เรื่องเล่าและการเล่าเรื่องโนราจากความทรงจำของชุมชนลุ่มทะเลสาบสงขลาตอนล่าง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเรื่องเล่าโนราและนำเสนอภาพวาดเรื่องเล่าโนราจากความทรงจำของคนลุ่มทะเลสาบสงขลาตอนล่าง โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยเก็บรวบรวมข้อมูลภาคสนามในพื้นที่ลุ่มทะเลสาบสงขลาตอนล่าง 2 ชุมชน ได้แก่ ชุมชนบ้านท่าจีน และชุมชนวัดคูเต่า จากผู้ให้ข้อมูลหลัก 3 กลุ่ม รวม 58 คน โดยใช้วิธี
การสังเกต การสัมภาษณ์ และการทำแผนที่แบบมีส่วนร่วม แนวคิดที่นำมาใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือแนวคิดเรื่องเล่าและความทรงจำร่วม สำหรับการนำเสนอภาพวาดเรื่องเล่าโนราใช้แนวคิดการสร้างสรรค์จิตรกรรม ผลการวิจัยพบว่า เรื่องเล่าโนราในพื้นที่ชุมชนบ้านท่าจีนมีความสัมพันธ์กับความเชื่อเรื่องทวด ในขณะที่เรื่องเล่าโนราของชุมชนวัดคูเต่าเป็นเรื่องโนราประชันโรงที่มุ่งเน้นความบันเทิงเป็นหลัก เมื่อวิเคราะห์เปรียบเทียบเรื่องเล่าโนราสะท้อนให้เห็นว่าปฏิบัติการโนราภายใต้ความเชื่อและพิธีกรรมในชีวิตประจำวันของคนก่อให้เกิดความยั่งยืนมากกว่าโนราที่เน้นเพื่อความบันเทิง สำหรับเรื่องเล่าโนราจากความทรงจำที่สื่อผ่านภาพวาดจะเป็นเครื่องมือในการบันทึกความทรงจำที่เป็น
รูปธรรมของคนลุ่มทะเลสาบสงขลาตอนล่างสืบไป
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ต้นฉบับทุกเรื่องที่พิมพ์เผยแพร่ได้รับการตรวจสอบความถูกต้องทางวิชาการโดยผู้ทรงคุณวุฒิ (Peer Peview) เฉพาะสาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ การตีพิมพ์บทความซ้ำต้องได้รับการอนุญาตจากกองบรรณาธิการเป็นลายลักษณ์อักษร
References
ฉัตรชัย ศุกระกาญจน์. (2523). พิธีกรรมที่น่าศึกษาในโนราโรงครู. พุ่มเทวา ที่ระลึกงาน
เชิดชูเกียรติศิลปินภาคใต้ : ขุนอุปถัมภ์นรากร. 111-125.
ชวน เพชรแก้ว. (2540). ทีทรรศน์วัฒนธรรม รวมบทความทางวิชาการวัฒนธรรมศึกษา.
กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้ง.
ประหยัด เกษม. (2523). การแสดงโนราจากอดีตถึงปัจจุบัน. พุ่มเทวา ที่ระลึกงานเชิดชู
เกียรติศิลปินภาคใต้ : ขุนอุปถัมภ์นรากร. 126-138.
พิทยา บุษรารัตน์. (2546). รายงานการวิจัยเรื่อง การแสดงพื้นบ้าน : การเปลี่ยนและ
ความสัมพันธ์กับสังคมและวัฒนธรรมบริเวณลุ่มทะเลสาบสงขลา กรณีศึกษา
หนังตะลุงและโนราช่วงการปฏิรูปการปกครองสมัยรัชกาลที่ 5 ถึงปัจจุบัน.
สงขลา : สถาบันทักษิณคี มหาวิทยาลัยทักษิณ.
รื่นฤทัย รอดสุวรรณ. (2559). สถานภาพงานวิจัยโนราในรอบสามทศวรรษ (พ.ศ.2532-
. เอกสารประกอบการประชุม รัฐ คนไท/ไทย ชายแดน และทิศทางใหม่ๆ
ในไทยศึกษา งานประชุมวิชาการประจำปี 2559. 2559(1), 362-376.
สมเกียรติ ตั้งนโม. (2559.) ศิลปะในสายตาสังคมวิทยา บทความลำดับที่
สังคมวิทยาศิลปะ. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก http : //www1.midnight
univ.org/fineartcmu2001/newpage4.htm. [2559, กันยายน 10].
สิงหนาท แสงสีหนาท. (2548). ศูนย์กลางชุมชนกับวัฒนธรรมความยั่งยืน กรณีศึกษา
ชุมชนไทใต้คง ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน. หน้าจั่ว. 25-32.
บุคลานุกรม
ใบเดาะ สุวรรณสาม (ผู้ให้สัมภาษณ์). รื่นฤทัย รอดสุวรรณ (ผู้สัมภาษณ์). ที่บ้านเลขที่
/1 หมู่ 7 ตำบลคูเต่า อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา. เมื่อวันที่ 13
พฤศจิกายน 2561.
เปลื้อง สุขสวัสดิ์ (ผู้ให้สัมภาษณ์). รื่นฤทัย รอดสุวรรณ (ผู้สัมภาษณ์). ที่วัดคูเต่า หมู่ 3
ตำบลแม่ทอม อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา. เมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม 2560.
ผ่อง แก้วสามกูล (ผู้ให้สัมภาษณ์). รื่นฤทัย รอดสุวรรณ (ผู้สัมภาษณ์). หมู่ที่ 7 ตำบล
น้ำน้อย อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา. เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2559.
วัน รัตนชัย (ผู้ให้สัมภาษณ์). รื่นฤทัย รอดสุวรรณ (ผู้สัมภาษณ์). ที่วัดคูเต่า หมู่ 3 ตำบล
แม่ทอม 1 มีนาคม 2559.
อินแก้ว ทองสมสี (ผู้ให้สัมภาษณ์). รื่นฤทัย รอดสุวรรณ (ผู้สัมภาษณ์). ที่บ้านเลขที่ 52
หมู่ที่ 1 ตำบลท่าข้าม อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา. เมื่อวันที่ 1 กันยายน