รูปแบบการดูแลสุขภาวะองค์รวมแนวพุทธในผู้สูงอายุของโรงเรียนผู้สูงอายุเทศบาลตำบลกันตวจระมวล อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประเด็น คือ (1) เพื่อนำเสนอสภาพการณ์ของผู้สูงอายุตำบลกันตวจระมวลในปัจจุบัน (2) เพื่อนำเสนอการดูแลสุขภาพแบบองค์รวมแนวพุทธ และ (3) เพื่อนำรูปแบบการดูแลสุขภาพแบบองค์รวมของโรงเรียนผู้สูงอายุ เทศบาลกันตวจระมวล อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ ซึ่งสุขภาวะองค์รวมของระบบชีวิต 4 ด้าน คือ ทางกาย ทางสังคม ทางจิตใจ และทางสติปัญญา และจากการศึกษาพบว่ารูปแบบการส่งเสริมสุขภาวะองค์รวมแนวพุทธของโรงเรียนผู้สูงอายุเทศบาลตำบลกันตวจระมวล โดยยึดกรอบของการส่งเสริมและพัฒนาตามหลักภาวนา 4 ในพระพุทธศาสนานั้น ได้ปรากฏรูปแบบกิจกรรมในโรงเรียนผู้สูงอายุเทศบาลตำบลกันตวจระมวล ครบทั้ง 4 ด้าน ประกอบไปด้วย ด้านที่ 1 รูปแบบกิจกรรมส่งเสริมสุขภาวะด้านกาย (กายภาวนา) มี 3 กิจกรรมหลัก คือ (1) การออกกำลังกาย (2) การดูแลสุขอนามัยในช่องปาก และ (3) การจัดการกับอารมณ์ที่มีผลกระทบต่อสุขภาพผู้สูงอายุ ด้านที่ 2 รูปแบบกิจกรรมส่งเสริมสุขภาวะด้านสังคม (สีลภาวนา) คือ การให้คำปรึกษาด้านต่าง ๆ เช่นด้านการดำเนินชีวิต ด้านครอบครัว เป็นต้น ด้านที่ 3 รูปแบบกิจกรรมส่งเสริมสุขภาวะด้านสุขภาพใจ (จิตภาวนา) คือ (1) ให้ความเคารพ นับถือ       (2) ขยับแขน-ขา เพื่อให้การผ่อนคลาย (3) การพบเพื่อนนักเรียนด้วยกันในทุกวันพุธ (4) สร้างอารมณ์ขันเพื่อการผ่อนคลายความตึงเครียด และด้านที่ 4 รูปแบบกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพด้านการเสริมสร้างปัญญา (ปัญญาภาวนา) ทางโรงเรียนได้ใช้วิธีการ 4 อย่างปรับเพื่อต้องการให้ผู้สูงอายุตระหนักถึงความเปลี่ยนแปลง ดังนี้ (1) ปรับกายให้มีร่างกายแข็งแรง  (2) ปรับอารมณ์ให้มีอารมณ์ที่เป็นสุข (3) ปรับใจให้ภาคภูมิใจในตัวเอง (4) ปรับสมองเพื่อชะลอความเสื่อมของสมอง