การท่องเที่ยวคุณภาพเพื่อนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

ลัดณา ศรีอัมพรเอกกุล
ธีระวัฒน์ จันทึก

摘要

ปัจจุบันเกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์ถึงความฟุ่มเฟือยของการท่องเที่ยวที่ส่งผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติ สังคม และสิ่งแวดล้อม ที่มาจากทั้งระบบการท่องเที่ยวและจากตัวนักท่องเที่ยวเองโดยเฉพาะการท่องเที่ยวแบบมวลชน จึงทำให้ชุมชนท้องถิ่นรวมถึงองค์กรภาครัฐ ภาคเอกชนในฐานะเจ้าบ้านหรือเจ้าของทรัพยากรทางการท่องเที่ยวร่วมกัน ต้องปรับเปลี่ยนรูปแบบการท่องเที่ยวที่เป็นการท่องเที่ยวทางเลือกใหม่ที่นำมาใช้เป็นเครื่องมือหนึ่งในการพัฒนาประเทศ โดยเฉพาะช่วยในการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจและการกระจายรายได้ไปสู่พื้นที่ต่าง ๆ ของประเทศ ในขณะเดียวกันต้องพัฒนาศักยภาพแหล่งท่องเที่ยวที่อยู่ในชุมชนท้องถิ่นให้เป็นการท่องเที่ยวเชิงคุณภาพเพื่อรองรับการเข้ามาของนักท่องเที่ยวโดยเฉพาะกลุ่มนักท่องเที่ยวคุณภาพด้วยเช่นกัน ดังนั้น บทความวิชาการนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาทบทวนความรู้เกี่ยวกับการท่องเที่ยวคุณภาพและพฤติกรรมการท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ ที่ได้จากการสังเคราะห์ผลงานทางวิชาการหรือการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง ซึ่งในบทความวิชาการนี้ได้นำเสนอ 3 เนื้อหาหลัก คือ ความสำคัญของการท่องเที่ยวคุณภาพ ความหมายของการท่องเที่ยวคุณภาพ และการท่องเที่ยวคุณภาพสำหรับนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ เพื่อเป็นแนวทางในการนำไปสู่การศึกษาการจัดการการท่องเที่ยวอย่างมีคุณภาพเพื่อรองรับการท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลอย่างยั่งยืนต่อไป

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

栏目
Academic Articles

参考

กรวรรณ สังขกร และคณะ. (2558). การบริหารและการจัดการการท่องเที่ยวในภาคเหนือตอนบนเพื่อรองรับนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ. สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว).

คณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ. (2560). เเผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2560-2564). กรุงเทพฯ: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.

จิราวดี รัตนไพฑูรย์ชัย. (2557, 26 สิงหาคม2557). ตลาดนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ: โอกาสใหม่ไทย เติบโตรับ AEC. หนังสือพิมพ์กรุงเทพธุรกิจ Section: ASEAN: 1.

ฉัตรเฉลิม องอาจธานศาล. (2551). การท่องเที่ยวเชิงแนวคิด: ผลิตซ้ำ หรือ นวัตกรรมใหม่. จุลสารวิชาการอิเล็กทรอนิกส์ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย, ฉบับที่ 4/2551: 3 - 12.

นพพร จันทรนำชู และคณะ. (2559). การพัฒนาผลิตภัณฑ์การท่องเที่ยวสำหรับกลุ่มผู้สูงอายุของผู้ประกอบการท้องถิ่นในภูมิภาคตะวันตกเพื่อการยกระดับการท่องเที่ยวอย่างมีคุณภาพ. สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว).

นรินทร์ สังข์รักษา และคณะ. (2559). รูปแบบและพฤติกรรมการท่องเที่ยวที่ไร้ความเร่งรีบของนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุในภูมิภาคตะวันตกของประเทศไทย. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย, 36(2): 1 - 19.

บุณยสฤษฏ์ อเนกสุข. (2559). ยล เยี่ยม เยือน เหย้า: แนวคิดและทฤษฎีว่าด้วยการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 2. พิษณุโลก: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยนเรศวร.

ปัทมา ว่าพัฒนวงศ์ และ ปราโมทย์ ประสาทกุล. (2549). ประชากรไทยในอนาคต. ภาวะการตาย..ภาพสะท้อนความมั่นคงทางประชากร. นครปฐม: สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล.

พงศ์เสวก เอนกจำนงค์พร. (2558). พฤติกรรมการท่องเที่ยวของประชากรรุ่นเบบี้บูมในกรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการอุตสาหกรรมการบริการและการท่องเที่ยว มหาวิทยาลัยกรุงเทพ.

