กระแสความนิยม แนวโน้มและทิศทางของเคเบิ้ลทีวี: ศึกษากรณีพื้นที่ภาคตะวันออกของประเทศไทย

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่อง กระแสความนิยม แนวโน้มและทิศทางของเคเบิ้ลทีวี: ศึกษากรณีพื้นที่ภาคตะวันออกของประเทศไทยมีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจกระแสความนิยมของผู้ชมรายการโทรทัศน์จากเคเบิ้ลทีวีเพื่อเปรียบเทียบปัจจัยส่วนบุคคลและปัจจัยแวดล้อมต่อกระแสความนิยมของผู้ชมรายการโทรทัศน์จากเคเบิ้ลทีวีและเพื่อต้องการทราบถึงแนวโน้มหรือทิศทางของการแข่งขัน สภาวะธุรกิจเทคโนโลยีและรูปแบบของรายการ รวมทั้งทิศทางของธุรกิจเคเบิ้ลทีวีในอนาคต ปี 2555-2560

การวิจัยแบ่งเป็น 2 ขั้นตอนคือการเก็บข้อมูลเชิงปริมาณกับสมาชิกของเคเบิ้ลทีวีใน 9 จังหวัด ในภาคตะวันออกของประเทศไทย ได้แก่ นครนายก สมุทรปราการ ฉะเชิงเทรา ชลบุรี จันทบุรี ตราด ระยอง ปราจีนบุรี และสระแก้ว จำนวน 400 คน โดยใช้แบบสอบถามจำนวน 400 ชุด เพื่อทราบถึงกระแสความนิยมหรือความพึงพอใจของประชาชนต่อเคเบิ้ลทีวี และเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกเพื่อทราบถึงแนวโน้มและทิศทางของเคเบิ้ลทีวีตามความคิดเห็นของผู้ประกอบกิจการเคเบิ้ลทีวี นักวิชาการ และผู้ที่เกี่ยวข้อง จำนวน 22 คน การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยการใช้สถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติทดสอบสมมติฐาน ได้แก่ การทดสอบค่าที การวิเคราะห์ความแปรปรวน และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ ด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูปและการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เนื้อหา ได้แก่ ผู้มีอำนาจในการตัดสินใจ สถานภาพ และจำนวนสมาชิกในครอบครัว มีอิทธิพลหรือเป็นสาเหตุต่อกระแสความนิยมของผู้ชมเคเบิ้ลทีวีผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้ให้แนวคิดพื้นฐานที่เป็นประเด็นสำคัญประกอบด้วย สภาวะธุรกิจเคเบิ้ลทีวีซึ่งในปัจจุบันอยู่ในภาวการณ์แข่งขันสูงทั้งภายในหน่วยงานและระหว่างหน่วยงาน คู่แข่งขันสำคัญของเคเบิ้ลทีวีย่อมเป็นไปตามสถานการณ์ปัจจุบัน เงื่อนไขและข้อจำกัดของเคเบิ้ลทีวีแต่ละแห่ง ซึ่งจะไม่เหมือนกัน และแตกต่างกันไปตามบริบทของเคเบิ้ลทีวีนั้น ๆ จำนวนสมาชิกและราคาค่าบริการของเคเบิ้ลทีวีแต่ละแห่งไม่เท่ากันทั้งที่อยู่ภายในจังหวัดเดียวกัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบและปัจจัยต่าง ๆ ที่แตกต่างกันออกไป เช่น ภูมิประเทศ พื้นที่ ความนิยม จำนวนประชากร