เพศวิถี: ว่าด้วยค่านิยมทางเพศในวรรณกรรมคำสอยของหมอลำอีสาน
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
มิ.ย. 29, 2021
คำสำคัญ:
เพศวิถี, ค่านิยมทางเพศ, วรรณกรรมคำสอย, หมอลำอีสาน
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความคิดเกี่ยวกับเพศวิถีว่าด้วยค่านิยมทางเพศที่นำเสนอผ่านวรรณกรรมคำสอยของหมอลำอีสาน โดยประยุกต์ใช้กรอบแนวคิดเกี่ยวกับเพศวิถีมาเป็นแนวทางในการวิเคราะห์ ผลการศึกษาพบว่า คำสอยที่หมอลำมักนำมาพูดเสริมหรือสอดแทรกในการแสดงหมอลำ รวมถึงหยอกล้อเล่นกันระหว่างหมอลำด้วยกันเอง เพื่อให้เกิดความสนุกสนานแก่ผู้ฟังมีเนื้อหาที่สื่อให้เห็นถึงค่านิยมทางเพศอยู่ 4 ลักษณะ คือ 1) การมีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร 2) การมีเพศสัมพันธ์กับกลุ่มเครือญาติ 3) การมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ถูกต้องเหมาะสม และ 4) การมีเพศสัมพันธ์ที่ถูกล่อลวง ค่านิยมเกี่ยวกับเรื่องเพศเหล่านี้ล้วนใช้เป็นเครื่องสะท้อนความคิดเกี่ยวกับเพศวิถีที่ปรากฏอยู่ในวิถีชีวิตวัฒนธรรมของชาวอีสานได้อย่างน่าสนใจ
Article Details
บท
บทความวิจัย
References
กาญจนา ไพรสณฑ์. (2540). คำสอยจากอำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต ไทยคดีศึกษา เน้นมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
คำป้อม เชื้อจำปาศักดิ์, ท้าว. (2536). ปื้มคำสอย. เลย: รุ่งแสงธุรกิจการพิมพ์.
จารุวรรณ ธรรมวัตร. (2540). ภูมิปัญญาหมอลำเอก : ความรุ่งโรจน์ของอดีตกับปัญหาของหมอลำในปัจจุบัน. มหาสารคาม: อาศรมวิจัย คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ชุมเดช เดชพิมล. (2521). ภาพสะท้อนชีวิตของชาวอีสานจากหมอลำ. นครปฐม: ภาควิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ทองมาก จันทะลือ. (ม.ป.ป.). หนังสือ 50 ยอดคำสอย. (ม.ป.ท.): (ม.ป.พ.).
นิคม วงเวียน. (2528). เพศในวรรณกรรม. ใน วารสารศิลปวัฒนธรรม, 6(9), 90-94.
นิติพัฒน์ โพธิ์สิทธิพันธุ์. (2556). ภาพสะท้อนวัฒนธรรมอีสานจากวรรณกรรมคำสอย. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
บันทึกการแสดงสด ลำกลอนประยุกต์. (ม.ป.ป.). สมชาย ฆ้องสามจูม+สุกัญญา ยอดนภา สอย ช่วงที่ 2. [ออนไลน์]. ได้จาก: https://www.youtube.com/watch?v=m-ziTpVEDB0 [สืบค้นเมื่อ วันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2563].
บันทึกแสดงสด ลำกลอนประยุกต์. (ม.ป.ป.). ชุติภา รุ่งโรจน์ ยกที่ 3 บ้านแคน ร้อยเอ็ด. [ออนไลน์]. ได้จาก: https://www.youtube.com/watch?v=cTfp6dtMho0 [สืบค้นเมื่อ วันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2563].
สวิง บุญเจิม. (2542). ความสอย-ความทวย. อุบลราชธานี: มรดกอีสาน.
อภิศักดิ์ โสมอินทร์. (2534). โลกทัศน์อีสาน. กาฬสินธุ์: ประสานการพิมพ์.
คำป้อม เชื้อจำปาศักดิ์, ท้าว. (2536). ปื้มคำสอย. เลย: รุ่งแสงธุรกิจการพิมพ์.
จารุวรรณ ธรรมวัตร. (2540). ภูมิปัญญาหมอลำเอก : ความรุ่งโรจน์ของอดีตกับปัญหาของหมอลำในปัจจุบัน. มหาสารคาม: อาศรมวิจัย คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ชุมเดช เดชพิมล. (2521). ภาพสะท้อนชีวิตของชาวอีสานจากหมอลำ. นครปฐม: ภาควิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ทองมาก จันทะลือ. (ม.ป.ป.). หนังสือ 50 ยอดคำสอย. (ม.ป.ท.): (ม.ป.พ.).
นิคม วงเวียน. (2528). เพศในวรรณกรรม. ใน วารสารศิลปวัฒนธรรม, 6(9), 90-94.
นิติพัฒน์ โพธิ์สิทธิพันธุ์. (2556). ภาพสะท้อนวัฒนธรรมอีสานจากวรรณกรรมคำสอย. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
บันทึกการแสดงสด ลำกลอนประยุกต์. (ม.ป.ป.). สมชาย ฆ้องสามจูม+สุกัญญา ยอดนภา สอย ช่วงที่ 2. [ออนไลน์]. ได้จาก: https://www.youtube.com/watch?v=m-ziTpVEDB0 [สืบค้นเมื่อ วันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2563].
บันทึกแสดงสด ลำกลอนประยุกต์. (ม.ป.ป.). ชุติภา รุ่งโรจน์ ยกที่ 3 บ้านแคน ร้อยเอ็ด. [ออนไลน์]. ได้จาก: https://www.youtube.com/watch?v=cTfp6dtMho0 [สืบค้นเมื่อ วันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2563].
สวิง บุญเจิม. (2542). ความสอย-ความทวย. อุบลราชธานี: มรดกอีสาน.
อภิศักดิ์ โสมอินทร์. (2534). โลกทัศน์อีสาน. กาฬสินธุ์: ประสานการพิมพ์.