://ethics.unwto.org/en/content/global-codeethics-tourism-article-3