The สร้อยดอกหมาก : การผลิตซ้ำทางวัฒนธรรมผ้าทอสัญลักษณ์จังหวัดมหาสารคาม

Main Article Content

PIYALUK POTIWAN

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีจุดมุ่งหมายเพื่อนำเสนอปรากฏการณ์ ของผ้าไหมลายสร้อยดอกหมาก ในฐานะที่ถูกทำให้เป็นสัญลักษณ์และสินค้าทางวัฒนธรรมของจังหวัดมหาสารคาม ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการวิจัยเรื่อง สร้อยดอกหมาก : อัตลักษณ์ผ้าไหมท่ามกลางกระแสทุนเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจจังหวัดมหาสารคาม กลุ่มเป้าหมายในการเก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วย กลุ่มผู้รู้ กลุ่มผู้ปฏิบัติและกลุ่มผู้เกี่ยวข้องในพื้นที่จังหวัดมหาสารคาม ใช้เครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือแบบสำรวจ แบบสัมภาษณ์ทั้งชนิดมีโครงสร้างและชนิดไม่มีโครงสร้าง แบบสังเกต แบบสนทนากลุ่ม รวมถึงการถ่ายภาพ มีการตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้า และการนำเสนอผลการวิจัยแบบเชิงพรรณนาวิเคราะห์ 


            ผลการวิจัยพบว่า ประวัติของผ้าทอลายสร้อยดอกหมากมีความเกี่ยวพันกับวิถีชีวิตคนอีสานมาตั้งแต่อดีต ทั้งในมิติของการผลิตที่เชื่อมโยงกับวัฒนธรรมที่เป็นลักษณ์เฉพาะและได้รับการรักษาสืบทอดงานหัตถกรรม และรูปแบบลวดลายมาอย่างยาวนาน อีกทั้งยังมีบทบาทสำคัญในแสดงออกซึ่งสัญลักษณ์เฉพาะของจังหวัดมหาสารคามและถูกทำให้เป็นสินค้าทางวัฒนธรรมสำหรับการยกระดับเศรษฐกิจชุมชนฐานรากอีกทั้งยังมีนโยบายเพื่อสนับสนุนให้ชาวบ้านในท้องถิ่นหันมาผลิตเป็นสินค้าเพื่อใช้ในการจำหน่ายภายใต้แนวคิดทุนนิยม

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2563). หมู่บ้านทอผ้าไหม “สร้อยดอกหมาก” มหาสารคาม. สืบค้นจาก
https://thailandtourismdirectory.go.th/th/info/attraction/detail/itemid/21606 เมื่อ 31 มีนาคม 2563.
กาญจนา แก้วเทพ. (2545). เมื่อสื่อส่องและสร้างวัฒนธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: ศาลาแดง.
กาญจนา แก้วเทพ และสมสุข หินวิมาน. (2551). สายธารแห่งนักคิดทฤษฎีเศรษฐศาสตร์การเมืองและสื่อสาร
ศึกษา. กรุงเทพฯ: ภาพพิมพ์.
จารุนันท์ เชาวน์ดี. (2559). สวยดอก : การผลิตซ้ำทางวัฒนธรรมหัตถศิลป์งานใบตองล้านนา. วารสารดำรงวิชาการ.
15(2) : 117-144.
ฉลาดชาย รมิตานนท์. (2545). แนวคิดในการศึกษาอัตลักษณ์ความเป็นไท. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี
พระจอมเกล้าธนบุรี.
ฉัตรทิพย์ นาถสุภาและพรพิไล เลิศวิชา. (2541). วัฒนธรรมหมู่บ้านไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์
สร้างสรรค์.
ดนัย ชาทิพฮด. (2558). ผ้าย้อมคราม : การทำวัฒนธรรมให้กลายเป็นสินค้าในกระแสโลกาภิวัตน์. วารสารไทยศึกษา.
10(2) : 87- 116.
ประตูสู่อีสาน. (2562). ผ้าทออีสาน. สืบค้นจาก https://www.isangate.com/new/32-art-culture/knowledge/580-pa-
tor-isan-2.html เมื่อ 1 เมษายน 2563.
วัฒนธรรมจังหวัดมหาสารคาม. (2562). ผ้าไหมลายสร้อยดอกหมากมหาสารคาม. สืบค้นจาก https://www.m-
culture.go.th/mahasarakham/ewt_news.php?nid=2214&filename=index เมื่อ 30 มีนาคม 2563.