พิทักษ์ ศิริวงศ์ และคณะ. (2559). แผนงานวิจัยการยกระดับการท่องเที่ยวอย่างมีคุณภาพในภูมิภาคตะวันตกของนักท่องเที่ยวสูงอายุเพื่อรองรับการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน. สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว).

พีรธร บุณยรัตพันธุ์ และคณะ. (2553). โครงการแนวทางการพัฒนาจังหวัดพิษณุโลกสู่การเป็นเมืองเพื่อการพักผ่อนและส่งเสริมสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุ. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).

มนัสสินี บุญมีศรีสง่า. (2557). การพัฒนารูปแบบและกลยุทธ์การตลาดการท่องเที่ยวเชิงรุกในแหล่งท่องเที่ยวที่มีบทเรียนจากความสูญเสีย อุบัติภัย และมรณภัย ในภูมิภาคตะวันตก ประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการ มหาวิทยาลัยศิลปากร.

มูลนิธิพัฒนางานผู้สูงอายุ. (2558). สถานการณ์ผู้สูงอายุในประเทศไทย. ค้นเมื่อ 12 ธันวาคม 2560, จาก https://fopdev.or.th.

ราณี อิสิชันกุล และคณะ. (2552). การวิจัยเรื่องการส่งเสริมการท่องเที่ยวผู้สูงอายุจากทวีปยุโรปสู่ประเทศไทย. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

วารัชต์ มัธยมบุรุษ. (2554). แนวทางการพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวสำหรับนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ กรณีศึกษาพื้นที่รอบการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแม่เมาะ จังหวัดลำปาง. การประชุมวิชาการ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ประจำปี 2554; “การพัฒนาอนาคตชนบทไทย : ฐานรากที่มั่นคงเพื่อการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน” 27 - 29 มกราคม 2554: 189 - 193.

ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สำนักงานปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2557). ประชากรสูงอายุไทย: ปัจจุบันและอนาคต. กรุงเทพฯ: สำนักงานปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล. (2560). สุขภาพคนไทย 2560: เสริมพลังกลุ่มเปราะบาง สร้างสังคมที่ไม่ทอดทิ้งกัน. นครปฐม: บริษัท อมรินทรพริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน): 132.

สมยศ วัฒนากมลชัย และ เยาวลักษณ์ ยิ้มอ่อน. (2553). นักท่องเที่ยวสูงอายุ: กลุ่มเป้าหมายที่มีศักยภาพสำหรับธุรกิจการท่องเที่ยว. วารสารปัญญาภิวัฒน์, 2(1): 95 - 103.

สามารถ สุวรรณรัตน์ และคณะ. (2558). แนวทางการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวแบบมีส่วนร่วมระหว่างนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุและชุมชนในแหล่งท่องเที่ยวภาคเหนือตอนบน. สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)

สุดแดน วิสุทธิลักษณ์ และคณะ. (2556). การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ (Creative Tourism Thailand). กรุงเทพฯ: องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน).

สุรีย์ บุญญานุพงศ์ และคณะ. (2559). การบริหารจัดการและการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมเส้นทางอารยธรรมล้านนาเชื่อมโยงกับ สปป.ลาว สหภาพเมียนม่าร์และสาธารณรัฐประชาชนจีน (ตอนใต้). สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).

อรลักษณ์ ชิดเชี่ยว. (2550). การพัฒนาประเทศไทยให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวผู้สูงอายุ. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ สงขลา.

Anekjumnongporn, P. (2015). The Traveling Behavior of The Baby Boomer Generation in Bangkok. M.A. (Hospitality and Tourism Industry Management). Bangkok University. (in Thai)

Aneksuk, B. (2016). Look Visit See House: Concept and Theory of Cultural Tourism. 2th Edition. Phitsanulok: Naresuan University Publishing House. (in Thai)

Aswin Sangpikul. (2007). Segmenting the Japanese Senior Travel Market: Implications for Thailand’s Tourism Industry. Journal of Hospitality & Tourism, 5(1): 95 - 106.

