การสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ชุมชนด้วยทุนทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของผู้สูงอายุ ในพื้นที่ตำบลตลาดใหม่ อำเภอวิเศษชัยชาญ จังหวัดอ่างทอง
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาทุนทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของผู้สูงอายุ และสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ จากฐานทุนทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของผู้สูงอายุในตำบลตลาดใหม่ อำเภอวิเศษชัยชาญ จังหวัดอ่างทอง กลุ่มเป้าหมาย ทั้งสิ้น 55 คน ได้แก่ ผู้สูงอายุ 30 คน ผู้นำหมู่บ้าน 5 คน ตัวแทนหมู่บ้าน 10 คน สมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบล 5 คน และปราชญ์ชุมชน 5 คน เครื่องมือการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง และแนวคำถาม โดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์ผล ดังนี้ การจำแนกชนิดข้อมูล จัดหมวดหมู่และตีความเชื่อมโยงความสัมพันธ์ของข้อมูล จากนั้นร่วมพรรณนาร่วมกับการวิเคราะห์แต่ละประเด็นอย่างละเอียด ผลการวิจัยพบว่า ทุนทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของผู้สูงอายุในตำบลตลาดใหม่ มี 6 ด้าน ได้แก่ ด้านเกษตรกรรม ช่างฝีมือ อาหาร หมอพื้นบ้าน ประเพณีและพิธีกรรม และศิลปะการแสดง จัดแบ่งเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มที่สามารถอ้างอิงถึงรากเหง้าดั้งเดิมได้ และกลุ่มที่เกิดจากการเรียนรู้ใหม่ การจัดการทุนทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของผู้สูงอายุในชุมชนเป็นการจัดการแบบกระบวนระบบ การจัดการดังกล่าวแสดงการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ที่จำเป็นต้องผ่านขั้นตอนการค้นหาและคัดเลือกด้วยการวิเคราะห์ตามเกณฑ์ ตัวชี้วัด และระดับการเป็นตัวแทน รวมทั้งการคัดเลือกโดยชุมชนบนพื้นฐานความพร้อมและความต้องการของชุมชน ขั้นตอนการค้นหาและคัดเลือกนี้ทำให้ได้ทุนทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาด้านอาหารหวานซึ่งเหมาะสมกับชุมชนและพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ร่วมสมัยที่มีอัตลักษณ์ดั้งเดิมได้ดีที่สุด
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
จิรศักดิ์ อุดหนุน, สรรชัย หนองตรุด, คัมภีรย์ วชิระเขื่อนขันต์, กมลทิพย์ นิ้มคธาวุธ, เฉลิมชัย โสวิรัตน์, อับราน มอสู, และ
วัลตนกูนาศิร ต่วนกูซุลฮัสซัน. (2560). ศึกษาคุณค่าและพัฒนาผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นบนฐานทุนทางวัฒนธรรมของ
กลุ่มเยาวชนในจังหวัดชายแดนภาคใต้ (รายงานผลการวิจัย). กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)
ณรงค์ โพธิ์พฤกษานันท์. (2555). สังคมกับเศรษฐกิจ. ปทุมธานี: พูลสวัสดิ์ พับลิชซิ่ง.
พรรณนุช ชัยปินชนะ, สุขเกษม คำอ้วน, เทียน เลรามัญ, อัษฎา บุญเรืองยา, ไพรวัลย์ ใจมุข, อินถา ปัญโญใหญ่, สวน ปัญโณ
ใหญ่, บุญธรรม ชัยยะ, อัมพรรณ สินธุบุญ, นาง สมพงษ์, นาง จันทร์เป็ง, จันทร์สม ชัยยะ, จุรีลักษณ์ วงศ์ศักดิ์ศรี,
สายฝน วงค์คม และอำไพ สุภาษี. (2562). การสร้างนวัตผลิตภัณฑ์ที่ระลึก 3 ไต โดยผู้สูงอายุตำบลบ้านธิ อำเภอ
บ้านธิ จังหวัดลำพูน (รายงานผลการวิจัย). กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ฝ่ายท้องถิ่น และ
มหาวิทยาลัยพายัพ.
ยศศักดิ์ โกไศยกานนท์ และเอกพงษ์ สารน้อย. (2562). ภูมิปัญญาไทยประยุกต์. กรุงเทพฯ: ลอว์ เซ็นเตอร์ เซอร์วิส.
