ประเพณีเช็งเม้ง : คุณค่าที่มีต่อสังคมในเมืองหาดใหญ่

Abstract

     การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณค่าที่มีต่อสังคมของประเพณีเช็งเม้งในเมืองหาดใหญ่ ทั้งด้านเศรษฐกิจ วัฒนธรรม  ศีลธรรม และศาสนา โดยวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและภาคสนาม โดยสังเกตและสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ ชาวไทยเชื้อสายจีนที่มีภูมิลำเนาเดิมในหาดใหญ่และมีความรู้ในประเพณีเช็งเม้ง     ผู้ทำพิธีกรรมเช็งเม้ง ผู้ประกอบการค้า จำนวน 20 คน รวมไปถึงผู้ให้ข้อมูลรองคือ กลุ่มชาวบ้าน 4 คน นักท่องเที่ยว 2 คน พ่อค้าแม่ค้า 5 คน รวมทั้งหมด 11 คน
     ผลการวิจัยพบว่าประเพณีเช็งเม้งมีคุณค่าด้านเศรษฐกิจ โดยช่วยเพิ่มรายได้ให้กับกลุ่มพ่อค้า แม่ค้า ผู้ให้บริการเกี่ยวพิธีกรรมเช็งเม้ง นอกจากนี้ยังส่งเสริมด้านอุตสากรรมการท่องเที่ยว ไม่ว่าโรงแรม ร้านอาหาร สถานที่ท่องเที่ยวที่มักมีการรวมกลุ่มเดินทางหลังพิธีกรรมเสร็จสิ้น เป็นการพยุงฐานะทางเศรษฐกิจของอำเภอหาดใหญ่ที่ปัจจุบันอยู่ในสภาวะฝืดเคือง       มีคุณค่าด้านวัฒนธรรมจากการที่ไทยคนเชื้อสายจีนในเมืองหาดใหญ่ร่วมรักษาอัตลักษณ์ของตนไว้อันนำไปสู่ความเข้มแข็งในหมู่สังคมชาวทยเชื้อสายจีน การร่วมพิธีกรรมช่วยให้คนรุ่นใหม่เรียนรู้ที่จะสืบสานต่อไป มีคุณค่าด้านศีลธรรมและศาสนา ประเพณีเช็งเม้งยังช่วยเสริมคุณธรรมด้านความกตัญญู การช่วยเหลือเกื้อหนุนกัน ความผูกพันในครอบครัว จิตสำนึกในการเคารพผู้อาวุโส รวมถึงการตอกย้ำความมีจิตศรัทธาในศาสนาท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงของสังคมเมืองหาดใหญ่ แม้จะมีการปรับเปลี่ยนพิธีกรรมบ้าง แต่ในด้านคุณค่าโดยเฉพาะความกตัญญูรู้คุณต่อบรรพบุรุษยังไม่เสื่อมคลาย