การพัฒนารูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ผ้าย้อมคราม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอรูปแบบการจัดการ
ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้าย้อมครามใน 4 จังหวัดภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ นครพนม มุกดาหาร อำนาจเจริญ และ
อุบลราชธานีดำเนินการวิจัย 3 ขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสอบถาม
แบบสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม เก็บข้อมูล ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาสภาพ
การจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้าย้อมคราม โดยใช้แบบสอบถามกับ
กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 20 คนสัมภาษณ์เชิงลึกสมาชิกกลุ่มทอผ้าย้อมคราม 4 คน
ขั้นตอนที่ 2 ร่างและทดลองใช้รูปแบบ โดยจัดสนทนากลุ่มแล้วนำร่างรูปแบบไป
ทดลองในกลุ่มที่เริ่มก่อตั้ง ขั้นตอนที่ 3 ประเมินความเหมาะสม ความเป็นไปได้
จากผู้ทรงคุณวุฒิ18 คน สถิติที่ใช้ในการวิจัย ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วน
เบี่ยงเบนมาตรฐานส่วนข้อมูลเชิงคุณภาพวิเคราะห์โดยการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า สภาพการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้าย้อมคราม
พบว่า มีการรวบรวมและจัดแสดงความรู้ที่ศูนย์เรียนรู้ชุมชน การวิเคราะห์
องค์ประกอบของรูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้าย้อมคราม
1) หลักการ คือ การรวบรวมองค์ความรู้ อย่างเป็นระบบ 2) วัตถุประสงค์
เพื่อให้สมาชิกกลุ่มพัฒนาตนเองในการจัดการความรู้ 3) มีกระบวนการ
จัดการความรู้ 5 ขั้นตอน คือ (1) การบ่งชี้ความรู้ (2) การแสวงหาความรู้ (3)
การจัดเก็บความรู้ (4) การแลกเปลี่ยนและถ่ายทอดความรู้ (5) การ
ประยุกต์ใช้ความรู้ และ 4) มีเงื่อนไขความสำเร็จ คือ (1) การมีภาวะผู้นำ (2)
วัฒนธรรมองค์กร ผลของการทดลองรูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญา
ท้องถิ่นผ้าย้อมคราม ในกลุ่มที่เริ่มก่อตั้ง จำนวน 16 คน มีความพึงพอใจใน
ระดับมากที่สุด โดยมีค่าเฉลี่ย 4.56 ผลการการประเมิน ความเหมาะสมและ
ความเป็นไปได้ ของผู้ทรงคุณวุฒิ อยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ย 4.81 และ
4.77 ตามลำดับ