วรวุฒิ โรมรัตนพันธ์. (2551). ทุนทางสังคม: กระบวนทัศน์ใหม่ในการจัดการสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพฯ: ฟิสิกส์เซ็นเตอร์.
วัสสนัย วรรธนัจฉริยา, พิสิฐ ศรีสุริยจันทร์, บุษา อารีย์ และอารยา ไรวา. (2563). การเพิ่มศักยภาพผู้ประกอบการกาแฟด้วย
การพัฒนาผลิตภัณฑ์มูลค่าเพิ่มและการบริหารจัดการแบบองค์รวมในชุมชนดอยช้าง. กรุงเทพฯ: สำนักงาน
คณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.).
วิทยา วิสูตรเรืองเดช, ศรีสุดา วงศ์วิเศษกุล, วรรณรา ชื่นวัฒนา, ทรงกฤษณ์ คมสัน, ศศิอาภา บุญคง, มนพันธ์ สีขาว และ
วิภากร สอนสนาม. (2562). การศึกษาสถานการณ์และสร้างตัวชี้วัดคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในชุมชนริมคลอง
กรุงเทพมหานคร (รายงานผลการวิจัย).. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).
ศศิพัฒน์ ยอดเพชร, ภาวนา พัฒนศรี และธนิกานต์ ศักดาพร. (2560). การถอดบทเรียนตัวอย่างที่ดีของโรงเรียนและชมรมผู้สูงอายุที่มีกิจกรรมถ่ายทอดความรู้. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.).
ศิริพร พันธุลี, วัฒนา วณิชชานนท์, นิโรจน์ สินณรงค์,ฉันทนา ซูแสวงทรัพย์ และปณิธี บุญสา. (2561). โครงการเสริมสร้าง
พลังอำนาจเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุบนฐานสังคมและภูมิปัญญาท้องถิ่น (รายงานผลการวิจัย). กรุงเทพฯ:
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).
สำนักทะเบียนอำเภอวิเศษชัยชาญ. (2562). รายงานผลการดำเนินงาน องค์การบริหารตำบลตลาดใหม่ ประจำปีพ.ศ.
2562. องค์การบริหารส่วนตำบลตลาดใหม่ อำเภอวิเศษใช้ชาญ จังหวัดอ่างทอง. (เอกสารอัดสำเนา).
สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมกระทรวงอุตสาหกรรม. (มปป.). ขุมทรัพย์ทางวัฒนธรรมสู่การเพิ่มมูลค่า
บนเส้นทางเศรษฐกิจสร้างสรรค์. สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม: กรุงเทพฯ.
อัศว์ศิริ ลาปีอี, ฐากร สิทธิโชค, ณภัทร รัตนมา, เกียร์ติ แก้วเอียด และปการียะห์ เจะหะ. (2561). การพัฒนายุทธศาสตร์การ
อนุรักษ์และส่งเสริมประเพณีลงเลขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่พหุวัฒนธรรมอำเภอไม้แก่น จังหวัด
ปัตตานี (รายงานผลการวิจัย). กรุงเทพฯ: กระทรวงวัฒนธรรม.
