การพัฒนาเมืองอัจฉริยะด้านการบริหารภาครัฐอัจฉริยะ: การเปรียบเทียบกรณีศึกษา นครเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน กับจังหวัดภูเก็ตและขอนแก่น ประเทศไทย

Main Article Content

บัณฑิตา ภัทรวิชญ์กุล
กอบบุญ วิริยยิ่งยง

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาเปรียบเทียบรูปแบบการพัฒนาเมืองอัจฉริยะด้านการบริหารภาครัฐอัจฉริยะของนครเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน กับจังหวัดภูเก็ตและขอนแก่น ประเทศไทย และ 2) ถอดบทเรียนจากกรณีศึกษานครเซี่ยงไฮ้ เพื่อเสนอแนวทางในการออกแบบแผนพัฒนาเมืองอัจฉริยะด้านการบริหารภาครัฐที่เหมาะสมกับบริบทของไทย โดยใช้วิธีการศึกษาจากเอกสารและรายงานวิชาการที่เกี่ยวข้อง รวมถึงสถิติจากหน่วยงานราชการ และการสัมภาษณ์กับบุคลากรผู้เชี่ยวชาญจากสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล ผลการศึกษาพบว่า ความสำเร็จของนครเซี่ยงไฮ้เกิดจากการกำหนดนโยบายที่ชัดเจน การลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัล เช่น การประมวลผลระบบคลาวด์ ข้อมูลขนาดใหญ่ อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง บล็อกเชน เพื่อยกระดับการให้บริการของภาครัฐ และมีระบบการบริหารจัดการที่บูรณาการทุกภาคส่วนทั้งภาครัฐ เอกชน และประชาชน ส่วนประเทศไทยแม้จะมีนโยบายเมืองอัจฉริยะปรากฏอยู่ในยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2580) และเริ่มมีความพยายามพัฒนาเมืองอัจฉริยะในหลายจังหวัด แต่ยังอยู่ในระยะเริ่มต้น โดยจังหวัดภูเก็ตและขอนแก่นที่เป็นจังหวัดนำร่องมีความก้าวหน้าในบางด้าน แต่ยังขาดความเชื่อมโยงของข้อมูล และการบริหารจัดการแบบบูรณาการ การเปรียบเทียบระหว่างกรณีศึกษาทั้งสามเมืองพบว่า ประเทศไทยมีศักยภาพในการพัฒนาเมืองอัจฉริยะอีกมาก โดยเฉพาะในประเด็นด้านการจัดการข้อมูลเพื่อการตัดสินใจ และการส่งเสริมการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน คณะผู้วิจัยเสนอแนวทางการออกแบบแผนพัฒนาเมืองอัจฉริยะของไทยด้านการบริหารภาครัฐอัจฉริยะ โดยเน้นการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัล การพัฒนาแพลตฟอร์มกลางสำหรับการให้บริการภาครัฐออนไลน์ การจัดการข้อมูลแบบบูรณาการ รวมถึงการพัฒนาบุคลากรดิจิทัลในระดับท้องถิ่น เพื่อให้เกิดการพัฒนาที่สอดคล้องกับบริบทของแต่ละพื้นที่อย่างยั่งยืนและมีประสิทธิภาพสูงสุด

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ภัทรวิชญ์กุล บ., & วิริยยิ่งยง ก. (2025). การพัฒนาเมืองอัจฉริยะด้านการบริหารภาครัฐอัจฉริยะ: การเปรียบเทียบกรณีศึกษา นครเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน กับจังหวัดภูเก็ตและขอนแก่น ประเทศไทย. วารสารวิเทศศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 15(2), 102–118. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jis/article/view/284475
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กตัญญู กลับสุวรรณ์. (2561). การบริหารเมืองอัจฉริยะแบบเสมือนจริงร่วมกับความมั่นคง ปลอดภัยแห่งชาติแบบครบวงจรเพื่อนำประเทศก้าวสู่ไทยแลนด์ 4.0. เอกสารวิจัยส่วนบุคคล. วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร.

ชนิดา อินปา. (2563). เหวยฟาง: ต้นแบบเมืองอัจฉริยะของจีนและโอกาสทางการค้าระหว่างประเทศของไทย. DITP Overseas Report. สืบค้นเมื่อ 30 มิถุนายน 2566, จาก https://www.ditp.go.th/contents_attach/629883/629883.pdf

ธนาจุฑา กังสกุลนิติ. (2562). แนวทางการพัฒนาเมืองอัจฉริยะในประเทศไทยในอนาคต. สถาบันส่งเสริมการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี.

