ศักยภาพการตลาดการค้าชายแดนไทย-เมียนมาภายหลังสถานการณ์โควิด 19 กรณีศึกษาจังหวัดแม่ฮ่องสอน

บทคัดย่อ

รัฐบาลมีความมุ่งมั่นที่จะผลักดันการค้าชายแดนและผ่านแดนของไทยให้มีมูลค่าที่สูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยมีการวางแนวทางการทำงานแบบบูรณาการในทุกภาคส่วนที่มุ่งเน้นการให้ความสนับสนุนและความร่วมมือระหว่างหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชนในพื้นที่ เพื่อเป็นการสนับสนุนเศรษฐกิจการค้าตามแนวชายแดน เป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจและเป็นส่วนหนึ่งของนโยบายในการแก้ไขปัญหาความยากจนในแต่ละพื้นที่ ดังนั้นการวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาสภาพการณ์ ของการค้าชายแดน ไทย-เมียนมา บริเวณจุดผ่อนปรน ทั้ง 5 จุดภายหลังโควิด-19 (2) ศึกษาความเป็นไปได้ในการเปิดจุดผ่อนปรนการค้าชายแดนเป็นจุดผ่านแดนถาวร และ (3) เพื่อเสนอแนวทางการพัฒนาตลาดการค้าชายแดนไทย-เมียนมา ในแต่ละจุดผ่อนปรน งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพโดยใช้แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง จากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informants) คือจากผู้นำชุมชน เจ้าหน้าที่จากหน่วยงานราชการและผู้ประกอบการบริเวณจุดผ่อนปรนทั้ง 5 จุด โดยใช้วิธีการเลือกกลุ่มตัวอย่างเป็นเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) จำนวน 30 คน ใช้วิธีการวิเคราะห์มูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหาและนำเสนอเชิงพรรณนาความ ผลการศึกษาพบว่าจุดผ่อนปรนการค้าชายแดนที่มีสภาพการณ์เหมาะสมในการค้าขายสินค้าอุปโภคบริโภคเป็นหลัก ผู้ประกอบการส่วนมากมีทั้งชาวไทยใหญ่และชาวเมียนมาที่เดินทางมาค้าขายในประเทศไทย โดยเช้าไปเย็นกลับ และสามารถสื่อสารได้สองภาษา (ภาษาไทยใหญ่ ภาษาพม่า) จึงสามารถสื่อสารกันได้ดี และในปัจจุบันสภาวะทางการค้าสามารถกลับมาดำเนินงานได้ตามปกติ จากผลงานวิจัยยังพบว่าจุดผ่อนปรนที่มีความเป็นไปได้ในการผลักดันเป็นจุดผ่านแดนถาวร คือจุดผ่อนปรนการค้าชายแดนบ้านห้วยต้นนุ่น อำเภอขุนยวม จังหวัดแม่ฮ่องสอน ซึ่งมีศักยภาพ สภาพการณ์ที่ดีและเหมาะสมที่สุด ได้แก่ มีโครงสร้างพื้นฐานและการคมนาคมขนส่งสะดวก ผู้ประกอบการในพื้นที่มีศักยภาพสูง การศักยภาพและแนวทางในการพัฒนาตลาดการค้าชายแดนนั้นพบว่ายังคงต้องมีการพัฒนาในด้านคุณลักษณะของการเป็นผู้ประกอบการสมัยใหม่ โดยอาศัยความร่วมมือจากภาคส่วนต่างๆในการยกระดับผู้ประกอบการในพื้นที่ทั้งได้ด้านการบริหารความเสี่ยง ความสามารถทางการแข่งขันและองค์ความรู้เกี่ยวกับการตลาด