การศึกษาติดตามการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติสู่การปฏิบัติ: ศึกษากรณียุทธศาสตร์ชาติ ด้านการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคมในประเด็นเร่งด่วนเรื่องสังคมสูงวัย
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและติดตามผลการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติด้านการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม เพื่อนำเสนอแนวทางเชิงปฏิบัติของหน่วยงานและผู้เกี่ยวข้อง โดยมุ่งศึกษาในประเด็นเร่งด่วนเรื่องสังคมสูงวัย ซึ่งเป็น 1 ใน 15 ประเด็นที่ต้องขับเคลื่อนให้เป็นรูปธรรมในห้าปีแรกของยุทธศาสตร์ชาติ และ มุ่งศึกษาบทบาทของสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) ในทัศนะของผู้เกี่ยวข้อง ใช้วิธีการวิจัยผสมวิธีแบบคู่ขนาน โดยใช้แบบสอบถามส่งไปยังจังหวัดต่างๆ ทั้ง 76 จังหวัด จังหวัดละ 6 ฉบับ รวมส่งแบบสอบถามไปทั้งสิ้น 456 ฉบับ ได้รับแบบสอบถามกลับมา 173 ฉบับ วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้ค่าเฉลี่ย ร้อยละ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้การสนทนากลุ่ม โดยได้เชิญบุคคลกลุ่มต่างๆ ที่เกี่ยวข้องในพื้นที่ที่มีผู้สูงอายุมากที่สุด ตามฐานข้อมูลของสำนักงานสถิติแห่งชาติ 2017 ได้แก่ จ.แพร่ จ.อุตรดิตถ์ จ.อุทัยธานี จ.พิจิตร และ จ.ลำปาง รวมผู้ให้ข้อมูลทั้งสิ้น 55 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหา และ การสร้างข้อสรุปโดยใช้วิธีการแบบอุปนัย ผลการวิจัย พบว่า การดำเนินการในระยะต่างๆ มีการปฏิบัติอยู่ในระดับ “ปานกลาง” ซึ่งสอดคล้องกับข้อมูลจากการสนทนากลุ่ม โดยข้อเสนอแนวทางสำคัญ ได้แก่ ควรเพิ่มการประชาสัมพันธ์ให้แก่หน่วยงานระดับจังหวัดให้ทั่วถึง การสนับสนุนทางวิชาการเพิ่มขึ้น การพัฒนาบุคลากรให้มีความรู้เรื่องการจัดทำแผนแบบใหม่ การจัดทำระบบฐานข้อมูลกลางเกี่ยวกับผู้สูงอายุในประเทศที่หน่วยงานรัฐสามารถเข้าถึงและใช้ร่วมกันได้ ควรมีการบูรณาการหน่วยงานระดับพื้นที่ให้ดำเนินการร่วมกันในลักษณะแผนงานเดียว ตลอดจนมีความต้องการให้จัดอบรมการใช้ระบบ eMENSCR แก่เจ้าหน้าที่ทุกระดับให้มากขึ้น และ สศช. ควรลงพื้นที่อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้คำปรึกษา สร้างความเข้าใจ และสร้างความมั่นใจในการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ ประโยชน์จากผลการศึกษานี้ ทำให้ได้ข้อมูลและแนวทางการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ด้านการสร้างโอกาส และความเสมอภาคทางสังคมในประเด็นเร่งด่วนเรื่องสังคมสูงวัยของหน่วยงานและผู้เกี่ยวข้อง
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
Foundation of Thai Gerontology Research and Development Institute. (2019). Situation of the Thai Elderly 2018. Printry Co., Ltd.; Bangkok. (in Thai)
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2562). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ.2561. บริษัท พริ้นเทอรี่ จำกัด; กรุงเทพฯ.
Khachonsak Buaraphan. (2011). Qualitative research is not as difficult as you think. Nakhon Pathom: Institute of Innovative Learning Mahidol University. (in Thai)
ขจรศักดิ์ บัวระพันธ์. (2554). วิจัยเชิงคุณภาพไม่ยากอย่างที่คิด. นครปฐม: สถาบันนวัตกรรมการเรียนรู้ มหาวิทยาลัยมหิดล.
King Prajadhipok's Institute. (2019). Analysis of the country's fiscal situation and recommendations for drafting Annual Budget for the Fiscal Year 2020 Act. Bangkok. (in Thai)
สถาบันพระปกเกล้า. (2562). การวิเคราะห์สถานการณ์การคลังของประเทศและข้อเสนอแนะการจัดทำร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563. กรุงเทพฯ.
National Reform Steering Group National strategy And creating harmony (2019). 15 urgent issues in the first 5 years of the national strategy. Retrieved 25 September 2019 from
http://rsr.mnre.go.th/th/news/detail/34152 (in Thai)
กลุ่มขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ ยุทธศาสตร์ชาติ และการสร้างความสามัคคีปรองดอง. (2562). 15 ประเด็น เร่งด่วนใน 5 ปีแรกของยุทธศาสตร์ชาติ. สืบค้นเมื่อ 25 กันยายน 2562 จาก http://rsr.mnre.go.th/th/news/detail/34152
Office of the National Economics and Social Development Council. (2018). National Strategy (2018- 2037). Bangkok. (in Thai)
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2561). ยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ.2561-2580). กรุงเทพฯ.
Office of the National Economics and Social Development Council. (2019). Summary of Master Plan under the National Strategy (2018-2037). Bangkok. (in Thai)
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2562). สรุปสาระสำคัญ แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ ชาติ (พ.ศ.2561-2580). กรุงเทพฯ.
Ratana Buason. (2013). Qualitative research in education (4th edition). Bangkok: Chulalongkorn University Press. (in Thai)
รัตนะ บัวสนธ์. (2556). วิจัยเชิงคุณภาพทางการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย.
Supang Chanthawanich. (1999). A qualitative research method. Bangkok: Chulalongkorn University Press. (in Thai)
สุภางค์ จันทวานิช. (2542). วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Sutham Songsiri. (2020). National Strategy and Movement to Achieve Objectives. Retrieved 20 September 2020 from https://www.thaipost.net/main/detail/75570 (in Thai)
สุธรรม ส่งศิริ. (2563). ยุทธศาสตร์ชาติและการขับเคลื่อนให้บรรลุเป้าประสงค์. สืบค้นเมื่อ 20 กันยายน 2563
จาก https://www.thaipost.net/main/detail/75570
วิรุฬ พรรณเทวี. (2560). แนวทางการแปลงยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี สู่แผนปฏิบัติการตามแนวทางการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ ชาติของรัฐบาล. เอกสารวิจัยส่วนบุคคล หลักสูตรวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร รุ่นที่ 60.
Wirun Phandevi. (2017). The approach to converting the 20-year national strategy to the action plan in accordance with the government's national strategy. Individual research papers National Defense College Course Class 60. (in Thai)