การบริการและค่าสมาชิก ฯลฯ ความพึงพอใจของผู้ชมต่อรายการของเคเบิ้ลทีวีที่เป็นความรู้สึกของสมาชิกในมุมมองของผู้ประกอบกิจการเคเบิ้ลทีวีมีหลายประเด็น เช่น รูปแบบรายการ ได้แก่ ข่าวท้องถิ่น ภาพยนตร์ รายการกีฬา ฯลฯ รายการและราคาที่สมเหตุสมผลสำหรับสัญญาณ สามารถรับส่งสัญญาณและเสียงได้ชัดเจนและเข้าถึงได้ง่าย ไม่เอาเปรียบลูกค้าในการบริการ คือ ราคาพอสมควร เป็นต้น ปัญหาและอุปสรรคของการประกอบธุรกิจเคเบิ้ลจำแนกได้หลายกรณีเป็นมุมมองของผู้ประกอบการธุรกิจและนักวิชาการ รวมทั้งผู้ที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ปัญหาอุปสรรคด้านคู่แข่ง ปัญหาอุปสรรคด้านกฎหมายและระเบียบ ปัญหาอุปสรรคด้านบุคลากร ปัญหาอุปสรรคด้านทุน ปัญหาอุปสรรคด้านเทคโนโลยี รวมทั้งข้อได้เปรียบเสียเปรียบของเคเบิ้ลทีวี เป็นการถ่ายทอดสัญญาณภาพและเสียงที่เข้าถึงชุมชนได้อย่างดีเยี่ยม ส่งเสริมประโยชน์อย่างสร้างสรรค์และคุ้มค่า เข้าถึงเหตุการณ์ เนื้อหาสาระมากกว่าคลื่นความถี่อื่น ๆ ในชุมชนสามารถรับรู้ข่าวสาร ความเคลื่อนไหวกิจกรรมต่างๆ ภายในชุมชน ผ่านจากสื่อเคเบิ้ลทีวี เพื่อเป็นประโยชน์เฉพาะพัฒนาพื้นที่ชุมชนอย่างได้เปรียบและคุ้มค่าที่สุด นอกจากนี้ ผู้ให้ข้อมูลหลักยังให้ความเห็นเกี่ยวกับแนวโน้มและทิศทางของเคเบิ้ลทีวี มีประเด็นสำคัญ ดังนี้ ความอยู่รอดของธุรกิจเคเบิ้ลทีวี หลายคนเชื่อมั่นว่าในอนาคตไม่เกินสิบปีเคเบิ้ลทีวีจะยังคงดำเนินการต่อไปได้ด้วยเหตุผลหลายประการ ได้แก่ การลงทุนด้วยตัวเองโดยไม่กู้หนี้ รูปแบบและเนื้อหารายการตรงกับ ความต้องการของคนในพื้นที่ การให้บริการที่ดีและได้รับ ความพอใจจากสมาชิก เป็นต้น การรวมเคเบิ้ลทีวีหลายคนเห็นด้วย เพราะเป็นการรวมกำลังให้หนาแน่นมั่นคง ทำให้เกิดพลังกลุ่มในการร่วมกิจกรรมต่างๆ ได้อย่างเต็มที่และอีกหลายเสียงยังไม่เห็นด้วยกับข้อตัวบทกฎหมาย รวมถึงช่องสัญญาณที่ กสทช. จะดำเนินเพิ่มช่องสัญญาณนั้นต้องประกอบด้วยการพิจารณาทางกฎหมายเพื่อควบคุม ในการเผยแพร่ ถ่ายทอด ตลอดจนลิขสิทธิ์ และการพัฒนาระบบให้มีความทันสมัยและดึงดูดผู้ที่สนใจให้มากขึ้น รวมทั้งแนวโน้มและทิศทางของเคเบิ้ลทีวีในอีก 5-10 ปี ข้างหน้า ข้อมูลข่าวสาร และเนื้อหาสาระของรายการเคเบิ้ลทีวีจะต้องพัฒนาไปทุก ๆ ด้าน ตั้งแต่ความถูกต้องตามกฎหมายและการควบคุม การได้รับการสนับสนุนจากพื้นที่ในชุมชน และการพัฒนาบุคลากรของเคเบ้ลิ ทีวีให้ติดตามข้อมูล ข่าวสาร และผลิตรายการได้อย่างสอดคล้องกับความต้องการของคนในท้องถิ่น ระดับองค์กรในชุมชนเพื่อให้ชุมชนเหล่านั้นได้รับประโยชน์อย่างแท้จริงและเท่าเทียมกัน