วัฒนธรรมทางการเมืองหลักของประชาชนในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านขาม อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

             บทความนี้ต้องการชี้ให้เห็นว่า  สังคมใดสังคมหนึ่งจะเป็นประชาธิปไตยที่คงทนถาวรหรือไม่นั้น  ต้องดูว่าสังคมนั้นมีการพัฒนาวัฒนธรรมทางการเมืองแบบประชาธิปไตยได้มากน้อยเพียงใด  มักมีการเข้าใจผิดอยู่เสมอว่าเมื่อมีสถาบันทางการเมืองแบบประชาธิปไตยและมีการเลือกตั้งอย่างอิสระ และมีความยุติธรรมก็หมายถึงว่ามีความเป็นประชาธิปไตยสมบูรณ์แล้ว  ซึ่งในความเป็นจริงหาเป็นเช่นนั้นไม่   ขณะที่วัฒนธรรมทางการเมืองแบบประชาธิปไตยเป็นรากฐานสำคัญของระบบการเมืองการปกครอง   และเป็นสิ่งจำเป็นอย่างมากสำหรับการปกครองระบอบประชาธิปไตยที่มีเสถียรภาพ  วัตถุประสงค์ของบทความนี้เพื่อต้องการค้นหาวัฒนธรรมทางการเมืองหลักหรือที่มีลักษณะเด่นในชุมชนท้องถิ่นของภาคอีสาน ใช้การศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพทำการเก็บรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลในพื้นที่เป้าหมาย  ผลการศึกษาพบว่า วัฒนธรรมการเมืองหลักที่มีลักษณะเด่นในชุมชนจำแนกได้ 3 ประเภท คือ 1) กลุ่มคนที่วัฒนธรรมทางการเมืองแบบเฉยเมย (apathy) ซึ่งเป็นวัฒนธรรมทางการเมืองของคนส่วนใหญ่ที่อยู่นิ่งเฉย ขาดความกระตือรือร้น ไม่สนใจและไม่ให้ความสำคัญกับปัญหาและเหตุการณ์บ้านเมือง 2) กลุ่มคนที่มีวัฒนธรรมการเมืองแบบแยกตัวออกห่าง  ชอบเก็บตัว และไม่เกี่ยวข้องกับคนอื่น (detached and aloof)  อันเป็นลักษณะของกลุ่มคนที่มีความโน้มเอียงไปในทางแยกตัวออกห่าง ชอบเก็บตัว ไม่มีความผูกพันหรือเข้ามาเกี่ยวข้องกับกิจกรรมส่วนรวมของชุมชนและเพื่อนบ้าน และ 3) กลุ่มคนที่มีวัฒนธรรมทางการเมืองแบบมีส่วนร่วม (participants) ซึ่งจำกัดอยู่เฉพาะคนบางกลุ่มในชุมชน ได้แก่ กลุ่มผู้นำชุมชน  กลุ่มเกษตรกรและกลุ่มผู้ใช้แรงงานบางส่วน  ที่รวมกลุ่มกันเรียกร้องผลประโยชน์ของตนเอง  ขณะเดียวกันก็มีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกับกลุ่มการเมืองทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับชาติ คณะผู้วิจัยมีข้อเสนอแนะว่า  ถ้าจะสร้างสังคมไทยให้เป็นประชาธิปไตยต้องสร้างวัฒนธรรมทางการเมืองให้เป็นประชาธิปไตยเสียก่อน