ความสัมพันธ์ระหว่างทุนสังคมและความยากจน: กรณีศึกษาพื้นที่เทศบาลตำบลปากชม จังหวัดเลย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
สำคัญในการออกแบบนโยบายทางสังคมอื่นๆเพื่อการช่วยเหลือกลุ่มคนเหล่านี้ในอนาคต งานวิจัยชิ้นนี้ใช้ฐานข้อมูลระบบบริหารจัดการข้อมูลการพัฒนาคนแบบชี้เป้า (TP Map) ในการกำหนดกลุ่มประชากรคนจนในพื้นที่เทศบาลตำบลปากชม จังหวัดเลย เครื่องมือในการเก็บข้อมูลประกอบด้วยแบบสอบถาม สัมภาษณ์แบบกลุ่ม และสัมภาษณ์เชิงลึก โดยพบว่าคนจนจากฐานข้อมูล TP Map นั้นมีทุนสังคมที่ต่ำ เนื่องจากฐานะที่ยากจนทำให้ยากต่อการเข้าร่วมกลุ่มหรือเข้าร่วมกิจกรรมต่างๆของชุมชนเพราะขาดแคลนเวลาและทุนทรัพย์ซึ่งเป็นทรัพยากรที่สำคัญในการเข้าร่วมกิจกรรมต่างของชุมชน นอกจากนี้ผลจากการที่ทุนทางสังคมต่ำทำให้คนจนในพื้นที่ศึกษาไม่สามารถเข้าถึงทรัพยากรในเครือข่ายทางสังคมของชุมชน เช่น ความช่วยเหลือจากคนในชุมชน หรือข่าวสารต่างๆ และต้องพึ่งพาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมากกว่าบุคคลอื่นในชุมชนเดียวกันที่มีรายได้และต้นทุนสังคมที่สูงกว่า จากผลการศึกษาดังกล่าวสะท้อนให้เห็นว่านโยบายเศรษฐกิจและสังคมในระดับชุมชนเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของชุมชนที่ต้องอาศัยเครือข่ายสังคมเป็นหลักในการดำเนินการ ไม่ว่าจะเป็นกิจกรรมการรวมกลุ่มชุมชน สหกรณ์ กองทุน อาจจะไม่มีความเหมาะสมต่อกลุ่มคนยากจนซึ่งมีทุนสังคมน้อยในชุมชนส่งผลในการได้รับประโยชน์จากนโยบายดังกล่าวน้อยกว่าคนอื่นๆในชุมชนเดียวกัน
Article Details
References
ปัจจุบันการค้นหาคนจนในประเทศไทยไม่ได้พุ่งเป้าไปที่ความยากจนในเรื่องเศรษฐกิจเพียงอย่างเดียวแต่ขยายขอบเขตการค้นหาคนที่หลากมิติมากยิ่งขึ้นผ่านดัชนีความยากจนหลายมิติ (MPI) งานวิจัยชิ้นนี้ได้ทำการสำรวจทุนสังคมซึ่งเป็นทรัพยากรสำคัญของคนจนที่มักถูกละเลยจากการสำรวจ การศึกษาทุนทางสังคมคือการมองความสัมพันธ์ของผู้คนในฐานะต้นทุนที่ปัจเจกบุคคลหรือชุมชนสามารถใช้ในการดำเนินกิจกรรมต่างๆทั้งในชีวิตประจำวันและภายใต้เหตุการณ์เฉพาะ การเข้าใจลักษณะทุนทางสังคมซึ่งเป็นเป้าหมายหลักของการศึกษาในครั้งนี้เป็นส่วนสำคัญในการออกแบบนโยบายทางสังคมอื่นๆเพื่อการช่วยเหลือกลุ่มคนเหล่านี้ในอนาคต งานวิจัยชิ้นนี้ใช้ฐานข้อมูลระบบบริหารจัดการข้อมูลการพัฒนาคนแบบชี้เป้า (TP Map) ในการกำหนดกลุ่มประชากรคนจนในพื้นที่เทศบาลตำบลปากชม จังหวัดเลย เครื่องมือในการเก็บข้อมูลประกอบด้วยแบบสอบถาม สัมภาษณ์แบบกลุ่ม และสัมภาษณ์เชิงลึก โดยพบว่าคนจนจากฐานข้อมูล TP Map นั้นมีทุนสังคมที่ต่ำ เนื่องจากฐานะที่ยากจนทำให้ยากต่อการเข้าร่วมกลุ่มหรือเข้าร่วมกิจกรรมต่างๆของชุมชนเพราะขาดแคลนเวลาและทุนทรัพย์ซึ่งเป็นทรัพยากรที่สำคัญในการเข้าร่วมกิจกรรมต่างของชุมชน นอกจากนี้ผลจากการที่ทุนทางสังคมต่ำทำให้คนจนในพื้นที่ศึกษาไม่สามารถเข้าถึงทรัพยากรในเครือข่ายทางสังคมของชุมชน เช่น ความช่วยเหลือจากคนในชุมชน หรือข่าวสารต่างๆ และต้องพึ่งพาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมากกว่าบุคคลอื่นในชุมชนเดียวกันที่มีรายได้และต้นทุนสังคมที่สูงกว่า จากผลการศึกษาดังกล่าวสะท้อนให้เห็นว่านโยบายเศรษฐกิจและสังคมในระดับชุมชนเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของชุมชนที่ต้องอาศัยเครือข่ายสังคมเป็นหลักในการดำเนินการ ไม่ว่าจะเป็นกิจกรรมการรวมกลุ่มชุมชน สหกรณ์ กองทุน อาจจะไม่มีความเหมาะสมต่อกลุ่มคนยากจนซึ่งมีทุนสังคมน้อยในชุมชนส่งผลในการได้รับประโยชน์จากนโยบายดังกล่าวน้อยกว่าคนอื่นๆในชุมชนเดียวกัน