เอกวิทย์ ณ ถลาง. (2540). ภูมิปัญญาชาวบ้านสี่ภาค: วิถีชีวิตและกระบวนการเรียนรู้ของชาวบ้านไทย.นนทบุรี: โรงพิมพ์
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
Translated Thai Reference
Chaipinchana, P., Khamuan, S., Le Raman, T., Boonruangya, A., Jaimuk, P., Panyayai, I., Panyayai, S., Chaiya,
B., Sintubun, A., Sompong, N., Chanpeng, N., Chaiya, C., Wongsaksa, J., Wongkom, S., and
Suphasti, A. (2019). Kānsāng nawat phalittaphan thīralư̄k sām tai dōi phūsūngʻāyu tambon bānthi
ʻamphœ̄ bānthi čhangwat lamphūn (rāingān phon kānwičhai). Bangkok: Thailand Research Fund
(TRP) Community Based Research Division and Payap Universtiy. [in Thai]
Choiejit, R. (2013). Bǣpphǣn kānchai wēlā khō̜ng phūsūngʻāyu Thai. Bangkok: Thailand Research Fund
(TRP). [in Thai]
District Registration Office of Wisetchai Chan. (2019). Rāingān phon kāndamnœ̄n ngān ʻongkān bō̜rihān
tambon talāt mai pračham pī Phō̜.Sō̜. 2019. Talad Mai Subdistrict Administrative Organization,
Wisetsachan District, Angthong Province. [in Thai]
Kosaikanon, Y., and Saranoi, E. (2019). Phūmpanyā Thai prayuk. Bangkok: Law Centre Service. [in Thai]
Lapeeee, A., Sittichok, T., Ratanama, N.,Kewiad, K., and Jeha., P. (2018). Kānphatthanā yutthasāt kānʻanurak
læ songsœ̄m praphēnī long lēk ʻong ʻongkō̜n pokkhrō̜ng sūan thō̜ngthin nai phư̄nthī phahu
watthanatham ʻamphœ̄ maikǣn čhangwat pattānī ( rāingān phon kānwičhai ). Bangkok: Ministry of
Culture. [in Thai]
Meekhot, P. (2008). Botbāt phra song thī kīeokap yaowachon nai khēt thētsabān Khō̜n Kǣn (Unpublished master’s theses). Mahasarakham University, Mahasarakham, Thailand. [in Thai]
Na Thalang, E. (1997). Phūmpanyā chāobān sī phāk : withī chīwit læ krabūankān rīanrū khō̜ng chāobān
Thai . Nonthaburi: Sukhothai Thammathirat College Printing Company. [in Thai]
Office of Small and Medium Enterprise Promotion. (n.d.). Khum sap thāng watthanatham sū kān phœ̄m
mūnlakhā bon sēnthāng sētthakit sāngsan. Office of Small and Medium Enterprise Promotion:
Bangkok. [in Thai]
Panthuli, S., Vanichanon, W., Sinnarong, N., Susawangsap, I., and Boonsa, P. (2018). Khrōngkān sœ̄msāng
phalang ʻamnāt phư̄a phatthanā khunnaphāp chīwit phūsūngʻāyu bon thān sangkhom læ
phūmpanyā thō̜ngthin (rāingān phon kānwičhai). Bangkok: Thailand Research Fund (TRP). [in Thai]
Phopruksanan, N. (2012). Sangkhom kap sētthakit. Pathum Thani: Poonsawat Publishing. [in Thai]
Pitdamrong. N. (2010). Bukkhon samkhan dān kānwāngphǣn phatthanā khō̜ng prathēt Thai. Economic
and Society Journal. 47(2): 32-33. [in Thai]
Romratanapan, W. (2008). Thun thāng sangkhom : Krabūan that mai nai kānčhatkān singwǣtlō̜m
.Bangkok: Physic Center. [in Thai]
Utnun, J., Nongtrud, S., Wachira Khuean Khan, K., Nimkatawut, K.,Sovirat, C., Mosu, A., and Tuan Guzel
Hassan, V. (2017). Sưksā khunkhā læ phatthanā phalittaphan thō̜ngthin bon thān thun thāng
watthanatham khō̜ng klum yaowachon nai čhangwat chāidǣn phāk tai (rāingān phon
kānwičhai). Bangkok: Thailand Research Fund (TRP). [in Thai]
Wattanutchariya, W., Seesuriyachan, P, Aree, B, and Raiwa, A. (2020). Kān phœ̄m sakkayaphāp
phūprakō̜pkān kāfǣ dūai kānphatthanā phalittaphan mūnlakhā phœ̄m læ kānbō̜rihān
čhatkān bǣp ʻong rūam nai chumchon dō̜i chāng. Bangkok: Office of the Science, Research and
Innovation Committee (NSTDA). [in Thai]
Wisootruangdej, W., Wongwisetkul, S., Chuenengwattana, W., Comsan, S., Boonkong, S., Seekeaw, M.,
Sonsanam, W. (2019). kānsưksā sathānakān læ sāng tūa chī wat khunnaphāp chīwit khō̜ng
phūsūngʻāyu nai chumchon rim khlō̜ng Krung Thēp Mahā Nakhō̜n (rāingān phon kānwičhai).
Bangkok: Thailand Research Fund (TRP). [in Thai]
Yodphet, S., Pattanasri, P., and Sakdaporn, T. (2017). Kān thō̜t botrīan tūayāng thī dī khō̜ng rōngrīan læ
chomrom phūsūngʻāyu thī mī kitčhakam thāithō̜t khwāmrū. Bangkok: Thai Health
Promotion Foundation. [in Thai]