Boonmeesrisa-nga, M. (2014). The development of patterns and proactive tourism marketing strategy toward dark tourism in western region of Thailand. Doctor of Philosophy Program in Management, Program of management, Silpakorn University. (in Thai)

Bunyanuphong, S., et al. (2016). Cultural Tourism Management and Development in Lan Na Civilization Route Link with Lao PDR., Myanmar, and Southern China. The office of the National Research Council of Thailand (NRCT) and The Thailand Research Fund (TRF). (in Thai)

Campbell, C., (2010). Creative Tourism Providing a Competitive Edge. Tourism Insight. Retrieved, from www.insights.org.uk/a

Chantaranamchoo, N., et al. (2016). Development of Tourism Products for Elderly Group by Local Operators in the Western Region for Enhanced Quality Tourism. The office of the National Research Council of Thailand (NRCT) and The Thailand Research Fund (TRF). (in Thai)

Chiang, L., et al. (2014). A comparative study of generational preferences for trip-planning resources: A case study of international tourists to Shanghai. Quality Assurance in Hospitality and Tourism, 15(1): 78 - 99.

Chidchiaw, O. (2007). Thailand Development as Elderly Tourist Attraction. The Master of Prince of Songkla University. (in Thai)

Cohen, E. (1979). A Phenomenology of Tourist Experience. Sociology, 13(2): 179 - 201.

Esichaikul, R. (2009). Tourism promotion for senior tourists from Europe to Thailand. Sukhothai Thammathirat Open University. (in Thai)

Foundation for Older Persons’ Development. (2015). The Situation of the Elderly in Thailand. Retrieved December 12, 2017, from https://fopdev.or.th. (in Thai)

Information Technology and community centre, Ministry of Social Development and Human Security. (2014). Thai Aging Population: Current and Future. Bangkok; Ministry of Social Development and Human Security. (in Thai)

Institute for Population and Social Research, Mahidol University. (2017). Thai Health 2017: Health Empowerment for Vulnerable Groups, Inclusive Society. 1st Edition. Nakhon Pathom. Amarin Printing & Publishing Public Company Limited: 132. (in Thai)

Kotler, P., and Armstrong, G. (2006). Principles of Marketing. 11th ed. New Jersey: Pearson.

Madhyamapurush, W. (2011). Development of tourism route for aging tourists case study the Electricity Generating Authority of Lampang Province. Proceeding of International Conference 2011; “Thailand Rural Development: foundation for Sustainable Development.” January 27 - 29, 2011: 189 - 193. (in Thai)

Mengyang, S. and Furong, C. (2009). The researches on senior tourism security service criterions. Tourism Institute of Beijing Union University. P.R.: China.

National Tourism Policy Committee. (2017). The National Tourism Development Plan Second Edition (2016-2020). Bangkok: The War Veterans Organization of Printing Mill. (in Thai)

Nimrod, G. (2008). Retirement and tourism Themes in retirees’ narratives. Annals of Tourism Research, 35(4): 859 - 878.

Ongartthansan, C. (2008). Thematic Tourism: Reproduce and New Innovation. e-TAT Tourism Journal, Tourism Authority of Thailand, No.4/2008: 3 - 12.

Punyatatabandhu, P.,et al. (2010). Development Program for Aging Health Promotion City in Phitsanulok. The Thailand Research Fund (TRF). (in Thai)

Ratanapitoonchai, C. (2014, August, 26). Elderly Tourists Market: New opportunity of Thailand, grow up AEC. Bangkokbiznews Section: ASEAN+, p.1. (in Thai).

Richards, G. and Raymond, C. (2000). Creative tourism. ATLAS News no. 23: 16 - 20. ISSN 1388-3607.

Sangkakorn, K.,et al. (2015). Tourism Management and Administration in the Upper North of Thailand for Supporting Senior Tourists. The office of the National Research Council of Thailand (NRCT) and The Thailand Research Fund (TRF). (in Thai)

Siriwong, P.,et al. (2016). Changing Higher Tourism Quality in the Western Region for Senior Tourist towards ASEAN Community. The office of the National Research Council of Thailand (NRCT) and The Thailand Research Fund (TRF). (in Thai)

Sungrugsa, N.,et al. (2016). Styles and Behavior in Slow Tourism for Senior tourists in the Thai Western Region, University of the Thai Chamber of Commerce Journal Humanities and Social Sciences. Vol.36 No.2, p.1-19. (in Thai).

Suwannarat, S.,et al. (2015). Guideline for Development Participatory beyond Senior Tourists and Community Tourism in the Upper North. The office of the National Research Council of Thailand (NRCT) and The Thailand Research Fund (TRF). (in Thai)

Watthanakamonchai, S. and Yim-on, Y. (2010). Senior Tourists: A Market with Potential for the Tourism Industry. Panyapiwat Journal, 2(1): 95 - 103. (in Thai)

Wisudthiluck, S.,et al. (2013). Creative Tourism Thailand. Bangkok: Designated Areas for Sustainable Tourism Administration (Public Organization). (in Thai)