ดนตรีกับการเคลื่อนไหวทางการเมืองไทย พ.ศ. 2547-2557

摘要

 การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบเฉพาะทางดนตรีที่ใช้เป็นสื่อกลางในการเคลื่อนไหวทางการเมืองไทยในช่วงปี พ.ศ. 2547-2557 ซึ่งแบ่งออกได้เป็น 3 กลุ่มที่มีการเคลื่อนไหวอยู่ในช่วงเวลาดังกล่าว ได้แก่ 1) กลุ่มพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย (พธม.) 2) กลุ่มแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ (นปช.) และ 3) กลุ่มคณะกรรมการประชาชนเพื่อการเปลี่ยนแปลงประเทศไทยให้เป็นประชาธิปไตยที่สมบูรณ์อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (กปปส.) โดยผู้วิจัยได้คัดเลือกเพลงที่ใช้เป็นเพลงสัญลักษณ์ประจาในการจัดกิจกรรมชุมนุมของแต่ละกลุ่ม กลุ่มละ 2 เพลง วิเคราะห์ด้วยวิธีการแนวคิดด้านองค์ประกอบของดนตรีและแนวคิดด้านดนตรีกับสื่อทางความคิด เพื่อการศึกษาเนื้อร้อง ทำนอง รูปแบบการประพันธ์เพลง รวมไปถึงแนวคิดและอุดมการณ์ของแต่ละกลุ่มโดยวิธีการศึกษาจากเอกสาร งานวิจัย และหลักฐานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลการเคลื่อนไหวและข้อมูลเกี่ยวกับบทเพลงของกลุ่มเคลื่อนไหวทางการเมืองทั้ง 3 กลุ่ม จากนั้นจึงวิเคราะห์องค์ประกอบของดนตรีเพื่อค้นหารูปแบบเฉพาะของดนตรีและนาเสนอโดยวิธีพรรณนา เชิงวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่ารูปแบบบทเพลงที่ใช้ในการชุมนุมของแต่ละกลุ่มมีความใกล้เคียงกันคือ มีรูปแบบ เนื้อร้องที่กระชับเข้าใจง่าย มีเนื้อหาเกี่ยวกับอุดมการณ์และวิธีการต่อสู้ของกลุ่ม มีการกำหนดทำนองเพลงให้สอดคล้องกับเนื้อหาของบทเพลง และมีการจัดจังหวะของเพลงเป็นจังหวะสามช่า (Cha Cha Cha) จังหวะมาร์ช (March) และจังหวะแบบเพลงไทยสมัยนิยมในช่วงเวลาดังกล่าว สาหรับความแตกต่างของรูปแบบบทเพลงในแต่ละกลุ่มคือ การใช้เนื้อร้องที่แตกต่างกันเพื่อการสื่อความหมายอุดมการณ์และวิธีการต่อสู้ของกลุ่มที่แตกต่างกัน