สิทธิขั้นพื้นฐานทางการศึกษาของคนไร้รัฐในประเทศไทย

บทคัดย่อ

ปัจจุบันประเทศไทยมีกลุ่มบุคคลที่เผชิญปัญหาเกี่ยวกับสิทธิอยู่อาศัยในประทศอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งบทความวิจัยนี้ได้ศึกษาถึงนั้นสิทธิขั้นพื้นฐานทางการศึกษาของคนไร้รัฐในประเทศไทย โดยได้ศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้วิธีค้นคว้าและรวบรวมข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้องกับแนวคิด กฎหมายระหว่างประเทศและกฎหมายภายในของประเทศไทย จากการศึกษาพบว่า มาตรการกฎหมายของประเทศไทยที่เกี่ยวของกับสิทธิทางการศึกษาของคนไร้รัฐยังไม่สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 และขาดความชัดเจนในการจัดการศึกษา กล่าวคือ สิทธิในการเข้าศึกษาของคนไร้รัฐ สิทธิในการรับรองผลทางการศึกษาของคนไร้รัฐ สิทธิในการเข้าถึงการศึกษาภาคเอกชน  และสิทธิในเงินอุดหนุนการศึกษาของคนไร้รัฐ แม้ว่าสิทธิทางการศึกษาจะได้รับการรับรองและคุ้มครองตามสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานในกฎหมายระหว่างประเทศซึ่งประเทศไทยได้ลงนามไว้ อีกทั้งรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 4 ได้บัญญัติถึงสิทธิของบุคคลที่ต้องเคารพซึ่งศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิเสรีภาพ และความเสมอภาคของบุคคลย่อมได้รับความคุ้มครอง โดยมีเจตนารมณ์ที่คุ้มครองศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ อย่างไรก็ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 มาตรา 6 ยังมีข้อจำกัดว่าการจัดการศึกษาต้องเป็นไปเพื่อพัฒนาคนไทย ดังนั้น ประเทศไทยควรปรับปรุงกฎหมายให้เป็นไปในทิศทางเดียวกันสอดคล้องกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักไทย รวมถึงกฎหมายระหว่างประเทศซึ่งเอื้อต่อการเข้าถึงการศึกษาของคนไร้รัฐมากขึ้น สร้างความเข้าใจและเปลี่ยนแปลงทัศนคติของสังคมให้เห็นความสำคัญของการศึกษาสำหรับทุกคน จัดหาโอกาสทางการศึกษาอื่นๆ เช่น การเรียนรู้ตามอัธยาศัย หรือการศึกษาผ่านระบบออนไลน์ โดยรัฐบาล องค์กรเอกชน และชุมชนต้องร่วมมือกันแก้ไขปัญหานี้ เพื่อความมีประสิทธิภาพและยั่งยืนทางการศึกษา อันเป็นประโยชน์ให้คนไร้รัฐได้มีโอกาสศึกษาอย่างเสมอภาคและเท่าเทียมตามหลักพื้นฐานสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน