การเลือกภาษาและการธำรงภาษาของกลุ่มชาติพันธุ์มอญและชาติพันธุ์ไทยทรงดำในจังหวัดสุราษฎร์ธานี

บทคัดย่อ

 บทความวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเลือกภาษา เปรียบเทียบการเลือกภาษา และวิเคราะห์วิธีการธำรงภาษาของกลุ่มชาติพันธุ์มอญและกลุ่มชาติพันธุ์ไทยทรงดำที่อาศัยอยู่ในอำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี วิธีวิจัยใช้แบบผสมผสานเก็บข้อมูลด้วยแบบสัมภาษณ์และแบบสอบถามจากการสุ่มกลุ่มตัวอย่าง 3 ช่วงอายุ คือ 14-34 ปี 35-55 ปี และช่วงอายุ 56 ปีขึ้นไป จำนวนช่วงอายุละ 10 คน นำเสนอผลการวิจัยเชิงพรรณนาวิเคราะห์
ผลการวิจัยพบว่า 1) การเลือกภาษาของสองกลุ่มชาติพันธุ์แตกต่างกัน กลุ่มชาติพันธุ์มอญ
ช่วงอายุ 14-34 ปี ร้อยละ 100 เลือกใช้ภาษาไทยในทุกแวดวงยกเว้นแวดวงวัด ในขณะที่ช่วงอายุ 35-55 ปี เลือกใช้ภาษามอญในแวดวงวัดและครอบครัว และ กลุ่มช่วงอายุ 56 ปีขึ้นไปเลือกใช้ภาษามอญในทุกแวดวง ส่วนกลุ่มชาติพันธุ์ไทยทรงดำพบว่า ช่วงอายุ 14-34 ปี
มีแนวโน้มเลือกทั้งภาษาไทยและภาษาไทดำในทุกแวดวงเช่นเดียวกับคนรุ่นอายุมาก แต่มีสัดส่วนการเลือกใช้ภาษาไทดำต่ำกว่า เมื่อเปรียบเทียบการเลือกภาษาของทั้ง 2 กลุ่มชาติพันธุ์พบว่า กลุ่มชาติพันธุ์มอญ ช่วงอายุ 14-34 ปี เลือกใช้ภาษามอญเฉพาะแวดวงวัดเท่านั้น ในขณะที่กลุ่มชาติพันธุ์ไททรงดำเลือกใช้ภาษาไทดำในทุกแวดวง กลุ่มชาติพันธุ์มอญ ช่วงอายุ 35-55 ปี เลือกใช้ภาษามอญเฉพาะในแวดวงวัดกับครอบครัว แต่กลุ่มชาติพันธุ์ไทยทรงดำ ช่วงอายุ 35-55 ปี เลือกใช้ภาษาไทดำในทุกแวดวง ภาษาไทดำยังคงใช้อย่างกว้างขวางและแพร่หลายมากกว่าในชีวิตประจำวัน 2) วิธีการธำรงภาษาของกลุ่มชาติพันธุ์ทั้ง 2 มีลักษณะแตกต่างกันอย่างเห็นได้ชัดที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ 0.05 กลุ่มชาติพันธุ์มอญมีปัจจัยการสนับสนุนให้เกิดการธำรงภาษา คือ ทัศนคติและบทบาทภาษาในชีวิตประจำวัน ในขณะที่การธำรงภาษาของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยทรงดำมีปัจจัยสนับสนุนให้เกิดการธำรงภาษา คือ ทัศนคติ ความเป็นปึกแผ่น การตระหนักรู้คุณค่าภาษา ทุนภาษา และ ลักษณะความคล้ายคลึงกับภาษาไทย ปัจจัยเหล่านี้จึงควรได้รับการส่งเสริมอย่างจริงจังจากทุกชุมชนภาษา เพื่อเก็บรักษาให้ภาษาของกลุ่มชาติพันธ์ุดำรงอยู่ได้ต่อไป และ
ลดความเสี่ยงต่อการเผชิญภาวการณ์สูญภาษาที่อาจเกิดขึ้น อีกทั้งข้อค้นพบบ่งชี้ว่า
การพัฒนาทางเศรษฐกิจควรสอดคล้องไปกับการพัฒนาทางภาษาและวัฒนธรรม เนื่องจากทัศนคติที่ดีจะสนับสนุนให้เกิดความเข้มแข็งของกลุ่มชาติพันธุ์ในที่สุด