มิติความเท่าเทียมการจัดการด้านนโยบายสิ่งแวดล้อม ภายใต้บริบทการพัฒนาและการดูแลรักษาทรัพยากรสิ่งแวดล้อมของประเทศไทย กรณีศึกษา: ผลกระทบจากโรงแต่งแร่หมู่บ้านคลิตี้ จ.กาญจนบุรี

บทคัดย่อ

หลังจากมีการประกาศใช้แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ในช่วงปี พ.ศ. 2539 – 2542 เป็นช่วงเวลาที่ประเทศไทยมุ่งเน้นการพัฒนาและการลงทุนทางเศรษฐกิจเพื่อเพิ่มมูลค่าการส่งออกและรายได้ประชาชาติอย่างเต็มกำลัง

ส่งผลให้เกิดการขยายตัวด้านการลงทุนและการเปิดตัวอุตสาหกรรมต่าง ๆ ขึ้นอย่างมากมาย การขยายตัวดังกล่าวกระทบถึงจานวนทรัพยากรทางธรรมชาติโดยเฉพาะด้านทรัพยากรป่าไม้ที่ลดจานวนลงเหลือร้อยละ 25.13 เป็นจานวนคงเหลือพื้นที่ป่าไม้ที่น้อยที่สุด ซึ่งสอดคล้องกับสถานการณ์เศรษฐกิจที่ติดลบมากที่สุด จึงเป็นสาเหตุที่ต้องทาให้เกิดการมุ่งเน้นการพัฒนาทางเศรษฐกิจและการลงทุนทั้งภาคธุรกิจและภาคอุตสาหกรรมจนเกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมตามมา ดังกรณีตัวอย่างหมู่บ้านคลิตี้ หมู่บ้านกะเหรี่ยง จังหวัดกาญจนบุรี ที่ได้รับผลกระทบจากการประกอบการธุรกิจเหมืองแร่จนเป็นเหตุให้ทรัพยากรธรรมชาติเสื่อมโทรมและได้รับผลกระทบจากสารเคมีอย่างรุนแรงจนเกิดเป็นความขัดแย้งที่รัฐต้องเข้ามาให้ความช่วยเหลือและออกมาตรการแก้ไขอย่างเร่งด่วน การศึกษาครั้งนี้ได้นาองค์ความรู้แนวคิดเกี่ยวกับความเท่าเทียมของ Deborah A. Stone (2006) ใช้เป็นกรอบในการอธิบายและวิเคราะห์กรณีสภาพปัญหาของหมู่บ้านคลิตี้ล่างเกี่ยวกับปัญหาด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะในเรื่องของลาห้วยซึ่งถือเป็นแหล่งน้าสาธารณะ ซึ่งพบว่ากรณีของหมู่บ้านคลิตี้ล่าง ปัญหาเกิดจากการจัดการเรื่องการแบ่งสรรและกระจายทรัพยากรทางธรรมชาติที่ไม่เท่าเทียมกัน อีกทั้งขาดการดูแลและควบคุมให้การใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติให้อยู่ในระดับสมดุลจนกลายเป็นปัญหาที่บานปลายและต้องเร่งทำการแก้ไขเพื่อฟื้นฟูทรัพยากรทางธรรมชาติและรักษาประชาชนที่ได้รับผลกระทบไปพร้อมกัน