การศึกษาวิเคราะห์การแปลคำว่า "เหริน" ในจตุรปกรณ์สำนักขงจื่อเป็นภาษาไทย

บทคัดย่อ

                  เหริน（仁）เป็นคุณธรรมสำคัญของแนวคิดปรัชญาขงจื่อ มีความหมายซับซ้อนและกินความกว้างจนยากที่จะแปล บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษากลวิธีการแปลความหมายคำว่า เหริน เป็นภาษาไทย2) เพื่อศึกษาการแปลคำว่า เหริน ในคัมภีร์จตุรปกรณ์（四书）สำนักขงจื่อฉบับแปลภาษาไทย ดำเนินการศึกษาวิจัยโดยการศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์จตุรปกรณ์สำนักขงจื่อฉบับภาษาไทยร่วมกับฉบับภาษาจีน ศึกษาหนังสือและเอกสารที่เกี่ยวข้องจากนั้นทำการวิเคราะห์ผล ผลการวิจัยพบว่า การแปลคำว่า เหริน เป็นภาษาไทย ใช้กลวิธีการแปลคำทางวัฒนธรรม 2 กลวิธี ได้แก่ 1) กลวิธีการแปลโดยการถอดเสียง 2) กลวิธีการแปลโดยการถอดความหมาย ในกลวิธีการแปลโดยการถอดความหมายนี้ สามารถจำแนกออกเป็น 6 ความหมายในภาษาไทย คือ มนุษยธรรม มนุสสธรรม กัลยาณธรรม เมตตาธรรม การุณยธรรม และความรักหรือเจตนารมณ์ที่ดีงาม ซึ่งการถอดความหมายคำว่า เหริน ทั้งหกคำนี้ ใช้วิธีการแปลแบบเอาความ (Free Translation) ตามทฤษฎีการแปลของสัญฉวี สายบัว อีกทั้งยังพบว่า การแปลคำว่า เหริน เป็นภาษาไทย ในหนังสือจตุรปกรณ์ของสำนักขงจื่อฉบับแปลภาษาไทย 4 เล่มตามขอบเขตการวิจัย มีการใช้คำภาษาไทยถอดความหมายคำว่า เหริน แตกต่างกัน ดังนี้ 1) หลุนอี่ว์: ขงจื่อสนทนา ใช้คำว่า มนุษยธรรม 2) ต้าเสวีย (มหาศึกษา) ใช้คำว่า กัลยาณธรรม 3) จงยง (ความเหมาะสมที่แน่นอน) ใช้คำว่า มนุสสธรรม 4) คัมภีร์เมิ่งจื่อ ใช้คำว่า มนุสสธรรม และ การุณยธรรม ซึ่งการตีความคำว่า เหริน ในความหมายที่แตกต่างกันนั้น ไม่ได้สะท้อนถึงความถูกผิดของภาษา หากแต่สามารถสะท้อนถึงมุมมองของผู้แปลที่ต้องการสื่อความหมายที่ต่างกันออกไป