ความหมาย “พลู” ในพิธีกรรมการเปลี่ยนผ่านสู่ความเป็นแม่ในสังคมมลายูจังหวัดสตูล

บทคัดย่อ

 บทความวิจัยนี้มุ่งศึกษา ความหมาย “พลู” ในพิธีกรรมการเปลี่ยนผ่านสู่ความเป็นแม่ในสังคมมลายูจังหวัดสตูล ใช้วิธีการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกจากผู้ให้ข้อมูลหลัก จำนวน 24 คน ประกอบด้วย กลุ่มโต๊ะบิดัน กลุ่มผู้หญิงที่เคยผ่านพิธีกรรมซึ่งกำลังเตรียมตัวเป็นแม่ และสมาชิกในครอบครัว คนมลายูเชื่อว่า “พลู” เป็นพืชพิธีกรรมที่มีความเกี่ยวข้องกับผู้หญิงถึง 3 ช่วง คือ ช่วงเตรียมตัวจะมีลูกและในระหว่างตั้งครรภ์ ช่วงเด็กออกจากท้องแม่วันแรกจนถึงวันที่ 7 และช่วง 44 วัน หลังการคลอด “พลู” มีความหมายเกี่ยวโยงกับโต๊ะบิดัน ผู้หญิง และทารก 6 ประการ คือ 1) เป็นเครื่องบูชาบรรพบุรุษต้นตระกูลผู้เป็นต้นตำรับของความรู้ 2) เป็นสื่อแสดงการขอบคุณบรรพบุรุษที่ช่วยให้แม่คลอดลูกได้ง่ายและปลอดภัย 3) เป็นพืชสมุนไพรที่นำมาใช้รักษาอาการป่วยของแม่และทารก 4) เป็นสื่อทำนายเพศของทารกที่จะคลอดออกมา 5) เป็นสื่อที่ทำนายว่าแม่จะคลอดยากหรือง่าย 6) เป็นเสมือนเกราะป้องกันภัยสำหรับผู้หญิงที่กำลังตั้งครรภ์และทารก ด้วยเหตุนี้ “พลู” จึงยังคงเป็นส่วนสำคัญในการสร้างครอบครัวที่สมบูรณ์ของสังคมมลายู