ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับกระบวนการขอความยินยอมภายหลังได้รับการบอกกล่าวทางการแพทย์ในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพมุ่งศึกษาปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการขอความยินยอมจากผู้ป่วยซึ่งเป็นปัญหาที่สำคัญอย่างมากในทางสังคมศาสตร์และนิติศาสตร์ซึ่งกระทบต่อความสัมพันธ์ของแพทย์และผู้ป่วยโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาวิวัฒนาการ แนวคิด ทฤษฎี ความหมาย รูปแบบ วิธีการเกี่ยวกับการให้ความยินยอมภายหลังได้รับการบอกกล่าวทางการแพทย์ในวิชาชีพเวชกรรม 2. ศึกษากฎหมายที่เกี่ยวกับหลักความยินยอมภายหลังได้รับการบอกกล่าวทางการแพทย์ของประเทศไทยและกฎหมายต่างประเทศ จากการเข้ารับบริการจากวิชาชีพเวชกรรม 3. ศึกษาปัญหาการขอความยินยอมทางการแพทย์ในการเข้ารับบริการจากวิชาชีพเวชกรรมทั้งในหลักการและทางปฏิบัติในประเทศไทย 4. เป็นแนวทางในการแก้ไข ปรับปรุง และพัฒนากฎหมายที่เกี่ยวกับการขอความยินยอมและกระบวนการขอความยินยอมในการเข้ารับบริการจากวิชาชีพเวชกรรมของประเทศไทยต่อไปในอนาคต

ผลการศึกษาพบว่า ตามพระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2550 มาตรา 8 วรรคหนึ่ง คำประกาศสิทธิผู้ป่วย พ.ศ.2541 และคำประกาศสิทธิและข้อพึงปฏิบัติของผู้ป่วย พ.ศ.2558 เป็นเพียงข้อกำหนดกว้างๆ ไม่มีระบุกระบวนการขอความยินยอมที่ชัดเจนและเพียงพอซึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับรัฐบัญญัติสุขภาพแห่งชาติของสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ (No. 61 of 2003: National Health Act, 2004. (Republic of South Africa)) พระราชบัญญัติการขอความยินยอมในการดูแลสุขภาพของรัฐออนแทรีโอประเทศแคนาดา พ.ศ. 2539 (Health Care Consent Act, 1996, Ontario, Canada) และประมวลกฎหมายแพ่งของสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี (German Civil Code BGB) พบว่า กลุ่มประเทศดังกล่าวมีกรอบและขอบเขตของข้อมูลที่ชัดเจนมากกว่าประเทศไทย ผู้วิจัยมีข้อเสนอแนะให้แก้ไขบทนิยามและเพิ่มเติมรายละเอียดกระบวนการขอความยินยอมใน  มาตรา 8 แห่งพระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2550 และเสนอให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจัดทำร่างพระราชบัญญัติใหม่เกี่ยวกับการขอความยินยอมทางการแพทย์สำหรับผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมไว้โดยเฉพาะ การมีมาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการขอความยินยอมภายหลังได้รับการบอกกล่าวที่ชัดเจน จะช่วยป้องกันปัญหาการเกิดข้อโต้แย้งระหว่างแพทย์และผู้ป่วยในอนาคต รวมทั้งเสริมสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างแพทย์กับผู้ป่วยได้เป็นอย่างดี