นิภาพรรณ เจนสันติกุล. (2563). เมืองอัจฉริยะ: ความหมายและข้อควรพิจารณาสำหรับการพัฒนาเมือง. วารสารสังคมศาสตร์ บูรณาการ มหาวิทยาลัยมหิดล, 7(1), 3–20. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/isshmu/article/view/243834

นรากร นันทไตรภพ. (2561). เมืองสิ่งแวดล้อมอัจฉริยะ. สืบค้นเมื่อ 30 มิถุนายน 2566, จาก

https://www.parliament.go.th/ewtadmin/ewt/parliament_parcy/ewt_dl_link.php?nid=51480&filename=house2554

ฤทัยชนก เมืองรัตน์. (2562). เมืองอัจฉริยะ: การพัฒนาเมืองยุค ๔.๐. สำนักภาษาต่างประเทศ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. สืบค้นเมื่อ 30 มิถุนายน 2566, จากhttps://www.parliament.go.th/ewtadmin/ewt/parliament_parcy/ewt_dl_link.php?nid=48566&filename=article_translate

สมิตา เต็มเพิ่มพูน, อัชกรณ์ วงศ์ปรีดี, และ ดนุวศิน เจริญ. (2563). ปัจจัยความสำเร็จที่ส่งผลต่อการพัฒนาเมืองอัจฉริยะ ของสาธารณรัฐประชาชนจีน: กรณีศึกษานครเซี่ยงไฮ้. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์, 14(3), 165–179.

สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล. (2560). แผนปฏิบัติการด้านดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ระยะ 5 ปี (พ.ศ. 2561 - 2565). สืบค้นเมื่อ 30 มิถุนายน 2566, จาก https://www.onde.go.th/assets/portals/1/files/แผนปฏิบัติการด้านดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ระยะ 5 ปี (พ_ศ_ 2561 - 2565) (1).pdf

โอภาส เหลืองดาวเรือง. (2564). สำรวจเป้าหมายการพัฒนาเซี่ยงไฮ้: เส้นทางสู่วิสัยทัศน์ปี 2035. สืบค้นเมื่อ 30 มิถุนายน 2566, จาก https://thaibizchina.com/article/shanghai2035/

IBM. (2009). Smart cities in China. Retrieved June 30, 2023, from https://doc.mbalib.com/view/b0dc42f99579a972ed7f12dc13da3d55.html

Cui, Q., R., Wei, R., Hu, X., & Wang, G. (2023). Smart mega-city development in practice: A case of Shanghai, China. Sustainability, 15(2), 1591. https://doi.org/10.3390/su15021591

Harrison, T. M., Guerrero, S., Burke, G. B., Cook, M. E., Cresswell, A. M., Helbig, N., Hrdinová, J., & Pardo, T. A. (2012). Open government and e-government: Democratic challenges from a public value perspective. Information Polity, 17(2), 83–97. https://doi.org/10.3233/IP-2012-0269

Rudy, J. (2021). 2021 Smart city development level survey and evaluation report. smartcity.team. Retrieved June 30, 2023, from https://www.smartcity.team/reports/2021%e5%b9%b4%e6%99%ba%e6%85%a7%e5%9f%8e%e5%b8%82%e5%8f%91%e5%b1%95%e6%b0%b4%e5%b9%b3%e8%b0%83%e6%9f%a5%e8%af%84%e4%bc%b0%e6%8a%a5%e5%91%8a/

Sabatier, P. A., & Mazmanian, D. A. (1980). The implementation of public policy: A framework of analysis. Policy Studies Journal, 8(4), 538–550. https://doi.org/10.1111/j.1541-0072.1980.tb01266.x

Shengwu, W., & Guoqing, Y. (2010). Smart city: Technology promotes harmony. Zhejiang University Press.

The General Office of Fujian Provincial People's Government. (2021). Outline of the 14th five-year plan (2021-2025) for national economic and social development and vision 2035 of the People’s Republic of China. Retrieved June 30, 2023, from https://www.fujian.gov.cn/english/news/202108/t20210809_5665713.htm