ห้องเรียนหลากวัฒนธรรม: มุมมองต้นธารแห่งปัญหาและแนวทางจัดการเรียนรู้สำหรับครูนาฏศิลป์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อนำเสนอต้นธารแห่งปัญหาการจัดการเรียนรู้ของครูนาฏศิลป์สำหรับห้องเรียนหลากวัฒนธรรม ซึ่งในระยะที่ผ่านมาพบว่าหลักสูตรและกลไกการผลิตครูของสถาบันการศึกษาไทยยังละเลยกับการให้พื้นที่เพื่อการเรียนรู้หลักคิดและวิธีสอนในสังคมพหุวัฒนธรรม อีกทั้งหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานให้ความสำคัญกับวัฒนธรรมกระแสหลักมาเกินไป กรอบเนื้อหาสาระการเรียนรู้ยังคงใช้ฉบับเดียวกันทั้งประเทศโดยละเลยความแตกต่างทางวัฒนธรรมของผู้เรียน อีกปัจจัยสำคัญคือความจำเพาะของศาสตร์นาฏศิลป์ส่วนใหญ่ยังคงใช้แนวคิดและวิธีถ่ายทอดที่ยึดโยงบทบาทและอำนาจครูเป็นศูนย์กลาง การให้ความสำคัญกับการเรียนรู้แบบลอกเลียนแบบและทำตามครูอย่างเคร่งครัด ส่งผลให้ผู้เรียนขาดจินตนาการในการคิดนอกกรอบ อย่างไรก็ตามแนวทางที่น่าสนใจเพื่อนำไปสู่การจัดการเรียนรู้นาฏศิลป์ในห้องเรียนหลากวัฒนธรรมอย่างสมดุล โดยที่ครูจะต้องพิจารณาทุนความรู้ทางด้านวัฒนธรรม ทั้งที่เป็นวัฒนธรรมตนเอง วัฒนธรรมผู้เรียน และวัฒนธรรมในพื้นที่โรงเรียน ครูจะต้องแปรเปลี่ยนกระบวนทัศน์ใหม่ที่ให้ความสำคัญกับผู้เรียนเป็นศูนย์กลางและทลายกรอบอำนาจการศึกษาแบบผูกขาดที่ตัวครู โดยบูรณาการการเรียนรู้ที่ขยับขยายไปยังชุมชน บ้าน และสถานศึกษา มุ่งเน้นจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือ และควรเพิ่มเติมเนื้อหาสาระที่เกาะเกี่ยวกับวัฒนธรรมของผู้เรียนในรายวิชาที่สอน วิธีการดังกล่าวเป็นการสร้างการเรียนรู้ที่ทะลุผ่านอำนาจวัฒนธรรมของคนส่วนใหญ่นำไปสู่การเรียนรู้อย่างมีความหมาย โดยที่ครูคือผู้ริเริ่มกระทำการสร้างสังคมพหุวัฒนธรรมเล็ก ๆ ในพื้นที่โรงเรียนและขยับขยายไปยังชุมชน สังคมได้อย่างยั่งยืน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร:
คุรุสภา.
ฐิติมดี อาพัทธนานนท์. (2563). การพัฒนาโรงเรียนหลากวัฒนธรรมเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะพหุวัฒนธรรม
ผ่านทางการศึกษาสำหรับครูและนักเรียนในประเทศไทย. สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย มหาวิทยาลัยมหิดล.
มาโนช บุญทองเล็ก. (2564). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้นาฏศิลป์ไทยสู่ความเป็นพลเมืองโลก. (วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต). ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี.
สุธาสินี บุญญาพิทักษ์, จริญญา ธรรมโชโต และ กรุณา แดงสุวรรณ. (2560). โครงการนวัตกรรมการพัฒนานักศึกษาครู เพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เพื่อการอยู่ร่วมกัน. สํานักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ และสํานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
จิระเดช นุกูลโรจน์. (2566). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้พหุวัฒนธรรมของครูนาฏศิลป์ในเขตพื้นที่ภาคใต้. (วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
พล เหลืองรังสี. (2564). รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ของนักศึกษาครูในสังคมพหุวัฒนธรรมจังหวัดชายแดนใต้: การวิจัยอิงการออกแบบ. (วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต).
พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร.
นงเยาว์ เนาวรัตน์. (2561). การศึกษาพหุวัฒนธรรม: มุมมองเชิงวิพากษ์และการปฏิบัติการในโรงเรียน. คณะศึกษาศาสตร์
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
จิตสุภวัฒน์ สำราญรัตน. (2566). การพัฒนาโมเดลนวัตกรรมสื่อการสอนแบบมีส่วนร่วมรายวิชานาฏศิลป์
สำหรับโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน. (วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต). กรุงเทพมหานคร:
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
แพร ศิริศักดิ์ดำเกิง. (2549). พหุวัฒนธรรมนิยม. นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
กุลิสรา จิตรชญาวณิช. (2562). การจัดการเรียนรู้. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เสาวลักษณ์ เรืองศรี และ ประสิทธิ์ ลีปรีชา. (2563). พหุวัฒนธรรมศึกษากับครูพันธุ์ใหม่. วารสารปัญญาภิวัฒน์, 12(1), 234-246
สุปราณี เวชประสิทธิ์, พูลพงศ์ สุขสว่าง และ ปริญญา เรืองทิพย์. (2566). การพัฒนาเกณฑ์การประเมินสมรรถนะข้ามวัฒนธรรมของผู้ปฏิบัติงานด้านวัฒนธรรม. วารสารด้านการบริหารรัฐกิจและการเมือง, 12(1), 19-40.
ศูนย์มานุษยสิรินธร. (2567). ข้อมูลกลุ่มชาติพันธุ์ในประเทศไทย. https://sac.gdcatalog.go.th/sr_Latn/
dataset/ethnic-groups.
รสสุคนธ์ เนาวบุตร และ นรินทร์ สังข์รักษา. (2558). แนวทางการจัดการศึกษาเรียนร่วมพหุวัฒนธรรม: กรณีศึกษาชุมชนบ้านป่าละอู อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์. วารสารวิชาการ ฉบับมนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์
และศิลปะ, 8(2), 420-435
พิมพันธ์ เดชะคุปต์. (2544). การเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ: แนวคิด วิธี และเทคนิคการสอน 1. กรุงเทพมหานคร: เดอะมาสเตอร์กรุ๊ฟแมนเนจเม้นท์.
บัญญัติ ยงย่วน, ปนัดดา ธนเศรษฐกร และวสุนันท์ ชุ่มเชื้อ. (2553). การพัฒนารูปแบบการจัดการศึกษาพหุวัฒนธรรมในโรงเรียนประถมศึกษา. สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม.
Banks, J. A. (2007). Educating Citizens in a Multicultural Society. New York: Teachers College Press.
Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of Educational Objectives, Handbook: The Cognitive Domain. New York: David McKay.
Nieto, S. (2007). School reform and student learning: A multicultural perspective. In J. A. Banks (Ed.), Multicultural education: Issues and perspectives. Hoboken, NJ: John Wiley and Sons.
Senge, P. (2017). Schools that learn: A Fifth Discipline Fieldbook for Educators, Parents, and Everyone Who Cares About Education. Bangkok: National Library of Thailand.
Thomas, E. (2002). Culture and schooling: Building bridges between research, praxis and professionalism. New Jersey: Wiley.
Willis, I. (2002). Critical issue: Addressing Literacy Needs in Culturally and Diverse Classrooms. Oakbrook Center, IL: North Central Regional Educational Lab.