กรรมวิธีการทำเครื่องดนตรีพื้นบ้านอีสาน โปงลาง ทายาทศิลปินแห่งชาติ

บทคัดย่อ

การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของ นายเชษฐา ฉายรัศมี ทายาทศิลปินแห่งชาติ 2) เพื่อศึกษากรรมวิธีการทำโปงลางของ นายเชษฐา ฉายรัศมี ทายาทศิลปินแห่งชาติ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสำรวจ แบบสัมภาษณ์ และแบบสังเกต ทำการรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร และข้อมูลภาคสนาม ซึ่งข้อมูลภาคสนามได้จากการสำรวจ การสัมภาษณ์ และการสังเกต จากกลุ่มผู้รู้ผู้เชี่ยวชาญด้านดนตรีพื้นบ้านอีสาน จำนวน 3 คน กลุ่มผู้ปฏิบัติจำนวน 3 คน และกลุ่มผู้ให้ข้อมูลทั่วไป จำนวน 10 คน นำข้อมูลมาตรวจสอบความถูกต้องด้วยวิธีการแบบสามเส้าวิเคราะห์ข้อมูล ตามวัตถุประสงค์ของการวิจัย แล้วนำเสนอผลการวิจัยโดยวิธีพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยปรากฏดังนี้

1. นายเชษฐา ฉายรัศมี เป็นบุตรชายคนสุดท้ายของครูเปลื้อง ฉายรัศมี ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีพื้นบ้าน) ประจำปีพุทธศักราช 2529 ปัจจุบันนายเชษฐา ฉายรัศมีอายุ 48 ปี มีบุตรร่วมกันจำนวน 2 คน ชาย 1 คน หญิง 1 คน โดยตามลำดับบุตรธิดา ได้แก่ นายพรพล ฉายรัศมี และ นางสาวแพรพรรณ ฉายรัศมี


2. กรรมวิธีการทำเครื่องดนตรีพื้นบ้านอีสาน โปงลาง ที่มีคุณภาพของนายเชษฐา ฉายรัศมี ทายาทศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีพื้นบ้าน) ประจำปีพุทธศักราช 2529 สามารถแบ่งขั้นตอนวิธีการทำโปงลาง ได้เป็น 9 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 การเลือกไม้ขั้นตอนที่ 2 การเตรียมไม้ขั้นตอนที่ 3 การขึ้นรูปไม้ ขั้นตอนที่ 4 การกลึงไม้ ขั้นตอนที่ 5 การตัดลูกโปงลาง ขั้นตอนที่ 6 การถากไม้เพื่อเทียบเสียง ขั้นตอนที่ 7 การเจาะรู ขั้นตอนที่ 8 การร้อยเชือก ขั้นตอนที่ 9 การตีทดสอบเสียง