การวิเคราะห์ห่วงโซ่อุปทานปูม้าสำหรับแนวทางในการพัฒนากลยุทธ์ทาง ด้านการตลาดประมงอ่าวบ้านดอน กรณีศึกษากลุ่มประมงพื้นบ้านอำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระบบโซ่อุปทานปูม้าประมงอ่าวบ้านดอน กรณีศึกษากลุ่มประมงพื้นบ้าน 2) ศึกษาสภาพแวดล้อมทางด้านการแข่งขันของผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปจากเนื้อปูม้า และ 3) หาแนวทางในการพัฒนากลยุทธ์ทางด้านการตลาดของผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปจากเนื้อปูม้า การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่มกับผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในโซ่อุปทานผลิตภัณฑ์แปรรูปปูม้าของกลุ่มประมงพื้นบ้านอำเภอไชยา จำนวน 15 คน พบว่า ระบบโซ่อุปทานปูม้าประกอบด้วย 3 ระดับ คือ ระดับต้นน้ำ ได้แก่ ชาวประมงพื้นบ้านและแพปูม้าในท้องถิ่น ระดับกลางน้ำ ได้แก่ กลุ่มวิสาหกิจที่ทำหน้าที่แปรรูปปูม้า และระดับปลายน้ำ ได้แก่ การจำหน่ายผ่านหน้าร้านและช่องทางออนไลน์ไปยังผู้บริโภคขั้นสุดท้าย การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมทางการแข่งขันพบว่า จุดแข็ง คือ วัตถุดิบมีคุณภาพ มีความสดใหม่ใกล้แหล่งวัตถุดิบ และมีรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ จุดอ่อน คือ บุคลากรขาดทักษะในการบริหารจัดการธุรกิจ การตลาด และปริมาณวัตถุดิบมีความไม่แน่นอน โอกาส คือ อ่าวบ้านดอนเป็นแหล่งท่องเที่ยวและแหล่งประมงที่มีชื่อเสียง อุปสรรค คือ การขาดการสนับสนุนจากภาครัฐอย่างต่อเนื่อง มีคู่แข่งจำนวนมาก และปัญหาสิ่งแวดล้อมทางทะเลที่ส่งผลกระทบต่อทรัพยากรปูม้า สำหรับแนวทางในการพัฒนา กลยุทธ์ทางการตลาด ประกอบด้วย 6 กลยุทธ์ ได้แก่ 1) สื่อสารความเป็นอัตลักษณ์วิถีประมงพื้นบ้านผ่านฉลากบรรจุภัณฑ์ 2) พัฒนาทักษะและองค์ความรู้แก่บุคลากรในด้านการบริหารจัดการและการตลาดออนไลน์ 3) สร้างสูตรมาตรฐานให้เกิดขึ้นแก่สินค้า 4) ทำการตลาดประชาสัมพันธ์ร่วมกับหน่วยงานภาครัฐ 5) พัฒนามาตรฐานสินค้าเข้าสู่กระบวนการขอเครื่องหมายการรับรองมาตรฐาน อย. และ 6) ยกระดับห่วงโซ่อุปทานผลิตภัณฑ์แปรรูปจากเนื้อปูม้า พัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ที่มีความเป็นเอกลักษณ์ และใช้ทรัพยากรเดิมอย่างมีประสิทธิภาพ